Viral çıkış
Viral çıkış, konak hücrenin enfeksiyonundan sonra oluşan progeni virüslerin konak hücreden çıkışları ya da salınmalarını ifade eder. Replikasyonun gerçekleşmesinden ve konak hücredeki kaynakların tükenmesinden sonra, progeni virüsler çeşitli şekillerde konak hücreyi terk ederler.[1]
|
Çıkış ya da salınma (shedding) tek bir hücreden çıkış için kullanılır. Vücudun bir parçasından başka bir parçasına salınma[2] ve vücuttan çevreye salınma ile virüsler kişiden kişiye bulaşabilmektedirler ve buna saçılma da denmektedir.[3]
Tomurcuklanma yolu ile
Tomurcuklanma yoluyla konaktan çıkış zarflı virüslerde görülür, viral zarf konak hücrenin hücre zarından veya başka zarlarından edinilir. Bu virüslerin arasında HIV, HSV, SARS ve çiçek hastalığı virüsü vardır. Tomurcuklanma ile konaktan ayrılan virüsler, öncesinde konak hücre zarına bazı proteinler eklerler ve kendi yapılarına göre düzenlerler. Hücre zarını yavaş yavaş eksiltmek, hücreyi hemen öldürmez. Antivirallere karşı verdikleri cevaba göre virüs bulaşmış hücreler tespit edilebilmektedir.[4]
Apoptoz yolu ile
Viral saldırı altında ya da başka bir şekilde hasar gördüğünde, hayvan hücreleri kendi kendini yok etmeye programlanmıştır. Apoptoz veya başka bir sebeple hücreyi intihara zorlayan virüsler, bu şekilde hücreden serbest kalırlar. Ancak, apoptozis sadece virüsün hücreyi patlatıp hücre dışı alana geçmesi değildir. Daha doğrusu, apoptozis genellikle kontrollü ve hücre genomunun parçalanmasının bir sonucudur, apoptoza uğramış ölü hücreler yığınlar oluşturmadan etraflarını saran makrofajlar tarafından yutulur. Bu yol, virüsün makrofajlar içerisinde vücudun başka kısımlarına ulaşabilmek için veya vücutta seyahat etmek için iyi bir yoldur.
Bu işlem öncelikle zarfsız virüsler tarafından yapılır ancak zarflı virüsler tarafından da yapılabilmektedir. HIV makrofajları enfekte edebilmek için bu işlemi kullanan bir zarflı virüs örneğidir.[5]
Eksositoz yolu ile
Virüsler ekzositoz yoluyla da konaktan ayrılabilirler, burada konak hücre yok edilmez. Bu yolu öncelikle zarfsız virüsler tarafından kullanılsa da bazı zarflı virüsler tarafından da kullanılır.[6]
Kaynakça
- N.J. Dimmock et al.
- 20 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Massachusetts Department of Public Health - Rabies Control Plan - CHAPTER 1: GENERAL INFORMATION - "Definitions as Used in this Document [.
- J Infect Dis. 1979 Oct;140(4):610-3 10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. article Viral shedding patterns of children with influenza B infection
- Owen Pornillos, Jennifer E. Garrus and Wesley I. Sundquist.
- Sheila A. Stewart, Betty Poon, Joo Y. Song, and Irvin S. Y. Chen.
- J K Olson and C Grose.