Stenocereus

Stenocereus
	Org Borulu Kaktüs; Stenocereus thurberi
Bilimsel sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Klad	Angiosperms ; (Kapalı tohumlular);
Klad	Eudicots ; (İki çenekliler);
Klad	Core eudicots;
Takım:	Caryophyllales;
Familya:	Cactaceae; (Kaktüsgiller);
Alt familya:	Cactoideae;
Oymak:	Pachycereeae;
Cins:	Stenocereus; (A.Berger) Riccob.
Türler
	Metne bakın
Sinonimler
	Hertrichocereus Backeb.; Isolatocereus Backeb.; Machaerocereus Britton & Rose; Marshallocereus Backeb.; Neolemaireocereus Backeb.; Rathbunia Britton & Rose; Ritterocereus Backeb.;

Stenocereus, sütunlu veya ağaç gibi olan kaktüs cinsidir. Baja Kaliforniya Yarımadasından Meksika'nın diğer yöreleri, ABD'de Arizona eyaleti, Kosta Rika, Guatemala ve Venezuela'ya kadar olan bölgelerde yetişir.Bu cins kendisine benzer cinsteki diğer kaktüslerle birlikte geniş bir üye yelpazesine sahiptir . Mesala tuhaf chinoa ya da chende kaktüsü, Polaskia chende bu cinsle çok yakın akrabadır.

Çiçekleri dallarının tepesinde bulunmakla çoğunlukla geceleyin açar. Kolay büyür ama yavaş gelişir.

Stenocereus thurberi (org borulu kaktüs) bu cinsin en bilien türlerinden biridir ve Arizona'dan Kuzey Meksika'ya kadar olan bir alana yayılmıştır.

Yenmeye hazır Stenocereus queretaroensis meyvesi

Bilinen ejder meyvesine, meyvesi aşırı derecede benzer. bunlardan Stenocereus gummosus, asidik ve aşırı ferahlatıcıdır, Kuzeybatı Meksika'da Seri halkı hâla büyük özen gösterdikleri bu meyveyi hasat etmektedirler [1] bu bitkiyi ziix is ccapxl – "ekşi meyveye sahip şey" diye adlandırırlar. Bu tür meyveye sahip türler S. queretaroensis ve Hançer kaktüsü (S. griseus),[2] önemli bir besin kaynağıdır. Tatlı tipte meyveler üreten ve tatlı pitaya diye adlandırılan ve pitaya ile karıştırılan Org borulu kaktüs (S. thurberi) meyvesi(ool diye Serilerce adlandırılır) ise bu bölgedeki yerlilerce fazla büyük miktarlarda yetiştirilmez. Bu cinsin meyvesi Hylocereus meyvelerinden daha tatlı kavun tadı gibidir ve bunun yanında geleneksel tıpta kullanılmaktadır.

Stenocereus sıcak ve kurak bölgelerde süs bitkisi olarak da kullanılır,bazı türleride meyve üretimi için çift olarak yetiştirilir.

Stenocereus gövdelerinin içi çok serttir ve bu sebeple inşaat malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Örneğin Wayuular hançer kaktüsünü yotojoro adını verdikleri bir teknikle saz ve çamur duvarlarında kullanmaktadır.[2]

Seçme türleri

Stenocereus alamosensis – Ahtapot Kaptüs, cina
Stenocereus aragonii
Stenocereus beneckei
Stenocereus eruca – Sürünen Şeytan, Tırtıl Kaktüs
Stenocereus griseus – Hançer Kaktüsü, yosú (Wayuunaiki)
Stenocereus gummosus – Ekşi Pitaya, pitahaya agria, pitaya agria, ziix is ccapxl (Cmiique iitom)
Stenocereus hollianus
Stenocereus montanus
Stenocereus pruinosus
Stenocereus queretaroensis
Stenocereus stellatus – Baja Org Borulu Kaktüsü
Stenocereus thurberi – Org Borulu Kaktüs

Dipnotlar

Felger & Moser (1985)
Villalobos et al. (2007)

Kaynakça

Anderson, Edward F. (2001). The Cactus Family.
Felger, Richard & Moser, Mary B. (1985). People of the desert and sea: ethnobotany of the Seri Indians. University of Arizona Press, Tucson.
Innes, C. & Wall, B. (1995). Cacti, Succulents and Bromaliads. Cassell & The Royal Horticultural Society..
Villalobos, Soraya; Vargas, Orlando & Melo, Sandra (2007). Uso, manejo y conservacion de "yosú", Stenocereus griseus (Cactaceae) en la Alta Guajira colombiana [Usage, Management and Conservation of yosú, Stenocereus griseus (Cactaceae), in the Upper Guajira, Colombia]. [Spanish with English abstract] Acta Biologica Colombiana 12(1): 99-112 (PDF). 27 Mart 2009 tarihinde PDF fulltext%5d kaynağından |url= değerini kontrol edin (yardım) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2011.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Felger & Moser (1985)

[ref932-2] Villalobos et al. (2007)