The Girl from Ipanema
The Girl from Ipanema (Portekizce özgün adı: Garota de Ipanema) 1960'ların ortalarında Dünya çapında ünlü olmuş bir Bossa Nova şarkısının adıdır. Şarkıyı Brezilya'lı müzisyen, besteci Antonio Carlos Jobim 1962 yılında bestelemişti. Özgün Portekizce sözleri Vinicius de Moraes'e ait olan şarkıya sonradan Norman Gimbel tarafından İngilizce sözler de yazılmıştır. Parça 1965 yılında "yılın plağı" Grammy ödülünü almıştı.
"The Girl from Ipanema" | |
---|---|
Astrud Gilberto&Stan Getz Bossa Nova | |
Tarz | Bossa Nova |
Dil | İngilizce / Portekizce |
Süre | 2:49 dakika |
Yazar |
|
Besteci | Antonio Carlos Jobim |
Cover versiyonları | |
Frank Sinatra, Nat King Cole, Diana Krall, Oscar Peterson, Ella Fitzgerald, Eartha Kitt, Peggy Lee, Sarah Vaughan, Nükhet Ruacan, Amy Winehouse |
İlk kez 1962'de plağa kaydedilmekle birlikte, şarkı Astrud Gilberto'nun João Gilberto ve Stan Getz'le beraber doldurdukları 1963 tarihli "Getz/Gilberto" albümünde yer aldığı zaman Dünya çapında tanındı, ABD listelerinde 5.ci, İngiltere listelerinde de 29.cu sıraya kadar yükseldi. 2004 yılında Kongre Kütüphanesi'nin mutlaka korunması gereken kayıtlar arasına seçtiği 50 yeni şarkıdan biri de The Girl from Ipanema'ydı.[1]
Şarkı kadın şarkıcılar tarafından yorumlanırken The Boy from Ipanema şeklini alır. Şarkının adında ve sözlerinde geçen Ipanema, Brezilya'nın Rio de Janerio kentinin en popüler iki plajından biridir. (Diğeri de Copacabana'dır ve popüler kültürde aynı derecede önemli bir yeri vardır.)
"The Girl From Ipanema" Dünyada en çok coverlanan şarkılardan biridir ve bugüne kadar caz şarkıcılarından orkestralara kadar birçok müzisyen tarafından defalarca seslendirmiştir. Türkiye'de de parçayı en iyi yorumlayanların başında caz şarkıcısı Nükhet Ruacan gelmekteydi.
Ipanema adının kökeni
"The Girl from Ipanema" şarkısında da adı geçen Ipanema, Brezilya'nın Rio de Janerio kentinin plajlarıyla da ünlü şık bir semtinin ve bu semtte yer alan ünlü plajın adıdır.
Ipanema adının kökenine gelince, Ipanema Güney Amerika kıtasında Brezilya sahillerinde eskiden konuşulan 70 kadar yerli dilinden biri olan Tupicede "pis su" anlamına gelmektedir. Buradaki "pis" kelimesi suyun kirliliğini değil, sahillerin balık tutmaya elverişsizliğini anlatmak için kullanılmıştır. Zira buradaki kumun ve dalgaların özelliği dolayısıyla balıklar sahilden uzaklara kaçmaktaydılar.[2]
Şarkının öyküsü
Şarkının, Brezilya'nın Rio de Janerio kentinin plajıyla da ünlü şık semti Ipanema'da yaşayan Heloísa Eneida Menezes Paes Pinto (Helô Pinheiro) adlı 15 yaşındaki bir kızdan esinlenilerek yazıldığına dair bir söylence vardır. Denilen odur ki, her gün o semtin çok ünlü bir bar kafesi olan "Veloso" 'nun müdavimlerinden olan Jobim ve Moraes'in önünden salınarak geçip plaja doğru yürüyen bu kız, "The Girl from Ipanema" şarkısının yazılmasına ilham kaynağı olmuştur. Bugün bu ünlü barın adı "A Garota de Ipanema" olmuştur.
Şarkıyla birlikte, şarkıya ilham veren genç kız Heloísa Pinto da hemen meşhur olmuştu. Bugün şarkıyla aynı adı taşıyan bir butik işletmekte olan Heloísa Pinto (Şimdiki adı Helô Pinheiro) 2005 yılında şarkının telif haklarını elinde bulunduran bestecinin mirasçıları tarafından, şarkının ismini izinsiz kullandığı gerekçesiyle mahkemeye verilmişti.
Şarkının sözleri
Şarkının Portekizce özgün sözlerini Vinicius de Moraes, İngilizce sözlerini ise Norman Gimbel yazmıştır. "The Girl From Ipanema" versiyonunun İngilizce sözleri özetle şu şekilde çevrilebilir:
Uzun boylu, bronz tenli, Ipanema'lı şirin genç kız yürüyerek geçiyor, kimin önünden geçse bir ah işitiliyor, samba yapıyor sanki yürürken , usulcacık salınarak yürümesi öylesine yumuşak ve klas ki, kimin önünden geçse bir ah işitiliyor. Ama delikanlı onu üzgün üzgün süzüyor, ona nasıl söyler ki onu sevdiğini. İstese ona kalbini seve seve verebilir, ancak kız her gün denize doğru yürürken, delikanlıyı görmüyor bile.
Şarkıyı Seslendirenler
En çok coverlanan şarkıların başında gelen "The Girl From Ipanema" iki şekilde seslendirilmişti:
The Girl From Ipanema
Özgün şekliyle yani Ipanemalı Genç Kız olarak seslendirenler:
- Amy Winehouse
- Astrud Gilberto - Stan Getz
- Bebel Gilberto
- Sergio Mendes& Brasil 66
- Frank Sinatra
- Nat King Cole
- Sammy Davis Jr.&Count Basie
- Al Jarreau
- Carlos Santana
- Herbie Hancock
- James Last Orkestrası
- Fausto Papetti
- Henry Mancini
- Richard Clayderman
- Madonna
- Diana Krall
- Trini Lopez
- Oscar Peterson
- Los Indios Tabajaras
- Doris Day
- Nükhet Ruacan
- Caterina Valente
The Boy From Ipanema
Bazı kadın şarkıcılar şarkının orijinal halini bozmadan şarkıyı "The Girl From Ipanema" olarak seslendirirlerken, bazıları da "The Boy From Ipanema" yani Ipanemalı Genç Delikanlı olarak seslendirmişlerdi. "The Boy From Ipanema" şeklinde seslendiren kadın şarkıcılar:
Kaynakça
- http://www.loc.gov/rr/record/nrpb/nrpb-masterlist.html
- "Ipanema/history" (İngilizce). en.wikipedia.org. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.
Dış bağlantılar
- The Girl from Ipanema'nın cover plakları listesi
- Helô Pinheiro'nun seitesi1 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Portekizce)