Sedat Simavi Ödülleri
Sedat Simavi Ödülleri (Kısaca SSÖ olarak da anılır), Türkiye'de basılı gazetecilik, radyo ve televizyon gazeteciliğinin yanı sıra bilim, sanat ve spor alanlarındaki başarılı kişi, kurum ve eserlere yönelik yılda bir kez verilen ödüllerdir.
| Sedat Simavi Ödülü | |
|---|---|
| Açıklama | Basılı gazetecilik, radyo ve televizyon gazeteciliğinin yanı sıra bilim, sanat ve spordaki başarılar |
| Ülke | Türkiye |
| Resmî sitesi | http://www.tgc.org.tr/simavi.html |
Ödüller Türk medyasında zaman zaman, gazetecilik dalları açısından Pulitzer Ödülü[1], sanat ve bilim dalları açısından ise Akademi Ödülü[2] veya Nobel Ödülleri'ne [3] benzetilmiştir.
Sedat Simavi Ödülleri, Sedat Simavi Vakfı'nın, Erol Simavi tarafından Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'ne devredildiği 1994 yılından bu yana bu kuruluş tarafından yönetilmektedir.
Bu nedenle 1993 yılı ve öncesinde genel olarak Sedat Simavi Vakfı Ödülleri olarak anılan ödüllerin 1994 yılı sonrası söz konusu olduğunda TGC Sedat Simavi Ödülleri ya da kısaca Sedat Simavi Ödülleri olarak anılması gerekmektedir.
Amacı
1977'de kurulan Sedat Simavi Ödülleri'nin amacı, ödül dallarında en büyük bilimsel çalışmayı yapmış, en güzel eseri vermiş ve en büyük aşamayı sağlamış başarılı kişilere Sedat Simavi adına ödül vererek bu dallarda yaratıcı çalışmaları teşvik etmek; böylece sanat, kültür, bilim ve spor hayatına katkıda bulunmaktır.[4]
Ödül esasları
Ödül dallarının sayısı, parasal ödül tutan ve Seçici Kurul üyeleri her yıl Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu'nca belirlenir.
Ödüllerle ilgili ilanlar gazetelerde yer alırken Ödül Sekreterliği tarafından 1000'den fazla öğretim kurumu ve kuruluşa mektup yazılıp ödüller için adayları varsa bildirmeleri istenir. Kuruluşlar ve öğretim kurumları tarafından gösterilen adaylar, adaylık için şahsen başvuranlar ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nce oluşturulan Ön Araştırma Kurullarınca belirlenen adaylarla birlikte Seçici Kurul değerlendirmesine sunulur.
Eserler 1 Ekim'e kadar kabul edilir. Ekim ayının ilk günlerinde ödül adaylarına ait çalışmalar ve belgeler Seçici Kurul üyeleri'ne gönderilir. Ekim ayının ikinci yarısından Aralık ayına kadar Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nde uygun gördükleri sayıda toplantılar yapar ve kazananları belirleyip 1 Aralık tarihine kadar Ödül Sekreterliği'ne bildirirler. Herhangi bir dalda ödül verilmediği takdirde, o dala ait ödül tutarı, bir sonraki ödül tutarına eklenir ve dallar arasında eşit olarak paylaştırılır.
Her yıl 9 Aralık'ta ödüller törenle dağıtılır. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin kuruluşunda öncü olan Sedat Simavi'nin ölüm yıldönümü olan 11 Aralık'tan önce ödül kazananların isimleri, basın, radyo ve televizyon yolu ile açıklanır.
Ödül kazananlara parasal ödüllerle birlikte Sedat Simavi'nin küçük bir heykeli ve Ödül Belgesi verilir.
Ödül dallarındaki değişim
Sedat Simavi Ödülleri,
Ödül yönetimindeki değişim
Sedat Simavi Ödülleri'ni 1977 yılında Sedat Simavi Vakfı vermeye başlamıştır.
