V766 Centauri
V766 Centauri (V766 Cen; ayrıca HD 119796 ve HR 5171 olarak da bilinir), Erboğa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 11.700 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi sarı üstündev yıldızdır. Tayf tipi G8Ia+ - K3Ia+[6] aralığında değişkenlik gösteren yıldızın parlaklığı da 6,17 ile 7,15 kadir aralığında düzensiz değişimler gösterir.[4] Uzakta yer alan B-tipi bir yoldaşı vardır ve daha soğuk olan bir yoldaş yıldızla yakın temas halindedir.[6] Yakın bir yoldaş yıldızla etkileşimi bilinen en büyük sarı üstündev yıldızdır. Yarıçapı Güneş'ten 1.300 kat daha fazla olan yıldız ayrıca bilinen en büyük on yıldızdan birisidir.[6] V766 Centauri, Güneş Sistemi'nin merkezinde yer alıyor olsaydı 1.830.600.000 km'lik bir uzaklığa, yani Satürn'ün yörüngesinin ötesine kadar ulaşırdı.
 | ||
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 | ||
|---|---|---|
| Takımyıldız | Erboğa | |
| Bahar açısı | (α) | 13s 47d 10,86726sn[1] |
| Yükselim | (δ) | -62° 35′ 22,9574″[1] |
| Galaktik enlem | -0,40891611[2]° | |
| Galaktik boylam | 309,29758360[2]° | |
| Görünür parlaklık | (V) | 6,80[1] |
| Görünür parlaklık | (B) | 9,05[1] |
| Görünür parlaklık | (J) | 2,122[1] |
| Sınıflandırma | ||
| Tayfsal sınıf | G8Ia[1] | |
| U-B Renk ölçeği | 1,19[3] | |
| B-V Renk ölçeği | 1,98[3] | |
| R-I Renk ölçeği | 1,20[3] | |
| Değişen yıldız türü | SDOR[4]/düzensiz[1] | |
| Gökölçümsel nitelikleri | ||
| Dikey hız | (Rv) | -38,20 ±0,60[1] km/sn |
| Iraklık açısı | (π) | 1,35 ± 1,59[5] mys |
| Uzaklık | 11.700[6] Iy (3.600[6] pc) | |
| Özdevinim nitelikleri | ||
| Bahar açısı payı | (μ) | 4,30 ± 1,30[5] mys/y |
| Yükselim payı | (μ) | -14,40 ± 1,50[5] mys/y |
| Fiziksel özellikler | ||
| Kütle | (m) | 39 (birleşik)[6] M⊙ |
| Yarıçap | (r) | 1.315[6] R⊙ |
| Aydınlatma gücü | ~500.000-1.000.000[6] L⊙ | |
| Yüzey kütle çekimi | (log g) | 0[6] cgs |
| Etkin sıcaklık | ~5.000[6] K | |
| Dönüş | 10-30[6] | |
| Katalog belirtmeleri | ||
| V766 Cen • HR 5171 • CD-61 3988 • HD 119796 • SAO 252448 • HIP 67261 | ||
Güneş'ten 1.000.000 kat daha fazla olan çok yüksek aydınlatma gücü, aşırı boyutu ve düşük kütleli yakın yoldaşı ile yaşadığı kütlesel değişim V766 Centauri'yi alışılmadık, nadir bir yıldız yapmaktadır.[6] V766 Centauri'nin giderek büyüdüğü tespit edilmiştir, büyüdükçe daha da soğumaktadır ve yıldız evrimindeki bu değişim gözlemlenebilmektedir.
Yıldızın değişen parlaklık verilerini inceleyen ve diğer gözlemevlerinden alınan verileri kullanan gökbilimciler, yıldızın bir örten çift sisteminin bileşeni olduğunu ve küçük yıldızın, büyüğün çevresinde dolandıkça önünden ve arkasından geçiş yaptığını doğrulamışlardır.[7]
- V766 Centauri ve yakın yoldaş yıldızın sanatsal tasviri
V766 Centauri'nin çevresi
Kaynakça
- V* V766 Cen -- Variable Star of irregular type -- SIMBAD
- "VizieR - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
- "VizieR - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014.
- "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014.
- Ashland Astronomy Studio - HR 5171 (HIP 67261)
- Chesneau, O.; Meilland, A.; Chapellier, E.; Millour, F.; Van Genderen, A. M.; Nazé, Y.; Smith, N.; Spang, A.; Smoker, J. V.; Dessart, L.; Kanaan, S.; Bendjoya, Ph.; Feast, M. W.; Groh, J. H.; Lobel, A.; Nardetto, N.; Otero, S.; Oudmaijer, R. D.; Tekola, A. G.; Whitelock, P. A.; Arcos, C.; Curé, M.; Vanzi, L. (2014). "The yellow hypergiant HR 5171 A: Resolving a massive interacting binary in the common envelope phase". arXiv:1401.2628v2 $2.
- "VLT Sarı Renkli En Büyük Yıldızı Görüntüledi". ESO. 12 Mart 2014. 19 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014.