Yaşar Kemal bibliyografyası
Yaşar Kemal (1923-2015), hayatı boyunca öykü, roman, çeviri, deneme, derleme, şiir ve röportaj alanlarında eser vermiştir. On altı yaşındayken 1939'da ilk şiiri "Seyhan"ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı.[1] Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurova'dan ile Toroslardan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, 1943 yılında Adana Halkevi tarafından basıldı.[2] Kayseri'de askerliğini yaparken[3] ilk hikâyesi olan "Pis Hikâye"yi (1946) yirmi üç yaşındayken yazdı.[4] 1948’de "Bebek" hikâyesini ardından "Dükkancı"yı yazdı.[4] 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı.[5] Özellikle, ressam Abidin Dino'nun ağabeyi Arif Dino'yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkilemiştir.[5] Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı.[6] Bu dönemde Anadolu insanının iktisadi ve toplumsal sorunlarını dile getirdiği dizi röportajları ile tanınmaya başladı: Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955), Çukurova Yana Yana (1955), Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün (1955), Peri Bacaları (1957). 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan "Bebek" öyküsü burada tefrika edildi.[7] 1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi.[8] Roman, ağalara karşı Çukurova'nın yoksul halkına arka çıkan İnce Memed'in halkı için savaşmasını konu almaktadır.
Çalışmaları | ||
---|---|---|
↙Roman | 21 | |
↙Hikâye | 4 | |
↙Derleme | 11 | |
↙Şiir | 1 | |
↙Röportaj | 9 | |
↙Çeviri | 1 | |
↙Destansı roman | 4 | |
↙Çocuk romanı | 1 |
İnce Memed I, Ağrıdağı Efsanesi, İnce Memed II, Kuşlar da Gitti, İnce Memed III eserleri yazarın en çok satan ilk beş kitabıdır.[9] D&R'ın yüz kırk altı mağazası ve internet satışları baz alınarak belirlenen verilere göre yazarın ölümünden sonra hafta kitap satışları %417 arttı. İnce Memed, Hürriyet Pazar tarafından oluşturulan yüz kişilik jüri tarafından belirlenen "Türk Edebiyatının Gelmiş Geçmiş En İyi 100 Romanı" listesinde bir numara seçildi.[10]
Hikâye
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
Sarı Sıcak | 1952 | Varlık | |
Bütün Hikâyeler | 1967 | Cem Yayınevi | |
Kalemler | 2016 | Yapı Kredi Yayınları | Ölümünden sonra yayımlanmıştır. |
Beyaz Pantolon | 2016 | Yapı Kredi Yayınları | Ölümünden sonra yayımlanmıştır. |
Roman
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
İnce Memed I | 1955 | Çağlayan | İnce Memed serisinin birinci cildi |
Teneke | 1955 | Varlık | |
Ortadirek | 1960 | Remzi | Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ilk kitabı |
Yer Demir Gök Bakır | 1963 | Güven | Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ikinci kitab 1966'da tiyatroya; 1987'de sinemaya uyarlandı.[11] |
Ölmez Otu | 1968 | Ant | Dağın Öte Yüzü üçlemesinin üçüncü ve son kitabı |
İnce Memed II | 1969 | Ant | İnce Memed serisinin ikinci cildi |
Demirciler Çarşısı Cinayeti | 1974 | Cem | Akçasazın Ağaları serisinin ilk kitabı |
Yusufçuk Yusuf | 1975 | Cem | Akçasazın Ağaları serisinin ikinci kitabı |
Yılanı Öldürseler | 1976 | Cem | 1981'de sinemaya; 1983'te tiyatroya uyarlandı.[12] |
Al Gözüm Seyreyle Salih | 1976 | Cem | |
Kuşlar da Gitti | 1978 | Milliyet | Uzun hikâye |
Deniz Küstü | 1978 | Milliyet | |
Yağmurcuk Kuşu | 1980 | Toros | Kimsecik serisinin birinci kitabı |
Hüyükteki Nar Ağacı | 1982 | Toros | 31 Ocak 1951'de yazılmıştır.[13] |
İnce Memed III | 1984 | Toros | İnce Memed serisinin üçüncü cildi |
Kale Kapısı | 1985 | Toros | Kimsecik serisinin ikinci kitabı |
İnce Memed IV | 1987 | Toros | İnce Memed serisinin dördüncü ve son cildi |
Kanın Sesi | 1991 | Toros | Kimsecik serisinin üçüncü ve son kitabı |
Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana | 1997 | Adam | Bir Ada Hikâyesi serisinin ilk kitabı |
Karıncanın Su İçtiği | 2002 | Adam | Bir Ada Hikâyesi serisinin ikinci kitabı |
Tanyeri Horozları | 2002 | Adam | Bir Ada Hikâyesi serisinin üçüncü kitabı |
