İyi, Kötü ve Çirkin
İyi, Kötü ve Çirkin (İtalyanca: Il buono, il brutto, il cattivo), 1966 yapımı Sergio Leone'nin yönettiği Italyan Spagetti Western filmidir. Başrollerini Clint Eastwood, Lee Van Cleef ve Eli Wallach paylaşmaktadır. Filmin hikâyesi Luciano Vincenzoni ve Sergio Leone tarafından, senaryosu ise Agenore Incrocci ve Furio Scarpelli tarafından yazılmıştır. Filmin müzikleri Ennio Morricone tarafından bestelenmiştir. Film Türkiye'de 13 Ocak 1969'da gösterime girmiştir.[1]
| İyi, Kötü ve Çirkin | |
|---|---|
|
Il Buono, il brutto, il cattivo The Good, The Bad and The Ugly | |
 Filmin afişi | |
| Yönetmen | Sergio Leone |
| Yapımcı | Alberto Grimaldi |
| Senarist |
Agenore Incrocci Mickey Knox (İngilizce versiyon) |
| Hikâye |
Sergio Leone Luciano Vincenzoni |
| Oyuncular |
Eli Wallach Clint Eastwood Lee Van Cleef Aldo Giuffrè Luigi Pistilli Rada Rassimov Enzo Petito Claudio Scarchilli John Bartha Livio Lorenzon Antonio Casale Sandro Scarchilli Benito Stefanelli Angelo Novi Antonio Casas |
| Müzik | Ennio Morricone |
| Yapım yılı | 1966 |
| Süre | 161 dk |
| Ülke |
 İtalya,  İspanya |
| Dil | İngilizce, İtalyanca |
| Bütçe | 1,200,000 dolar |
| Önceki film | Birkaç Dolar İçin |
Bir Avuç Dolar (1964) ve Birkaç Dolar İçin (1965) filmleriyle başlayan üçlemenin sonuncusudur. Üçlemeler arasında konu bağlantısı yoktur.
Clint Eastwood bu filmde 1968 yılındaki Golden Laurel ödüllerinde en iyi aksiyon performansı dalında ikinciliğe layık görülmüştür ve dünya çapında tanınan bir aktör haline gelmiştir.
Film IMDb'de dünyanın gelmiş geçmiş en iyi 250 filmi arasında 9. sırada yer almaktadır.[2]
Konu
Tuco (Çirkin), üzerine ödül konulmuş bir kanun kaçağıdır. Keskin nişancı Sarışın (İyi) adlı kovboyla iş birliği yaparak kasabaları dolaşmaktadırlar. Tuco'yu kanun adamlarına teslim eden Sarışın, ödülü alıp Tuco'yu asılmaktan son anda kurtarmaktadır. Bir kasabada işlerin ters gitmesi üzerine ortaklıkları bozulur. Ortaklığın bozulmasının ardından Sarışın, Tuco'yla yollarını ayırır ve Tuco'yu elleri bağlı yürüterek cezalandırır. Bunun üzerine Tuco, intikam için Sarışın'ın peşine düşer. Uzun uğraşlar sonucu yakaladıktan sonra ceza olarak Sarışın'ı çölde, susuz bir şekilde yürütür. Bu arada Melekgöz (Kötü) lakaplı Sentenza ise Bill Carson adında büyük miktarda altını ele geçirmiş eski bir askerin izini sürmektedir.
Tuco'nun çölde Sarışın'ı susuzluktan öldürmek üzere olduğu bir anda ikisinin Bill Carson'la karşılaşmaları tüm planları değiştirir. Carson, altınları Amerikan İç Savaşı'nın hareketli olduğu bir cephede mezarlığa saklamıştır. Ancak Tuco mezarlığın yerini, Sarışın ise mezarın adını öğrenebilmiştir. Mecburen iş birliğine tekrar dönen ikili altınları aramaya koyulur.
Cephede Güneyli üniformaları ile ilerleyen Tuco ve Sarışın, Kuzeylilere esir düşer. Melekgöz Sentenza ise adamlarıyla birlikte esir kampının Kuzeyli çavuşudur. Carson'ın altınlarının yerini öğrenmeye çalışan Melekgöz, Tuco'ya işkence yapar ve altınların yerini öğrenir. Tuco'yu trenle başka bir şehre yollar. Sarışın ile Melekgöz, mezarlığın olduğu bölgeye hareket eder. Bu sırada Tuco Kuzeyli askerlerden trenden atlayarak kurtulur. Sarışın ve Melekgöz'ü bulur. Tuco ile Sarışın tekrar iş birliği yapar ve Melekgöz'ün adamlarını öldürür. Melekgöz ise kaçar. Tuco ile Sarışın mezarlığa doğru yol almaktadırlar ancak mezarlık savaşın tüm hızıyla devam ettiği bir cephenin ortasındadır. Çarpışmayı durdurmak için iki tarafın da peşinde olduğu köprüyü havaya uçururlar. Altınlara ulaşmaya ramak kalmışken; Tuco, Sarışın'ı kandırır ve kaçar fakat Sarışın'dan kurtulamaz. Bu arada Melekgöz de mezarlığa yol almaktadır. Üçlü mezarlıkta karşılaşır fakat mezarın ismini sadece Sarışın bilmektedir.
Hakimiyetin sürekli el değiştirdiği mücadelede mezarlığın ortasında yapılan üçlü bir düello kazananı belirleyecektir. Sarışın mezarın ismini taşa yazar ve düello başlar. Düello esnasında Sarışın, Melekgöz'ü vurarak öldürür. Sarışın, altınların yarısını alır ve Tuco'yu asıp ellerini bağlayarak uzağa gider. Keskin nişancılığını konuşturarak Tuco'yu düşürür ve ardından uzaklaşır. Tuco, elleri bağlı bir şekilde kalan altınlarıyla baş başa kalır.
Oyuncular
- Clint Eastwood - Sarışın (İngilizce: Blondie): İyi. Kendinden emin bir ödül avcısı.
- Lee Van Cleef - Sentenza / Melekgöz (İngilizce: Angel Eyes): Kötü. Verilen işi yerine getiren soğukkanlı, kusursuz bir kiralık katil.
- Eli Wallach - Tuco Benedicto Pacifico Juan Maria Ramirez: Çirkin. Meksikalı haydut, aranan bir suçlu.
- Aldo Giuffrè - Alkolik Yüzbaşı
- Mario Brega - Onbaşı Wallace: Tuco'ya işkence eden asker.
- Luigi Pistilli - Pablo Ramirez: Tuco'nun kardeşi. Katolik bir rahip. Tuco'ya haydut olmayı seçtiği için kızan ama aynı zamanda seven biri.
- Rada Rassimov - Maria
- Enzo Petito - Satıcı
- Claudio Scarchilli - Pedro: Tuco'nun adamı. Sarışın tarafından öldürülmüştür.
- John Bartha - Şerif
- Livio Lorenzon - Fırıncı
- Antonio Casale - Jackson / Bill Carson
- Sandro Scarchilli - Chico: Tuco'nun adamı. Sarışın tarafından öldürülmüştür.
- Benito Stefanelli - Melekgöz'ün adamı
- Angelo Novi - Rahip
- Antonio Casas - Stevens
Kaynakça
- İyi, Kötü ve Çirkin'in IMDb Sayfası
- "IMDb Top 250". 2 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2010.