Tekeler (aşiret)
Tekeler, Türkmenistan'daki Türkmen aşiretlerinden biridir. Tekeler aşiretin Anadoluya kadar uzanan kolu mevcut. Bu Aşiret Alevi Türkmen köyü olmakla birlikte, Antalya'da Tekke köyünde Alevi Türkmenlerin Pîr ve Şeyhi olan Abdal Musa Sultan Ocağı'na bağlıdır.[1]
Teke bir adam (soldan üçüncü) | |
| |
| |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Türkmenistan | 1.6 milyon |
Diller | |
| |
Din | |
|
Tarihçe
Tekeler, 1880'lerde Rus İmparatorluğu yönetimi altına girdi. Teke, en büyük ve en güçlü aşiret oldukları için diğer Türkmen aşiretleri üzerinde büyük bir etkiye sahipti. Tekeler, 19. yüzyılda İran saldırılarına askeri olarak da direnmişti.[2]
Tarihsel olarak her Türkmen aşiretinin kendine özgü halı deseni, kıyafeti, kalpağı ve lehçesi bulunmaktadır.[3][4]
Sovyetler Birliği'nin milliyetler politikası, Türkmenistan'daki aşiret kimliklerini azaltsa da kimlikler çağdaş sosyal bağlamlarda günümüzde hala önemlidir. Teke ve özellikle Ahal Tekeler, geleneksel olarak Türkmenistan'ın siyasi yapısına egemen olmuştur. Cumhurbaşkanları Saparmurat Türkmenbaşı ve Kurbankulu Berdimuhammedov'un aşiret geçmişleri Ahal Teke'ye dayanmaktadır.[3]
Demografi
Teke aşiretinin üyeleri ağırlıklı olarak Türkmenistan'ın güneydoğu bölgelerinde bulunmaktadır.[5] 2014 itibarıyla 1,6 milyondan fazla nüfus ile Türkmenistan nüfusunun üçte birinden fazlasını temsil etmektedirler.[5] Türkmenistan'ın büyük aşiretleri esas olarak ülkenin farklı bölgelerine yerleşmektedirler.[5]
Teke aaşireti, Ahal Teke ve Merv Teke olmak üzere iki alt bölüme ayrılmaktadır. Resmi Türkmence Ahal Teke ve Mary Teke lehçelerine dayanmaktadır.[3][4]
Kaynakça
- Horasanlı Alevî Türkmen Pîr ve Şeyhi olan Pîr Abdal Musa ve Pîr Geyikli Baba
- Adrienne Lynn Edgar (5 Eylül 2006). Tribal Nation: The Making of Soviet Turkmenistan. Princeton University Press. s. 184. ISBN 978-1-4008-4429-6.
- Pike, John. "Turkmenistan - Tribes". 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- Larry Clark (1998). Turkmen Reference Grammar. Otto Harrassowitz Verlag. s. 17. ISBN 978-3-447-04019-8.
- Luca Anceschi (5 Şubat 2014). Informal Power in the Greater Middle East: Hidden Geographies. Routledge. s. 194. ISBN 978-1-317-81647-8.