Çıplak Deniz Çıplak Ada | 2012 | YKY | Bir Ada Hikâyesi serisinin dördüncü ve son kitabı |
Tek Kanatlı Bir Kuş | 2013 | YKY | |
Çocuk romanı
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca | 1977 | Cem | |
Destansı roman
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
Üç Anadolu Efsanesi | 1967 | Ararat | Kitabın tam adı: Üç Anadolu Efsanesi (Köroğlu, Karacaoğlan, Alageyik) |
Ağrıdağı Efsanesi | 1970 | Cem | |
Binboğalar Efsanesi | 1971 | Cem | |
Çakırcalı Efe | 1972 | Ararat | Ankara Devlet Opera ve Balesi Birim Dans Tiyatrosu (BDT) tarafından baleye uyarlandı.[14] |
Röportaj
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
Yanan Ormanlarda Elli Gün | 1955 | Türkiye Ormancılar Cemiyeti | |
Çukurova Yana Yana | 1955 | Yeditepe | |
Peri Bacaları | 1957 | Varlık | |
Bu Diyar Baştan Başa | 1971 | Cem | |
Bir Bulut Kaynıyor | 1974 | Cem | |
Allahın Askerleri | 1978 | Milliyet | |
Röportaj Yazarlığında 60 Yıl | 2011 | YKY | |
Çocuklar İnsandır | 2013 | YKY | |
Derleme
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
Ağıtlar | 1943 | Halkevi | Adana'da basılmıştır. |
Taş Çatlasa | 1961 | Ataç | 1959-74 gazete yazıları |
Baldaki Tuz | 1974 | Cem | 1959-74 gazete yazıları |
Gökyüzü Mavi Kaldı (Türk Halk Edebiyatı Antolojisi) |
1978 | Cem | Halk edebiyatından seçmeler; Sabahattin Eyüboğlu ile |
Ağacın Çürüğü | 1980 | Milliyet | der. Alpay Kabacalı |
Yayımlanmamış 10 Ağıt | 1985 | Anadolu Sanat | |
Sarı Defterdekiler: Folklor Derlemeleri | 1997 | YKY | haz. Alpay Kabacalı |
Ustadır Arı | 1995 | ||
Zulmün Artsın | 1995 | Can | |
Binbir Çiçekli Bahçe | 2009 | YKY | |
Çeviri
Adı | Çeviren(ler) | Yıl | İlk yayınevi | Orijinal adı | Yazar | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Ayışığı Kuyumcuları | Yaşar Kemal Thilda Kemal |
1977 | Adam | Les Bijoutiers du clair de lune | Albert Vidalie |
Şiir
Adı | İlk yayım tarihi | İlk yayınevi | Notlar |
---|---|---|---|
Bugünlere Bahar İndi | 2010 | YKY |
Kaynakça
- Hasan, Yürek (2013). "BİR ROMANCININ ŞAİRLİĞİ: YAŞAR KEMAL'İN ŞİİRLERİNE GENEL BİR BAKIŞ" (PDF). Türklük Bilimi Araştırmaları, XXXIV. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017.
- Sönmez, Tekin (29 Mayıs 1978). "Tekin Sönmez'in Yaşar Kemal'le Uzun Bir Söyleşisi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- Ferudun, Ay (Haziran 2011). "YAŞAR KEMAL'DE GÖÇ OLGUSU" (PDF). 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017.
- Bosquet, Alain (2007). Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor - Alain Bosquet ile Görüşmeler (YKY'de 1. bas.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 9789750807381.
- Andaç, Feridun (2003). Yaşar Kemal’in Sözlerinde Yaşamak. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
- Kemal, Yaşar (2011). Röportaj Yazarlığında 60 Yıl. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Ünlü, Mahir; Özcan, Ömer (2003). Yirminci yüzyıl Türk edebiyatı: 1940-1960 II. İnkılâp Kitabevi. ISBN 9751019923.
Bebek hikâyesini Cumhuriyet'e getirdim. Cumhuriyet'te, aşağı yukarı Türk basınında da, ilk çıkan yazım odur.
- Naci, Fethi (1-2 Mayıs 1993). "Yaşar Kemalle Edebiyat ve Politika". Aydınlık. www.yasarkemal.net. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- Erciyes, Cem. "O Güzel İnsanlar Yaşar Kemal'i Yalnız Bırakmadılar" (PDF). Radikal. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2017.
- Özbey, İpek; Arslan, Güliz (17 Haziran 2017). "Türk edebiyatının en iyi 100 eseri". Hürriyet. 18 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017.
- Cezzar, Engin. "Tiyatro Yaşar Kemal'i bırakmadı" (PDF). 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2017.
- Çiftlikçi, Ramazan (1997). Yaşar Kemal: Yazar, Eser, Üslûp. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Kemal, Yaşar (2000). Hüyükteki Nar Ağacı (4. bas.). Adam Yayıncılık. s. Arka Kapak.
- "Çakırcalı Efe bale sahnesinde". Radikal. 10 Mayıs 2010. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017.