Tao Te Ching
Tao Te Ching / Dao De Jing (Çince:道德經 [Dinle] , pinyin: Dào dé jīng )
Makale serisi |
Taoizm |
---|
Teoriler |
Uygulamalar |
Metinler
|
Tanrılar
|
Kişiler
|
Okullar
|
Kutsal kişiler |
Kuruluşlar
|
Taoizm Portalı |
Klasik Çince metindir. Tao "yol", Te "erdem, yolun doğası", Ching/Jing ise kitap anlamına gelir. Halk arasındaki söylenceye göre Laozi tarafından, M.Ö. 6. yüzyılda kaleme alınmıştır. Bu söylencenin temeli Kong Zi'nin bir bilgeye konuşmasını anlatanr öyküsüdür. Kong Zi bu bilgenin bir ejderha olduğunu söyler. Bu bilge'nin Lao Zi'den başkası olamayacağı görüşü savunulur. Ejderha imgesi Çin Kültrü'nde en değer verilen varlığı temsil eder. Bu imge bir çok hayvanın en güçlü özelliğini kendinde taşır. Ancak, günümüzde bazı akademisyenler bu bilginin kesinliğini tartışmalı bulmaktadır. Dolayısıyla ne zaman ve kim tarafından hatta kaç kişi tarafından yazıldığı kesin olarak bilinmemektedir.[1]
5000 ideogramdan oluşan, Tao ve Te olmak üzere iki bölüme ayrılan kitap, Taoculuğun (Daoizm) temel kaynağıdır. Budizm, Zen, Neo Konfüçyüsçülük vbg. çeşitli felsefi ve dinsel okullarda derin etkisi vardır.
Bu kısa kitap 2500 yıl öncesinin Çincesiyle yazılmış olduğu için anlaşılması Çinliler için bile oldukça zor bir metindir. Lao Zi'nin, tüm kainatın oluşum ve işleyişinin, yaşam ve toplumun, canlıların özünü kendine özgü bir dil ile anlatır. Diğer yandan Çince ideogramların kendine özgü anlam ve imgelem zenginliği, çevirilerin çok farklı anlamalara taşınmasına yol açmaktadır. Ancak, bu zorluk kitaba olan ilgiyi daha arttırır niteliktedir. Çin, Tayvan gibi ülkelerin kitapçılarında Dao De Jing'in farklı farklı yorumlarını bulmak mümkündür. Avrupa dillerindeki çevirilerin büyük kısmı, Dao Anlayışını bir çeşit din olduğu kabuluyle yapılmıştır. Dao De Jing kitabı dini yada inanca dayalı hiç bir sav barındırmamaktadır. Çinde 16. yy'dan sonra artış gösteren Hristiyan misyonerlerin döneminden kalma bu savlar, Dao De Jing'in aslına uygun çevirilerinden sonra değerini yitirmiştir. Türkçede de Dao De Jing'in bir çok çevirisi bulunmaktadır. Ancak, bu çeviriler çoğunlukla avrupa dillerinden yapılmış olduğu için çevirinin doğası gereği üçüncü kez anlam kaybına uğrama niteliği taşırlar. Türkçede doğrudan orjinal Çincesinden yapılmış çeviriler de görülmeye başlamıştır.
Dao De Jing'in günümüze ulaşan en eski orjinal metinlerinde de bazı farklılıkların olduğu üzerine tartışmalar sürmektedir. Günümüzde kabul edilen en eski versiyonu Heshang Gong tarafından yazılmıştır. Wang Bi (M.S. 226-249) "Wang Bi Daodejing Versiyonu" kabul gören diğer eski yazılı kalıntılar arasındadır. Wang Bi versiyonun da farklı dönemlerde farklı versiyonlarla yazıldığı görüşleri vardır. Dao De Jing'in hem Çin'de bulunan metinleri üzerindeki tartışmalar, hem ondan 1500 yıl sonra çevrilmeye başladığı avrupa dillerindeki farklılıklar, Lao Zi'nin bu eserinin ilgi çekmesinin önüne geçememiştir. Lao Zi'nin bu eserinde sık sık geçmiş bilgeliklere atıfta bulunduğu göz önünde bulundurulursa, içeriğinin binlerce binlerce yıl geçmiye dayandığı varsayılabilir.
Dao De Jing kitabında sıkça vurgulanan kavramlar arasında şunlar vardır: Dao, gök yer, karanlığın karanlığı, adlı oluş, adsız oluş, kendinden öylesinelik, yin yang, çi (Qi), jing, shen, De, çabasız çabalamak, boşluk ve doluluk, dönmek ve döngü, varlık ve yok hali.
Kaynakça
- Tao-Culuk'daki Anahtar-Kavramlar - Toshihiko Izutsu
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Yol ve Erdem Kitabı 4 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkçe çevirisi
- Tao Te Ching -- Çince tam metni(Geleneksel Karakterler)
- Tao Te Ching -- İngilizce çevirisi
- 老子 Lǎozĭ 道德經 Dàodéjīng / Tao Te Ching / Tao Te King20 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chinese-English-German by Dr. Hilmar KLAUS, The Tao of Wisdom, 2009, 600 p.