Sedat Simavi'nin oğullarından Erol Simavi, Hürriyet Gazetesi'ni 1994 yılında Aydın Doğan'a satarken, sahibi olduğu iki vakıftan Sedat Simavi Vakfı'nı, Sedat Simavi Ödülleri'ni sürdürmesi koşulu ile ve 500 bin Amerikan doları da bağışlayarak, babası Sedat Simavi'nin kurucusu ve ilk başkanı olduğu Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'ne devretmiştir.[5]
Dolayısıyla Sedat Simavi Vakfı'nın resmi mirasçısı Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'dir.
Erol Simavi, Hürriyet Gazetesi'nin satışı sırasında, kendi adını taşıyan Erol Simavi Hürriyet Vakfı'nın da, kendisi, eşi ve oğlunun isimleri çıkartılarak sürdürülmesine itiraz etmeyeceğini bildirerek, hisselerini Hürriyet Holding'e devretmiştir. Bu vakıf daha sonra Aydın Doğan Vakfı'na dönüştürülmüştür.
Aydın Doğan Vakfı, Uluslararası Sedat Simavi Karikatür Yarışması'nı, bir yıllık bir duraklama ile ve Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması adıyla yürütmektedir.
Ödül dalları
Sedat Simavi Ödülleri, 2010 yılı itibarıyla 9 dalda verilmektedir. Bunlar sırasıyla şöyledir:
- 1. Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü
- 2. Sedat Simavi Radyo Ödülü
- 3. Sedat Simavi Televizyon Ödülü
- 4. Sedat Simavi Edebiyat Ödülü
- 5. Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü
- 6. Sedat Simavi Fen Bilimleri Ödülü
- 7. Sedat Simavi Sağlık Bilimleri Ödülü
- 8. Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü
- 9. Sedat Simavi Spor Ödülü
Seçici kurul
Sedat Simavi Ödülleri'nin seçici kurullarında ilgili dalların önce gelen isimleri, sektör temsilcileri ve akademisyenler yer alır. Her yıl seçici kurullarda yer alan isimler ödül ilanı ile birlikte açıklanır. Yıldan yıla seçici kurulların içinde de değişiklikler olmaktadır. Seçici kurullar sekiz veya dokuz kişiden oluşur.
2012 Sedat Simavi Ödülleri Seçici Kurul Üyeleri
| Kategori | Sıralama | Jüri Üyesi | Unvanı |
| Gazetecilik | 1 | Okay GÖNENSİN | Vatan Gazetesi Yazarı |
| 2 | Nail GÜRELİ | Gazeteci - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Önceki Başkanı | |
| 3 | Mehmet KAMIŞ | Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı | |
| 4 | Vahap MUNYAR | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı | |
| 5 | Eyüp Can SAĞLIK | Radikal Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni | |
| 6 | Şükran SONER | Cumhuriyet Gazetesi Yazarı | |
| 7 | Şule TALU | Gazeteci | |
| 8 | Celal TOPRAK | Bugün Gazetesi Ekonomi Müdürü | |
| 9 | Tufan TÜRENÇ | Hürriyet Gazetesi Yazarı | |
| Radyo ve Televizyon | 1 | Prof. Dr. Yılmaz BÜYÜKERŞEN | İletişimci |
| 2 | Sibel GÜNEŞ | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri – HTV İç Yapımlar Direktörü | |
| 3 | Dr. Gökmen KARADAĞ | tv8 Danışma ve İcra Kurulu Üyesi – Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi | |
| 4 | Prof. Dr. Neşe KARS | İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü Başkanı | |
| 5 | Turgay OLCAYTO | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkan Vekili | |
| 6 | Yrd. Doç. Dr. Erkan OYAL | Beykent Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı | |
| 7 | Süleyman SARILAR | Kanal D Haber Direktörü | |
| 8 | Prof. Dr. Orhan TEKELİOĞLU | Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya Bölümü Başkanı | |
| 9 | Dr. Recep YAŞAR | TRT Araştırmacı, İletişimci | |
