Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Lig
Tekerlekli Sandalye Basketbol Süper Ligi, Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu ( TBESF ) tarafından düzenlenen ve tekerlekli sandalye basketbolu'nda, Türkiye'de en üst ligdir. TSB Süper Lig, sadece bedensel engelli ve tekerlekli sandalye ile hareket eden kadın ve erkek basketbolculardan oluşmaktadır. Ligde, 16 tekerlekli sandalye basketbol takımı bulunmaktadır. Ayrıca ligi son 4 sırada bitiren ekipler Tekerlekli Sandalye Basketbol 1. Lig'e düşerler. En son şampiyon ise 1907 Fenerbahçe Engelli Yıldızlar'dır.
| Kuruluş | 1996-1997 |
|---|---|
| Ülke |
 Türkiye |
| Konfederasyon | IWBF Avrupa |
| Takım sayısı | 16 |
| Alt lig | Tekerlekli Sandalye Basketbol 1. Lig |
| Uluslararası kupa(lar) |
IWBF Şampiyonlar Ligi Andre Vergauwen Kupası Willi Brinkmann Kupası IWBF Challenge Cup |
| Son şampiyon | 1907 Fenerbahçe Engelli Yıldızlar |
| En başarılı takım | Galatasaray (10 kez) |
| Resmî site | TBESF |
 2020-21 Tekerlekli Sandalye Basketbol Lig | |
Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu ( TBESF ) ile Garanti Bankası, tekerlekli sandalye basketbolu için sponsorluk anlaşması yaptılar. Bu sponsorluk anlaşması sonucunda Ekim 2016 yılına kadar Garanti Bankası, kadın, erkek ve genç tekerlekli sandalye basketbol milli takımlarının yanı sıra Türkiye Tekerlekli Sandalye Basketbol Lig'in de sponsoru oldu. Bu sponsorluk sonucu kapsamında ligin yeni ismi Garanti Tekerlekli Sandalye Basketbol Lig olmuş olup Ekim 2016'ya kadar da bu isimle anılmıştır.[1]
Tekerlekli Sandalye Basketbolu
Çok yüksek bir fizik kondisyon ve teknik beceriyle birlikte süratli bir biçimde yer değiştirmeyi gerektiren bir oyundur. Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları, Uluslararası Tekerlekli Sandalye Basketbol Federasyonu (IWFB) tarafından belirlenen kurallar ve sınıflandırmalar çerçevesinde yapılır. Bu düzenlemeler, ayakta oynanan basketboldakine eş saha büyüklüğü ve pota yüksekliği gibi konuları da içerir. Tekerlekli sandalye basketbol karşılaşmaları ayakta oynanan basketbol karşılaşmalarıyla önemli ortak özelliklere sahip olmakla beraber, kendine has, benzersiz stiliyle farklı ve ayrı bir yere sahiptir. Yardımlaşma esasına dayalı alan savunması ve adam adama savunma çok sık kullanılır. Sporcuların tekerlekli sandalyedeki hareketlerini ayarlamak için geliştirilen farklı bir top saydırma kuralı ve yüksek bir yoğunluğu olan bu spor, kendi atak sistemini yaratmıştır. Sahadaki hareketi arttırmak için, bir takım genellikle üç defans oyuncusu ve iki pivottan oluşur. Aynı basketbolda olduğu gibi zone defence one and box gibi savunma, fast break pick and roll gibi hücum taktikleri kullanılmaktadır.
Statü
Ligdeki 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.
Bu müsabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına göre;
1) İlk 8 takım arasında Federasyonun belirleyeceği yer ve tarihte sıralamada ilk ayak, 1-8, 2-7, 3-6, 4-5 eşleşmesi ile 3 müsabaka üzerinden alınacak 2 galibiyet esasına göre oynanacak, ikinci ayakta bu eşleşmelerin mağlupları kendi aralarında 3.cülük 4.cülük müsabakası , galipleri de 1.cilik ve 2.cilik için 3 müsabaka üzerinden 2 galibiyet esasına göre ligdeki puanları taşımadan 0-0 olacak şekilde oynayacaklar ve ligin ilk 8 takımı belirlenecektir.
| Sezon | Şampiyon |
|---|---|
| 1996–97 | İskenderun Belediyespor |
| 1997–98 | İskenderun Belediyespor |
| 1998–99 | Engelli Yıldızlar TSB |
| 1999–00 | Engelli Yıldızlar TSB |
| 2000–01 | İzmir BB TSB |
| 2001–02 | İzmir BB TSB |
| 2002–03 | İzmir BB TSB |
| 2003–04 | İzmir BB TSB |
| 2004–05 | Beşiktaş |
| 2005–06 | Beşiktaş |
| 2006–07 | Galatasaray |
| 2007–08 | Galatasaray |
| 2008–09 | Galatasaray |
| 2009–10 | Galatasaray |
| 2010–11 | Galatasaray |
| 2011–12 | Galatasaray |
| 2012–13 | Galatasaray |
| 2013–14 | Galatasaray |
| 2014–15 | Galatasaray |
| 2015–16 | Beşiktaş |
| 2016-17 | Beşiktaş |
| 2017-18 | Galatasaray |
| 2018-19 | 1907 Fenerbahçe Engelli Yıldızlar |
| 2019-20 | COVID-19 pandemisi sebebiyle şampiyon belirlenmedi. |
2) 9. ile 12. sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
3) 13., 14., 15. ve 16. olarak son dört sırayı alan takımlar bir sezon sonra Tekerlekli Sandalye Basketbol 1. Lig'de yer alırlar.
2020 - 2021 TSB Süper Lig Takımları
| Takım | Takım |
|---|---|
| 1907 Fenerbahçe Engelli Yıldızlar | Bağcılar Belediyespor |
| Balıkesir Büyükşehir Belediyespor | Beşiktaş HDI Sigorta |
| Ceylanpınar Belediyespor | Galatasaray |
| Gazişehir Gaziantep | İskenderun Engelliler |
| İzmir Büyükşehir Belediyespor | Keçiören Belediyesi Eller Gücü |
| KKTC Spor Kulübü | Ordu Büyükşehir Belediyespor |
| Pendik Belediyesi Anadolu Yakası Engelliler | Şanlıurfa Büyükşehir Belediyespor |
| TSK Rehabilitasyon Merkezi Engelliler | Yalova OSK |
Takımların Toplam Şampiyonluk Sayısı
| Kulüp | Şampiyonluk | Yıllar |
|---|---|---|
| Galatasaray | 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2018 | |
| İzmir BB TSB | 2001, 2002, 2003, 2004 | |
| Beşiktaş | 2005, 2006, 2016, 2017 | |
| 1907 Fenerbahçe Engelli Yıldızlar | 1999, 2000, 2019 | |
| İskenderun Belediyespor | 1997, 1998 | |
Kaynakça
- "Tekerlekli sandalye basketboluna sponsor desteği". Hürriyet. 8 Nisan 2013. 11 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013.