Tenerife

Tenerife İspanya'da ada. Kanarya Adaları Özerk Bölgesinin yedi adasından en büyüğüdür.[1] Yüzölçümü 2.034 km² nüfusu ise (2019 tahmimi itibarıyla) 917.841 kişidir.[2] Böylece Tenerife adasında tüm Kanarya Adaları nüfusunun yaklaşık %43'ü yaşar. İspanya'nın en kalabalık adaridir.[2]

Tenerife
Tenerife görüntüleri
Coğrafya
Koordinatlar 28°16′07, S°16′36
Takımadası Kanarya Adaları
Denizi Atlas Okyanusu
Yüz ölçümü 2034 km2
Zirve Teide Zirvesi 3718
Siyasi
Adadaki ülke(ler)
Özerk Topluluk Kanarya Adaları
Yerleşim yerleri
  • Santa Cruz de Tenerife
Demografi
Nüfus 917.841 (2019)
Nüfus yoğunluğu 435 kişi/km2
Tenerife Bayrağı
Uydudan görünüm
Tenerife fiziki haritasi

En önemli şehri, otonom bölgenin ortaklaşa başkenti olan ve ada meclisi (cabildo insular)'nin bulunduğu Santa Cruz de Tenerife kentidir. Tenerife adası yerel idare bakımindan 31 belediye'ye bölünmüştür.

İki uluslaraarası havaalanına (Tenerife Kuzey Havalimanı ve Tenerife Güney Havalimanı) sahip olan Tenerife'ye yılda 5 milyondan çok turist gelmektedir ve bu Kanarya Adaları'na gelen turist sayısının önemli bir kısmını kapsamaktadır.

Tenerife dünyanın en büyük karnavallarından biri olan "Santa Cruz de Tenerife Karnavalı" ile tanınır, bu karnaval İspanya'dan ve uluslararası turist çekmektedir.[3]

Tarihçe

Adaya Avrupalılar gelmeden önce ilk yerleşenler Guançelerdir ve Adaların İspanyol egemenliğine girdiği 15. yüzyılda Avrupalılarla tanışmışlardır. Arkeoloji araştırmalar sonucu olarak Guançelerden çanak çömlek kalıntıları, mağara resimleri, gravürler, mumyalar bulunmuştur. Guançeler ölülerini mumyalanmış olmaları ilgi çekmektedir. Guançeler adayı mencey adlı tek bir "hükümdar" tarafından idare etmekte iken İspanyoların gelmesinden 100 yıl kadar önce bir 9 oğlu olan bir hükümdar öldükten sonra taht mücadelesi sonunda ada 9 küçük "menceyato"'ya bölünmüştü.

Aralık 1493'te Alonso Fernández de Lugo İspanya Kastilya ve Aragon kralığından Tenerife'yi fethetmek için izin aldı. Nisan 1494'te Gran Canaria adasından yaklaşık 2000 piyade 200 süvaride oluşan bir orduyla ayrılıp şimdiki Santa Cruz de Tenerife şehri mevkinde karaya çıktı. Bu mevkiyi ele geçirdikten sonra adanın içerilerine girdi. Adadadaki küçük hükümdarları esir alarak onları İspanya'ya gönderdi. Adada yaşayan tüm yerli halk köle yapıldı. Büyük bir kısmı İspanyolların getirdikleri salgın hastalıklardan dolayı öldü ve sonunda yerli halk ortadan kaldırıldı. Sonraki yüzyıllarda İspanya'dan, Avrupa'da İspanyolların idaresi altında bulunan Portekiz, Flandra, İtalya ve Almanya'dan göçler başlayıp adanın şimdiki beyaz ırk nüfusu oluşturuldu.

Adanın orman örtüsü de aynı şekilde ortadan kaldırıldı. Yerli cam ormanları yerine, önce şeker kamışı, sonra şarapcılık için üzüm bağları, muz ağaçları plantasyonlari ve boyacılık için cochineal üretmek için kaktüsler dikildi.

Fakat adada büyüyen nüfus ve İspanya'nın elinde bulunan Güney Amerika'nın beyaz ırktan işçi talepleri adanın insan kaynaklarının gelişmesine engel olmaya başladı. Adayla kolay ulaşım yapılamaması ve ekonomik sorunlar dolayısıyla ada nüfusu ta 20. yy. başlarına kadar Amerika'ya (özelikle Cuba ve Venezuela'ya) göç etmeye devam etti. Ancak 20. yüzyıl ikinci yarısında adanın turistik tesisleri geliştirip adaya uçakla turizm başladıktan sonra bu devamlı göçün önü alındı.

15. yüzyıldan itibaren Tenerife adası devamlı olarak (Mağribi ve Avrupalı) korsan hücumlarına hedef oldu. Bu arada 1797'de İngiltere donanmasının hücumuna ve adanın İngiltere tarafından işgal edilme hücumlarına şahit oldu.

Kanarya Adaları'nın ilk üniversitesi 1792'de Tenerife adasında La Laguna şehrinde La Laguna Üniversitesi adı ile kuruldu. La Laguna şehri şimdi adanın ikinci büyük şehri olmakla beraber 1833'te merkez Santa Cruz'a nakledilinceye kadar Kanarya Adaları'nın başkenti de olmuştu.

