Vasil Bıkau
Vasil Uladzimiraviç Bıkau (Beyaz Rusça: Васіль Уладзіміравіч Быкаў, Rusça: Василий Владимирович Быков, Vasili Bıkov da denir) (19 Haziran 1924, Vitebsk'e bağlı Çerenovşina Köyü - 22 Haziran 2003, Minsk). Beyaz Rus öykü yazarı.
Bıkau bir köylü ailesinde dünyaya geldi. Köy okulunu bitirdikten sonra Vitebsk'te sanat okuluna girdi. Sovyetler Birliği II. Dünya Savaşı'na girince eğitimini bıraktı ve gönüllü olarak cepheye gitti. Savaşın sonunu Avusturya'da gördü. On yıl daha subay olarak orduda görev yapmaya devam etti.
Yazın hayatı
Savaş Bıkau'nun kişiliğinin biçimlenişinde büyük rol oynadı ve yapıtlarının temel konusu oldu. 1955 yılında basılan ilk öyküleri Beyaz Rus dilindeydi ve olaylar cephede geçiyordu. Yazar, 1962'de Beyaz Rus dilinde yazılan ve Rusçaya çevirilen Üçüncü Fişek (Rusça: Третья ракета) adlı romanıyla üne kavuştu.
Bıkau'nun en çok tercih ettiği tür uzun öyküdür (Rusça: повесть). Bu öyküler genellikle savaşın gerilimli ortamında çözülen bir ahlaki ya da duygusal problemi ele alırlar. Birçok öyküsünde olaylar işgal altındaki bölgelerde gerçekleşir ve ihanet temasını işler. 1942'nin işgal altındaki Belarus'sında geçen Gitmek ve Dönmemek (Rusça: Пойти и не вернуться ) adlı öyküsü yazar tarafından oyunlaştırıldı ve hem Rusya'da hem de Beyaz Rusya'da defalarca sahnelendi.
Bıkau yazdığı öykülerle 1974 yılında Sovyetler Birliği Devlet Ödülü'nü aldı. 1970-1980 yılları arasında Sovyet Yazarlar Birliği'nde yöneticilik yaptı. Birçok eleştirmen tarafından yapıtları Rus edebiyatının ayrılmaz bir parçası sayılmaktadır.
Türkçede Bıkau
Bıkau'nun çeşitli dillerden dilimize çevirilmiş üç yapıtı bulunmaktadır. Alplerin Türküsü (Альпийская баллада), 1974 yılında Nejat Çetinok çevirisiyle Koza Yayınları'ndan; Darağacı (Сотников), 1980'de Metin Alemdar çevirisiyle Yar Yayınları'ndan çıkmıştır. Üçüncü Fişek öyküsü yine Çetinok tarafından Fransızcasından Türkçeye kazandırılmıştır.
Bu üç eserin de ortak arka planı 2. Dünya Savaşı'dır. İki başkahramandan oluşan yapı bu kitapların diğer bir ortak noktasıdır.
Kaynakça
- (Rusça) Krugosvet Ansiklopedisi, Vasil Bıkau maddesi9 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gürsoy, Yasemin (2018). Sovyet Dönemi Rus Edebiyatı (1953-1991)13 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ankara: İktisadi Kalkınma Ve Sosyal Araştırmalar Derneği Yayınevi. s. 171. ISBN 978-605-7923-27-1
Dış bağlantılar
- Vasil Bıkau internet sitesi (Beyaz Rusça, Rusça ve İngilizce)1 Nisan 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.