Vendée Savaşı
Vendée İsyanı, Fransız İhtilali sonrasında, Vendée bölgesinde meydana gelen ayaklanmadır. İhtilal ile kurulan hükûmet, çıkarılan bir yasaya dayanarak o bölge halkını katletmişti.
| Vendee isyanı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Birinci Koalisyon | |||||||
 1793 Şole muharebesinde Henri de La Roşejakeli (Paul-Emile Boutigny, Şole Sanat ve Tarih Müzesi) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|
Destekleyen: .svg.png.webp){kind=small} Büyük Britanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
• Jean Baptiste Camille de Canclaux • Jean-François Berruyer • Armand Louis de Gontaut-Biron † • Jean Léchelle † • Alexis Chalbos • Jean-Michel Beysser • Jean-Baptiste Annibal Aubert du Bayet • Jean Antoine Rossignol • Jean-Baptiste Kléber • François Séverin Marceau • Michel de Beaupuy • Nicolas Haxo † • François Joseph Westermann • Charles Philippe Ronsin • Antoine Joseph Santerre • Louis Marie Turreau • Thomas Alexandre Dumas • Lazare Hoche •Jean Baptiste Carrier |
• Jacques Cathelineau † • Maurice d'Elbée  • Charles de Bonchamps † • Louis de Lescure † • Henri de La Rochejaquelein † • François Athanase Charette de La Contrie † • Jean-Nicolas Stofflet † • Charles de Royrand † • Antoine-Philippe de La Trémoille † • Gaspard de Bernard de Marigny † • François Lyrot † • Piron de La Varenne † • Henri Forestier • Charles Sapinaud de La Rairie • Charles Marie de Beaumont d'Autichamp | ||||||
| Güçler | |||||||
| 130.000 – 150.000[1] | 80.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ~ 30.000 asker öldü[1][2] | ~ 130.000 asker ve sivil öldü[1] | ||||||
|
Vendée yerleşikleri: ~ 170.000 asker ve sivil öldü (75 – 80% Kralcılar ve 20 – 25% Cumhuriyetçiler)[1][3] toplam 170.000 – 200.000 ölü[4] | |||||||
Vendée bölgesi, Fransa’nın orta-batısında, Atlas Okyanusu'na kıyısı olan bir bölgedir. Vendée ismi, bölgeden geçen bir nehirden gelir. Fransız İhtilali döneminde bölge halkı kırsal kesimde yaşayan köylülerdir ve bu bölgede Fransa'nın başka bölgelerindeki gibi sınıf ayrılıkları pek yoktur. Ancak bölgeye hakim olan Katoliklik etkisiyle halk, ihtilal sonrası cumhuriyet rejimine karşı çıkarak bir ayaklanma başlatır. Ancak ayaklanmanın sonu kötü bitecektir.
Fransa Parlamentosu 1794 tarihinde, Vendée bölgesinde yaşayan halkın “kadın, erkek ve çocuklar” dahil tümüyle katledilmesi için “Lazare Hoche” isimli generale tam yetki veren bir yasa çıkarmıştır. Tarihe Vendée Katliamı olarak geçen bu olay Birleşmiş Milletler'in soykırım tanımına uyan ve Fransız Parlamento arşivlerinde de belgeleri yer alan bir soykırımdır.
Guyam Pörol, bu olayı Le Figaro’nun 19 Mayıs 2006 tarihli sayısında “1794'te Louis-Marie Turreau'nun cumhuriyetçi cehennem birlikleri'nin Vendée halkını katletmesinin 'insanlığa karşı suç' olduğunu” itiraf etmiştir.[5]
Reynald Secher, yazdığı Bir Fransız Soykırımı: Vendée adlı kitabında, yeni kurulmuş Fransız hükûmetinin gerçekleşen bir ayaklanma sonrasında takındığı bu tavrı ilk modern soykırım olarak nitelendirmiştir.
Kaynakça
- Jacques Hussenet (dir.), « Détruisez la Vendée ! » Regards croisés sur les victimes et destructions de la guerre de Vendée, La Roche-sur-Yon, Centre vendéen de recherches historiques, 2007
- Jacques Dupâquier et A.Laclau, Pertes militaires, 1792–1830, in Atlas de la Révolution française, Paris 1992, s.30.
- Jean-Clément Martin, La Terreur, part maudite de la Révolution, Découvertes/Gallimard, 2010, s.82
- Jean-Clément Martin, Dictionnaire de la Contre-Révolution, Éditions Perrin, 2011, s.504.
- Prof. Dr. Mehmet Neşşar'ın iletisi 5 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Le Figaro'nun 19 Mayıs 2006 tarihli sayısından.
- de Donnissan, Marie Louise Victoire (2017). Vendee Savaşı (1793-1796) : İhtilalin Gölgesindeki Soykırım. İstanbul: Kitabevi Yayınevi. ISBN 9786059506038. 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2017.
- Tilly, Charles (1976) The Vendée, Harvard University Press.