Striknin

Striknin, Nux vomica ağacından üretilen zehirli madde. Hayvan hakları kuruluşlarının karşı çıkmasına kadar sokak hayvanlarının itlafında kullanıldı. Formülü C21 H22 N2 O2 'dir

Striknin
Diğer adlar
Strychnidin-10-one
Tanımlayıcılar
CAS numarası 57-24-9, 60-41-3
PubChem 441071
UN numarası 1692
KEGG C06522
ChEBI 28973
SMILES
ChemSpider 389877
Özellikler
Görünüm Beyaz veya yarı saydam kristal ya da kristal tozu, kokusuz, acı tada sahip
Yoğunluk 1.36 g cm−3
Erime noktası

543 K (270 °C)

Kaynama noktası

557−559 K (284−286 °C)

Çözünürlük (su içinde) 0.02% (20°C)[1]
Asitlik (pKa) 8.25 [2]
Tehlikeler
ABD maruz
kalma limiti (PEL)		 TWA 0.15 mg/m3[1]
LD50 0.5 mg/kg (köpek, oral)
0.5 mg/kg (kedi, oral)
2 mg/kg (fare, oral)
16 mg/kg (sıçan, oral)
2.35 (sıçan, oral)[3]
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Bilgi kutusu kaynakları

Organik hücreleri bozarak harâb eden zehirli bir alkaloid. Az miktarda kullanıldığında tıpta ilâç olarak istifâde edilir. Striknin, Hindistan'da yetişen kargabüken (Strychnos nux-vomica) ağacının tohumlarından elde edilir.

Striknin, teknik olarak gelişmemiş topluluklarda, okların ucuna sürülmek sûretiyle avlanma ve düşmana karşı müdâfaa maksadıyla kullanılır. Tıp ve veteriner hekimliğinde 1–2 mg dozlar hâlinde uyarıcı olarak kullanılmaktadır. 5–10 mg kadar kullanılması hâlinde omirilikte tahriş yapar. 30 mg doz kat'î ölüme yeter miktardır. Striknin ağızdan veya enjeksiyon yoluyla alınır alınmaz hemen kana geçer. Zehirlenme belirtileri, 20 dakika sonra merkezî sinir sisteminin striknin etkisi altında kalmasıyla başlar. Sırt sertleşir, kaslarda seğirme görülür ve kusma meydana gelir. Ölüm, çok kusma ve yorgun düşmek sebebiyle olur. Striknin zehirlenmelerine karşı mîde yıkanması, oksijen teneffüsü iyidir.

Strikninin formülü 1817 senesinde, Fransız kimyâgeri P. Pelletier veJ. Caventou tarafından bulunmuş ve kesin sonuca 1939 senesinde varılmıştır. Molekül formülü C21H22N2O2 olan striknin 290 °C'de erir. Alkolde ve kloroformda kolayca, suda tedrici olarak çözülür. En çok bulunan tuzları nitrat, sülfat ve hidroklorittir.

Kaynakça
  2. Everett, A. J.; Openshaw, H. T.; Smith, G. F. (1957). "The constitution of aspidospermine. Part III. Reactivity at the nitrogen atoms, and biogenetic considerations". Journal of the Chemical Society. ss. 1120-3. doi:10.1039/JR9570001120.
  3. Şablon:IDLH
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.