Birinci Fransız İmparatorluğu
Birinci İmparatorluk[1], Fransa'da Napoléon Bonaparte'ın imparatorluk dönemidir. 2 Aralık 1804'te Bonaparte kendisini imparator (resmî olarak Empeureur des Français) ilan etti. Takip eden süreçte Fransa Koalisyon Savaşları sonucu Avrupa'nın önemli bir kısmını kontrolü altına aldı.[2]
Fransa Empire Français Fransız İmparatorluğu | |
---|---|
1804-1815 | |
Bayrak
İmparatorluk arması
| |
1812 yılında Fransız İmparatorluğu (koyu mavi) ve bağlı devletler (açık mavi). | |
Başkent | Paris |
Yaygın diller | Fransızca |
Hükûmet | Meşrutiyet |
İmparator | |
• 1804–1814/1815 | I. Napolyon |
• 1815 | II. Napolyon |
Yasama organı | Fransa Parlamentosu |
Senato | |
Ordu Meclisi | |
Tarihçe | |
• Kuruluşu | 1804 |
2 Aralık 1804 | |
• Fontainebleau Antlaşması ile I. Napolyon'un tahttan feragat etmesi | 11 Nisan 1814 |
• Dağılışı | 1815 |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 2.100.000 km2 (810.000 sq mi) |
Nüfus | |
• Sayılan | 44000000 |
Para birimi | Fransız frankı |
Fransa tarihi dizisinin bir parçası |
||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tarihöncesi
|
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Erken modern dönem
|
||||||||||||||||||
19. yüzyılın sonu
|
||||||||||||||||||
20. yüzyıl
|
||||||||||||||||||
Zaman çizgisi | ||||||||||||||||||
Fransa portali | ||||||||||||||||||
Tarihi
2 Aralık 1805'te Rusya ve Avusturya'yı Austerlitz Muharebesi'nde yenen Napoléon 1806 Ekim ayında Jena ve Auerstedt'teki savaşlarda Prusya ordusunu yok etti.[3] Fransız birlikleri Berlin'e girdi. Napoléon Polonya'ya girdi ve Rus Çarı I. Alexander ile Avrupa'yı paylaşan bir antlaşma yaptı. Ayrıca İngiltere'ye karşı Avrupa çapında bir ticaret boykotu getirdi. İspanya'da tahta yeni bir kral çıkarttıysa da, çıkan isyanı bastıramadı.[4][5]
1809'da yeniden Avusturya'ya karşı savaş başladı. Viyana'ya kadar yürüyen Napoléon Aspern'deki savaşta durduruldu. Ancak iki gün sonra Wagram'daki savaşta Napoléon galip geldi ve Viyana'ya girdi.
Aynı yıl Napoléon kendisine çocuk veremeyen Joséphine'den ayrıldı. 1810'da Marie-Louise von Habsburg ile evlendi. 1812'de Rusya'ya karşı alınan başarısızlıkla birlikte imparatorluk sallanmaya başladı. 1813'teki Leipzig Muharebesi'nde Fransa mutlak olarak yenildi. Yenilginin üzerine Napoléon Elba Adasına sürgüne gitti. XVIII. Louis tahta çıktı ve Restorasyon'un ilk dönemi başladı. Ancak Napoléon Yüz Gün olarak bilinen dönemde yeniden Fransa'ya döndü, ordunun desteğiyle Paris'i ve iktidarı ele geçirdi. Ancak Brüksel yakınlarında Waterloo Muharebesi'nde kesin olarak yenildi. Fransa ele geçirdiği toprakları bırakmak zorunda kaldı. XVIII. Louis yeniden tahta çıktı ve Restorasyon dönemi yüz günlük kesintiden sonra devam etti.[6][7]
Ayrıca bakınız
Haritası
- Konsolosluk döneminde Fransız sınırları, 1801.
- 1812'de Fransız İmparatorluğu sınırları.
- 1812.
- 1812'de Avrupa haritası.
Kaynakça
- texte, France Auteur du (23 Ocak 1804). "Bulletin des lois de la République française". Gallica. 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- Thierry, Lentz. "The Proclamation of Empire by the". napoleon.org. Fondation Napoléon. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014.
- "Battle of Austerlitz". Britannica.com. Encyclopædia Britannica. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014.
- Hickman, Kennedy. "Napoleonic Wars: Battle of Friedland". militaryhistory.about.com. about.com. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014.
- Martyn Lyons, Napoleon Bonaparte and the Legacy of the French Revolution. p. 232
- Martyn Lyons pp. 234–36
- Haine, Scott (2000). The History of France (1st bas.). Greenwood Press. ss. 92. ISBN 978-0-313-30328-9.