Venera

Venera (Rusça: Венера, Rusça telaffuz: [vʲɪˈnʲɛrə]) serisi sondalar, Sovyetler Birliği tarafından 1961 ile 1984 arasında Rusça adı Venera olan Venüs'le ilgili bilgi edinmek üzere geliştirilmiştir. Sovyetlerin bazı diğer sondaları gibi, sonraki sürümler, ikincisi ilkinden biraz sonra fırlatılmak üzere, çifter çifter uzaya gönderilmiştir.

Sovyetlerin Venüs araçlarının yerleri
Venera iniş yerlerinden yüzey resimleri

İki Vega programı aracı ve Venera-Halley sondası dahil olmak üzere, Venera serisinden on adet sonda Venüs'e başarılı inişler gerçekleştirmiş ve yüzeyden veri iletmiştir. Bunun yanında 13 Venera sondası da Venüs'ün atmosferinden veri iletmiştir.

Diğer sonuçların yanında, bu serinin sondaları ilk defa başka bir gezegenin atmosferine giren (18 Ekim 1967'de Venera 4), başka bir gezegene yumuşak iniş yapan (15 Aralık 1970'te Venera 7), gezegen yüzeyinden görüntü gönderen (8 Haziran 1975'te Venera 9) ve yüksek çözünürlükte Venüs'ün radarla haritalama çalışmalarını yapan (2 Haziran 1983'te Venera 15) ilk insan yapımı araçlar olmuştur. Bütün seri oldukça başarılı olarak nitelendirilebilir. Venüs'teki yüzey koşulları yüzünden sondalar yüzeyde ilk seferlerde 23 dakika kadar, sonlara doğru ise 2 saate kadar dayanabilmişlerdir.

Venera sondaları

Venüs'e yakın uçuş için ilk defa 4 Şubat 1961'de sonda gönderilmeye çalışılmış; fakat Dünya'nın yörüngesinden çıkmayı başaramamıştır. O dönemin Sovyet politikası gereği başarısızlıkla sonuçlanan görevlerin detayları duyurulmadığından bu görev Tyazhely Sputnik ("Ağır Uydu") olarak isimlendirilmiştir. Aynı zamanda Venera 1VA olarak da bilinir.[1]

Venera 1 ve Venera 2 Venüs yörüngesine girmeden yakın uçuş gerçekleştirmek üzere planlanmıştır. Venera 1, 12 Şubat 1961'de fırlatıldı. Sondadaki telemetri fırlatmadan 7 gün sonra bozuldu. Venüs'ün 100 bin kilometre yakınından geçtiği ve Güneş'in yörüngesine girdiği düşünülmektedir. Venera 2, 12 Kasım 1965'te fırlatıldı, fakat Dünya'nın yörüngesinden çıktığı anda yine telemetri bozukluğu yaşandı.

Venüs'e yakın uçuş için 1960'ların başında Sovyetler tarafından başka denemeler de oldu; fakat gezegen görevleri olarak duyurulmadıkları için "Venera" olarak isimlendirilmediler.[2][3]

Bilimsel bulgular

Venera sondaları tarafından elde edilen verilerle ilgili birçok bilimsel bulgu tespit edildi. Örneğin, Venera 15 ve 16'nın gönderdiği radar görüntülerinin analizinin neticesinde Venüs yüzeyindeki tepe ve çukurların tektonik deformasyonlar olduğu kanaatine varıldı.[4]

Venera kamera arızaları ve çözülmesi

Venera 9 ve 10'un ikişer tane kamerası vardı. fakat sadece biri başarıyla çalışabildi. Venera 11 ve 12 için tasarımlar değiştirildi. Fakat bu değişim kameraların hepsini toptan çalışmaz hale getirdi. Tüm kameraların düzgün çalıştığı görevler Venera 13 ve 14 oldu.

