Yeşil Hat (İsrail)
Yeşil Hat ya da 1947 Öncesi Sınırlar ya da 1949 Ateşkes Sınırları,[1] 1948 Arap-İsrail Savaşı sonrası İsrail ile 4 Arap devleti (Suriye, Mısır, Ürdün ve Lübnan) arasında yapılan 1949 Ateşkes Anlaşmaları neticesinde çekilen sınır çizgisidir. Bu sınır hattı ile Araplara ait olan Batı Şeria ve Gazze şeridi İsrail'den ayrılmıştır. Oluşturulan bu hat ile birlikte sınırların durumu 1967 yılındaki Altı Gün Savaşı'na kadar devam etmiştir.
Yeşil Hat ismi ateşkes görüşmeleri devam ederken harita üzerinde hat çekmek için kullanılan yeşil mürekkepten gelmektedir.[2] Altı Gün Savaşı'ndan sonra, İsrail'in Yeşil Hattın ötesinde ele geçirdiği bölgeler, Doğu Kudüs, Batı Şeria, Gazze Şeridi, Golan Tepeleri ve Sina Yarımadasıdır (Sina Yarımadası 1979 barış antlaşması kapsamında Mısır'a iade edildi). Bu bölgeler genellikle İsrail'in işgal ettiği bölgeler olarak adlandırılır.
Yeşil Hat, kalıcı bir sınırdan ziyade bir sınır çizgisi olarak planlanmıştır. 1949 Ateşkes Antlaşmalarında (Arapların ısrarıyla[3]) kalıcı sınırların oluşturulmaması açık bir şekilde ifade edilmiştir. Örneğin Mısır-İsrail anlaşmasında, "Ateşkes Sınır Çizgisi'nin hiçbir şekilde siyasi veya bölgesel bir sınır olarak yorumlanmaması ve Filistin sorununun nihai çözümü bağlamında Ateşkese taraf olan her iki tarafın haklarına, hak iddialarına ve pozisyonlarına halel getirilmeksizin çizildiği” belirtilmiştir.[4] Benzer hükümler Ürdün ve Suriye ile yapılan Ateşkes Antlaşmalarında da yer almaktadır. Lübnan'la yapılan ve İsrail ile Lübnan arasındaki uluslararası sınır olarak kabul edilen anlaşmada bu hükümlere yer verilmeyerek sadece kuvvetlerin İsrail-Lübnan sınırına çekileceği şart koşulmuştur.
Yeşil Hat, Amerika Birleşik Devletleri Eski Başkanı Barack Obama[5] ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas[6] dâhil olmak üzere pek çok ulusal lider ve uluslararası kurum tarafından “1967 öncesi sınırları” veya “1967 sınırları” kapsamında değerlendirilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Custodians and Redeemers: Israeli Leaders' Perceptions of Peace, 1967-79 10 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Amnon Sella, 1986
- Green Line: the name given to the 1949 Armistice lines that constituted the de factoborders of pre-1967 Israel — "Glossary: Israel" 27 Mayıs 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Library of Congress Country Studies
- Bernard Lewis (1993). Islam in history: ideas, people, and events in the Middle East 31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Open Court Publishing. p. 164. ISBN 0-8126-9518-6.
- Egypt Israel 25 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2014-05-25 at the Wayback Machine Armistice Agreement UN Doc S/1264/Corr.1 23 February 1949
- "Obama calls for Israel's return to pre-1967 borders" By Tom Cohen, CNN, May 19, 2011 31 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [1]
- "Palestinian leader Abbas affirms hope for state in pre-1967 lines" BBC News, 2 November 2012, 31 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [2]