| Edebiyat | 1 | Eray CANBERK | Şair, Çevirmen |
| 2 | Prof. Dr. Cevat ÇAPAN | Şair, Yazar | |
| 3 | Faruk DUMAN | Yazar | |
| 4 | Nursel DURUEL | Yazar | |
| 5 | Doğan HIZLAN | Eleştirmen | |
| 6 | Ülkü TAMER | Şair, Yazar | |
| 7 | Hilmi YAVUZ | Şair | |
| Sosyal Bilimler | 1 | Zafer ATAY | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreter Yardımcısı |
| 2 | Prof. Dr. Toktamış ATEŞ | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi | |
| 3 | Prof. Dr. Taner BERKSOY | Okan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı | |
| 4 | Prof. Dr. Mehmet Semih GEMALMAZ | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi | |
| 5 | Gülseren GÜVER | Gazeteci – Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Saymanı | |
| 6 | Prof. Dr. Emre KONGAR | Sosyolog | |
| 7 | Prof. Dr. İoanna KUÇURADİ | Maltepe Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi Müdürü | |
| 8 | Prof. Dr. Ahmet MUMCU | Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölüm Başkanı | |
| 9 | Prof. Dr. Mümtaz SOYSAL | Anayasa Hukuku Profesörü ve Cumhuriyet Gazetesi Yazarı | |
| Fen Bilimleri | 1 | Prof. Dr. Yusuf AVCI | Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü |
| 2 | Prof. Dr. Rahmi GÜVEN | Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü M. Öğretim Üyesi | |
| 3 | Prof. Dr. İlhan İKEDA | Yeditepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi | |
| 4 | Prof. Dr. Betül KIRDAR | Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi | |
| 5 | Prof. Dr. Zeynep İlsen ÖNSAN | Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi | |
| 6 | Prof. Dr. Önder PEKCAN | Kadir Has Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi | |
| 7 | Prof. Dr. Ergün TOĞROL | İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi E. Öğretim Üyesi | |
| 8 | Prof. Dr. Osman Teoman TURGUT | Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi | |
| 9 | Prof. Dr. Yücel YILMAZ | Kadir Has Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi | |
| Sağlık Bilimleri | 1 | Prof. Dr. Özdemir AKTAN | Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı - Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi |
| 2 | Prof. Dr. Turgay ATASÜ | İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Doğum Anabilim Dalı E. Öğretim Üyesi | |
| 3 | Prof. Dr. Selim BADUR | İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Viroloji Bilim Dalı Başkanı | |
| 4 | Prof. Dr. Halil BAHÇECİOĞLU | İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi | |
| 5 | Prof Dr. Gökhan DEMİR | İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Başkanı | |
| 6 | Prof. Dr. Ahmet GÜL | İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi | |
| 7 | Prof. Dr. Gökhan HOTAMIŞLIGİL | Harvard Üniversitesi Genetik ve Kompleks Hastalıklar Bölümü Başkanı | |
| 8 | Prof. Dr. M. Şükrü SEVER | İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Başkanı | |
| 9 | Prof. Dr. Berrak Çağlayan YEĞEN | Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Başkanı | |
| Görsel Sanatlar | 1 | Doç. Dr. Serhan ADA | Bilgi Üniversitesi Kültür Yönetimi Başkanı |
| 2 | Prof. Rahmi AKSUNGUR | Heykeltıraş, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Heykel Bölümü E. Öğretim Üyesi | |
| 3 | Prof. Yurdaer ALTINTAŞ | Grafik Tasarımcı | |