Tüm Venera görevlerinin seyir verileri
İsim Görev Fırlatma Dayanma Süresi (dakika) Sonuçlar Yörüngeci veya sonda (yakın uçuş, atmosfer) Yüzeye İniş
1VA (proto-Venera) Yakın uçuş 4 Şubat 1961 - Dünya'nın yörüngesinden çıkamadı -
Venera 1 Yakın uçuş 12 Şubat 1961 - Venüs yolunda irtibat kesildi -
Venera 2MV-1 No.1 Atmosfer Sondası 25 Ağustos 1962 - Kaçış kademesi başarısız; 2 gün sonra tekrar girdi -
Venera 2MV-1 No.2 Atmosfer Sondası 1 Eylül 1962 - Kaçış kademesi başarısız, 5 gün sonra tekrar girdi -
Venera 2MV-2 No.1 Yakın uçuş 12 Eylül 1962 - Üçüncü kademe başarısız; uzay aracı patladı -
Venera 3MV-1 No.2 Yakın uçuş 19 Şubat 1964 - Yerleşme yörüngesine yetişemedi -
Kosmos 27 Yakın uçuş 27 Mart 1964 - Kaçış kademesi başarsızı -
Venera 2 Yakın uçuş 12 Kasım 1965 - Varıştan hemen önce iletişim kesildi -
Venera 3 Atmosfer Sondası 16 Kasım 1965 - Atmosfer girişinden hemen önce iletişim kesildi. Mart 1966'da baika bir gezegenin yüzeyine inen ilk insan yapımı araç oldu. Muhtemel iniş bölgesi: -20° ila 20° Kuzey, 60° ila 80° Doğu. -
Kosmos 96 Atmosfer Sondası 23 Kasım 1965 - -
Venera 4 Atmosfer Sondası 12 Haziran 1967 - - -
Kosmos 167 Atmosfer Sondası 17 Haziran 1967 - -
Venera 5 Atmosfer Sondası 5 Ocak 1969 53* -
Venera 6 Atmosfer Sondası 10 Ocak 1969 51* -
Venera 7 Yüzeye İniş 17 Ağustos 1970 23
Kosmos 359 Yüzeye İniş 22 Ağustos 1970 - Kaçış kademesi başarısız; Dünya etrafında eliptik bir yörüngeye oturdu
Venera 8 Yüzeye İniş 27 Mart 1972 50
Kosmos 482 Sonda 31 Mart 1972 - -
Venera 9 Yörünge ve Yüzeye İniş 8 Haziran 1975 53
Venera 10 Yörünge ve Yüzeye İniş 14 Haziran 1975 65
Venera 11 Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş 9 Eylül 1978 95
Venera 12 Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş 14 Eylül 1978 110
Venera 13 Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş 30 Ekim 1981 127
Venera 14 Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş 14 Kasım 1981 57
Venera 15 Yörünge 2 Haziran 1983 - -
Venera 16 Yörünge 7 Haziran 1983 - -
Vega 2 Yüzey İnişi, Halley güzergahında 2 Yakın Uçuş Haziran 1985

Kaynakça
  1. Wade, Mark. "Venera 1VA". Encyclopedia Astronautica. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2010.
  2. NSSDC Venüs Keşfinin Kronolojisi 30 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (NASA Goddard Uzay Merkezi), ayrıca bakınız: NSSDC Tentatively Identified (Soviet) Missions and Launch Failures 3 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (NASA Goddard Uzay Merkezi), 9 Ağustos 2010'da erişildi
  3. Ultimax Grup'un Venüs Keşif Atlası 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfası (18 Ağustos 2010'da erişildi)
  4. Basilevsky, A. T.; Pronin, A. A.; Ronca, L. B.; Kryuchkov, V. P.; Sukhanov, A. L.; Markov, M. S. (1986). "Styles of tectonic deformations of Venus - Analysis of Venera 15 and 16 data (abstract only)". Journal of Geophysical Research. Cilt 91. Journal of Geophysical Research 30 Mart 1986, p. D399-D411. s. 399. Bibcode:1986JGR....91..399B. doi:10.1029/JB091iB04p0D399. ISSN 0148-0227.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.