20.yy. başlarında İspanya hükûmeti Mart 1936'da daha hükûmet aleyhinde darbeye girişmeden General Francisco Franco'yu Tenerife'ye sürmüştü. Sonra hükûmet darbesi yapan milliyetçiler ve milliyetçi ordu ile Franco İspanya İç Savaşı ile İspanya'da iktidarı eline geçirdi. Kanarya Adaları Temmuz 1936'da milliyetçilerin eline geçti ve bu adalarda ve Tenerife'de milliyetçiler birçok yeni rejim muhaliflerini öldürdüler.

Coğrafya

Tenerife'de yüzey biçimleri ada içinde oldukça dağlıktır ve sahilerde sarp yalıyarlar (falez) bulunur. İspanya'nın en yüksek rakımlı zirvesi, 3.718 metre yüksekliği ile, Teide Yanardağı zirvesi olup Tenerife'dedir. 2007 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Hâlen volkanik aktivite gösteren Teide tabanından itibaren dünyanın üçüncü büyük yanardağı; eğer denizaltındaki başlangıç noktasından alınırsa dünyanın en yüksek deniz volkanıdır. Ayrıca adada, Anaga masifi 2015'ten beri UNESCO "Biyoküre Rezervi"'dir. Avrupa'da en fazla endemik türe sahiptir.

Tenerife'nin iklimi elverişli ve düzenlidir. Okyanusta yer alması sebebiyle mevsimlik sıcaklık farkları azdır.

Demografi

Tenerife adasının (2019 itibarıyla) nüfusu 917.841 kişi olup; yüzölçümü 2034 km² ve nüfus yoğunluğu 435 kişi/km² olur. Bu nedenle, Tenerife Kanarya Adaları'n en kalabalığıdır. Aynı zamanda İspanya'nın en kalabalık adasıdır.

Adanın merkezi adada en büyük şehirsel yerleşke olan Santa Cruz de Tenerife kentidir. Bu kent yerel idare bakımdan Santa Cruz de Tenerife ili merkezi ve Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun Las Palmas de Gran Canaria kenti ile ortaklaşa başkentidir.

Din

Nüfusun çoğunluğu Katolik olan, aynı zamanda nedeniyle göç Müslüman ve Hindular bir yeri vardır. Adalar ana dini festivali Candelaria Bazilikası hac olduğunu, bu festivalde, hacılar Kanarya Adaları koruyucusudur ziyaret etmek için bu kutsal şehre gelir. Her 14 ve 15 Ağustos'ta kutlanır. Bununla birlikte Tenerife, Pedro de Betancur (Guatemala'da misyoner) ve José de Anchieta (Brezilya'da misyoner) gibi iki azizin doğum yeri olmuştur. Mistik María de León Bello y Delgado bu adada doğmuştur. Tenerife ayrıca Kanarya Adaları İslam Federasyonu'nun merkezidir.

Yerel idare
Tenerife adasi belediyeleri haritasi.

Tenerife adası 31 belediye'ye bölünmüştür:

AdejeGranadilla de AbonaPuerto de la Cruz
ArafoGuía de IsoraSan Cristóbal de La Laguna
AricoGüímarSan Juan de la Rambla
AronaIcod de los VinosSan Miguel de Abona
Buenavista del NorteLa GuanchaSanta Cruz de Tenerife (başkent)
CandelariaLa Matanza de AcentejoSanta Úrsula
El RosarioLa OrotavaSantiago del Teide
El SauzalLa Victoria de AcentejoTacoronte
El TanqueLos RealejosTegueste
FasniaLos SilosVilaflor
Garachico

Ekonomi

Ekonomisi ağırlıklı olarak turizme yöneliktir. Yılda beş milyondan fazla ziyaretçi ağırlamaktadır, Kanarya Adaları'nin en çok ziyaret edilen ada.[4]

  • Teide Zirvesi ve etrafındaki doğal parklar
  • Auditorio de Tenerife: Santa Cruz'da modern mimarili konser salonu.
  • Candelaria Bazilikası: Bina, Kanarya Adaları koruyucusu oldugu kabul edilen Meryem (Nuestra Señora de Candelaria)'ye adanmıştır.
  • Guímar Piramidleri: 19. yüzyılda tarım geliştirmek için taştan yapılmış piramide benzer yapılar.
  • Las Teresitas Plajı: Adanın en ünlü plajı.
  • Cuevas del Viento Mağaraları: Volkanik faaliyetlerin yaratmış olduğu yeraltı dehlizleri, pasaj ve mağaralar.
  • San Cristóbal de La Laguna: Sehir tarihi bölümleri 1999 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

Resimler

Kaynakça
  1. "Situación, forma y extensión. Gran Biblioteca Virtual de Canarias". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
  2. "Real Decreto 743/2019, de 20 de diciembre, por el que se declaran oficiales las cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1 de enero de 2019" (PDF). 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
  3. "Fiestas de España. El Carnaval de Tenerife". 21 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012.
  4. "ISTAC: Estadísticas de la Comunidad Autónoma de Canarias". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.