Sabata Vadiler Hakimi
Sabata Vadiler Hakimi[1] 1969 İtalya yapımı Spagetti Western filmidir. Özgün adı Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso! dur ve Türkçede Hey ahbap, işte Sabata, işin bitti! anlamına gelmektedir. Film birçok ülkede sadece Sabata adıyla gösterime sunulmuştu.
| Sabata Vadiler Hakimi | |
|---|---|
| Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso! | |
 "Sabata Vadiler Hakimi" (Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso!) filminin İtalyanca özgün sinema afişi. | |
| Yönetmen | Gianfranco Parolini |
| Yapımcı | Alberto Grimaldi |
| Senarist |
Renato Izzo Gianfranco Parolini Pedro Sanchez |
| Oyuncular |
Lee Van Cleef William Berger |
| Müzik | Marcello Giombini |
| Görüntü yönetmeni | Sandro Mancori |
| Kurgu | Edmond Lozzi |
| Stüdyo | PEA |
| Dağıtıcı |
United Artists (sinemalar) MGM/UA (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Spagetti western |
| Renk | Renkli (Technicolor) |
| Yapım yılı | 1969 |
| Çıkış tarih(ler)i |
1969, İtalya Ekim 1971, Türkiye |
| Süre | 111 dakika |
| Ülke |
 İtalya |
| Dil | İtalyanca |
| Devam filmi |
|
| Diğer adları |
Sabata Vadiler Hakimi (Türkiye) Sabata (Fransa) Sabata (ABD) Sabata viene a matar(Meksika) Sabata (Batı Almanya) |
Filmin yönetmeni, aynı zamanda bir senarist ve aktör olan İtalyan Gianfranco Parolini'dir. Daha çok çektiği Spagetti Westernlerle tanınan Gianfranco Parolini filmlerinde, aralarında Frank Kramer ve Robert F. Atkinson adlarının da olduğu 11 farklı Anglosakson adını daha kullanmaktadır.[2] Parolini aynı zamanda senaryonun yazılmasında da Renato Izzo'ya yardımcı olmuştur. Filmin başrollerinde yine Spagetti Westernlerin vazgeçilmez oyuncularından Amerikalı aktör Lee Van Cleef ve Avusturyalı oyuncu William Berger oynamışlardır. Filmin geri kalan oyuncu kadrosu tümüyle İtalyan oyunculardan seçilmiştir. Muhtemelen ticari kaygılarla tanıtım yazılarında İtalyan oyuncuların çoğunun da adları Anglosakson adları ile değiştirilmiştir.
Çekimleri İspanya ve İtalya'da yapılan "Sabata"'nın filmle aynı adı taşıyan tema müziğini Marcello Giombini bestelemiştir. Müziğinin neredeyse filmin de önüne geçtiği İyi, Kötü ve Çirkin benzeri Spagetti Westernlerde olduğu gibi, bu filmin müziği de gösterildiği yıllarda dillerden düşmemiş, soundtrack albümü Türkiye dahil birçok ülkede iyi satış rakamlarına ulaşmıştı.
"Sabata Vadiler Hakimi", yönetmenin Sabata Üçlemesi adı verilen serisinin ilk filmidir. Üçlemeyi oluşturan diğer filmler Türkçe adlarıyla Elveda, Sabata (1971) ve Sabata Dönüyor (1971) Türkiye'de sırasıyla 1971 ve 1972 yıllarında gösterime sunulmuşlardı.[3][4] "Elveda Sabata"'da Yul Brynner, "Sabata Dönüyor"'da da yine Lee Van Cleef başroldeydi.
Büyük çapta bir banka soygununu açığa kavuşturmak için küçük Teksas kasabasına gelen silahşor Sabata'nın (Lee Van Cleef) bu soygunun arkasında kasabanın elitlerinin olduğunu öğrenmesi uzun sürmez. Filmde birçok renkli ve sıradışı karakterin yer almış olması, bolca görülen acayip silahlar (örneğin Banjo lakaplı haydutun (William Berger) yanından ayırmadığı müzik aleti banjosunun içinde özel bir silah taşıması gibi), mizahla harmanlanmış bolca aksiyon ve akıllara kolayca kazınan etkileyici tema müziği filme Avrupa'da belirli bir hayran kitlesi kazandırmıştı.[5]
Oyuncu Kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Lee Van Cleef | Sabata |
| William Berger | Banjo |
| Ignazio Spalla | Carrincha (Pedro Sanchez olarak yazılmıştır) |
| Aldo Canti | Indio (Nick Jordan olarak yazılmıştır) |
| Franco Ressel | Stengel |
| Antonio Gradoli | Ferguson (Anthony Gradwell olarak yazılmıştır) |
| Linda Veras | Jane |
| Claudio Undari | Oswald, Stengel'ın sağ kolu (Robert Hundar olarak yazılmıştır) |
| Gianni Rizzo | Yargıç O'Hara |
| Spartaco Conversi | Slim, Stengle Henchman (Spanny Convery olarak yazılmıştır) |
| Carlo Tamberlani | Nichols (Charles Tamblyn olarak yazılmıştır) |
| Luciano Pigozzi | Sahte Peder Brown (Alan Collins olarak yazılmıştır) |
| Marco Zuanelli | Sharky, Stengle'ın kiraladığı silahşor |
| Franco Marletta | Yüzbaşı |
| Andrea Aureli | Daniel |
Sabata üçlemesi
İtalyan yönetmen Gianfranco Parolini'nin 1969 - 1971 yılları arasında çektiği üç Spagetti Western filmine Sabata Üçlemesi adı verilmektedir. Her üçü de kısa süre içinde Türkiye'de gösterime giren filmlerden ilki ve sonuncusunda Amerikalı aktör Lee Van Cleef rol almıştı. Üçlemenin ikinci filminin başrol oyuncusu ise Yul Brynner'dı.
| Yapım yılı | Türkiye'deki gösterim yılı | Filmin özgün adı | Türkiye'deki adı | Yönetmen | Oyuncular |
|---|---|---|---|---|---|
| 1969 | 1971 | Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso! | Sabata Vadiler Hakimi | Gianfranco Parolini | Lee Van Cleef, William Berger |
| 1971 | 1971 | Indio Black, sai che ti dico: Sei un gran figlio di... | Elveda Sabata | Gianfranco Parolini | Yul Brynner |
| 1971 | 1972 | È tornato Sabata... hai chiuso un'altra volta | Sabata Dönüyor | Gianfranco Parolini | Lee Van Cleef |
Kaynakça
- http://www.imdb.com/title/tt0064916/releaseinfo 30 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
- "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009.
- http://www.allmovie.com/cg/avg.dll?p=avg&sql=1:108590
Dış bağlantılar
- IMDb'de Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso!
- allmovie.com'da "Sabata"
- Filmin müziklerini online dinlemek için 24 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.