| 4 | Prof. Beril ANILANMERT | Seramikçi, Işık Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi | |
| 5 | Prof. Neş’e ERDOK | Ressam | |
| 6 | Ara GÜLER | Fotoğraf Sanatçısı | |
| 7 | Prof. Fevzi KARAKOÇ | Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Plastik Sanatlar Bölümü Öğretim Üyesi | |
| 8 | Ahmet ÖZDEMİR | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Üyesi | |
| 9 | Prof. Kaya ÖZSEZGİN | Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Plastik Sanatlar Bölümü Öğretim Üyesi - Sanat Eleştirmeni | |
| Spor | 1 | Mehmet ARSLAN | Hürriyet Gazetesi Spor Müdürü |
| 2 | Orhan AYHAN | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Üyesi | |
| 3 | Onur BELGE | Aydınlık Gazetesi Spor Yazarı ve TSYD Önceki Genel Başkanı | |
| 4 | Gürcan BİLGİÇ | Sabah Gazetesi Spor Yazarı | |
| 5 | Ahmet ÇAKIR | Zaman Gazetesi Spor Yazarı | |
| 6 | Halit DERİNGÖR | Aydınlık Gazetesi Spor Yazarı | |
| 7 | Şenes ERZİK | UEFA Asbaşkanı – FİFA Yönetim Kurulu Üyesi | |
| 8 | Arif KIZILYALIN | Cumhuriyet Gazetesi Spor Müdürü | |
| 9 | Uğur VARDAN | Radikal Gazetesi Spor Müdürü |
Yıllara göre kazananlar
1977 | 1978 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012
Dallara göre kazananlar
Gazetecilik Ödülü | Radyo Ödülü | Televizyon Ödülü | Edebiyat Ödülü | Sosyal Bilimler Ödülü | Fen Bilimleri Ödülü | Sağlık Bilimleri Ödülü | Görsel Sanatlar Ödülü | Spor Ödülü |
Devam etmeyen ödül dalları
Yıllar içinde, bazı ödül dalları, ya yeniden adlandırılmış, ya birleştirilmiş, ya kendi içinde farklı dallara ayrılmış ya da kaldırılmıştır.
Örneğin, gazetecilik ödüllerini kazananların tümünü incelemek için aynı zamanda artık devam etmeyen Kitle Haberleşmesi Ödülü'ne de bakmak gerekir.
Devam etmeyen ödül dallarından bazıları şunlardır:
- Kitle Haberleşmesi, 1978-1985 arasında verilmiştir. Daha sonra zaman içinde Gazetecilik, Radyo ve Televizyon dallarında verilmeye başlamıştır.
- Radyo-Televizyon, 1986-1996 arasında verilmiştir.
- Radyo Seçici Kurulu Özel Ödülü, Sadece 1997 yılında verilmiştir.
- Televizyon Seçici Kurulu Özel Ödülü, Sadece 1997 yılında verilmiştir.
- Televizyon Reklamları, Sadece 1992 yılında verilmiştir.
- Basın Kurumları, 1987-1992 arasında ödüller arasında yer almıştır.
- Plastik Sanatlar, Sadece 1977 yılında bu adla verilmiştir. Sonra adı Görsel Sanatlar olarak değiştirilmiştir.
- Spor Seçici Kurulu Özel Ödülü, Sadece 1997 yılında verilmiştir.
- Yılın En Başarılı Kişisi, Sadece 1977 yılında duyurusu yapılmış ama hiç verilmemiştir.
- Olağanüstü Ödül, Sadece 1979 yılında verilmiştir.
- Mimarlık ve Kent Düzenleme, 1982-1984 arasında verilmiştir.
- Sinema, 1983 ve 1984 yıllarında verilmiştir.
- Erol Simavi Özel Gençlik Ödülü, Sadece 1986 yılında verilmiştir.
- Erol Simavi Özel Ödülü, 1987-1993 arasında ödüller arasında yer almıştır.
Kaynakça
- http://www.aksam.com.tr/haber.asp?a=61270,3&tarih=12.12.2006
- http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=3589780&tarih=2005-12-02
- http://www.birgun.net/writer_index.php?category_code=1187091979&news_code=1205603886&year=2008&month=03&day=15
- "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2008.
- "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2008.
Dış bağlantılar
- Sedat Simavi Ödülleri web sitesi22 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.