Zapatista Ayaklanması

Zapatista Ayaklanması, NAFTA anlaşmasının uygulanmasına tepkili olan köylülerin, Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu tarafından koordine edilerek ayarlanmasıdır.[4] 12 gün süren bir çatışmadan sonra ateşkes yapılarak barış görüşmeleri başlatıldı.

Zapatista Ayaklanması
Chiapas çatışması'nın bir parçası
TarihOcak 1–12, 1994
Bölge
Chiapas, Meksika
Sonuç

Zapatistalar halkın hayal gücünü yakalar, alternatif gelecek vizyonlarına ilham verir.

  • Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun stratejik olarak geri çekilmesi sonucu ayaklanma
  • Zapatistalar el konulmuş mülkiyeti geri aldı ve özerklik uygulamasını korudu
Taraflar
 Meksika Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN)
Çatışan birlikler
30,000–40,000 (hükümet beyanı)[1]
60,000-70,000 (EZLN beyanı)[2]		 3,000[3]

Arka planı

NAFTA anlaşması, Emiliano Zapata'nın 1910-1919 devriminin temel taşı olan Meksika anayasasının 27. maddesinin iptalini içeriyordu. 27. madde, Meksika'da bulunan arazilerin satışı veya özelleştirilmesini engelliyordu. Bu yüzden Meksika 27. maddeyi ortadan kaldırmak için harekete geçti. 27. maddenin kaldırılmasının ardından yerli çiftçiler, kendilerine ait topraklarının ellerinden alınmasından korkuyordu. Bununla birlikte köylüler, Meksika'nın ABD'den ucuz mal almasından korkuyorlardı. Çünkü ucuz ithal gerçekleşirse köylülerin mallarına olan talep az olacak ve bu da köylü ekonomisine zarar verecekti. Köylülerin bu endişesinden faydalananlar Zapatistalar olacaktı. Zapatistalar, NAFTA'yı Meksika'lı köylülerin "ölüm cezası" olarak tanımladı. Ardından EZLN, 1 Ocak 1994'te NAFTA'nın yürürlüğe girdiği gün Meksika'ya savaş açtı.

Ayaklanma

Zapatista isyancıları; San Cristóbal de las Casas, Altamirano, Las Margarita, Ocosingo ve Chanal gibi pek çok şehirdeki şehir merkezlerine saldırdı.[5] İsyancılar, hükûmet binalarını alındıktan sonra, devletin saldırılarından korunmak için binalarda barikat kurdular. Barikatları oluşturmak için mobilyalar ve diğer büro malzemeleri kullanıldı. Daha sonra Zapatista isyancıları, San Cristóbal de las Casas'ı terk ettiler. Böylece Meksika Ordusu burayı geri alabildi. 600 Zapatista isyancısı, Altamirano kasabasında hükûmet güçleri ile çatıştı.[6]

Ayaklanama sonrası

Ayaklanma, dünya medyasının ilgisini çekti. İnsan hakları örgütleri yerli nüfusun marjinalleştirilmesini vurgularken, Riordan Roett (Ocak 2007'de Chase Manhattan Bankasının Gelişmekte Olan Piyasalar Grubunun danışmanı) şunları söyledi:

"Bize göre Chiapas, Meksika'nın siyasi istikrarı için temel bir tehdit oluşturmamakla birlikte, yatırım topluluğunda pek çok kişi tarafından böyle algılanıyor."  [7]

Şubat ayına gelindiğinde Zapatistalar ve Meksika anlaşmaya vardı ve San Andre Anlaşması imzalandı.

Zapatista hareketi tamamen ortadan kaldırılmadı. Chiapas'taki toprakları şu an Zapatistalar kontrol ediyor.

Kaynakça
  1. Raúl Benítez Manaut & Rafael Fernández de Castro (2001). México-Centroamérica: desafios a inicios del siglo XXI. Ciudad de México: Instituto Tecnológico Autónomo de México, s. 49. 978-968-6729-02-3.
  2. "Militarización y guerra sucia en Chiapas". www.solidaritat.ub.edu. 2 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018.
  3. Alex Khasnabish (5 Mayıs 2005) "Zapatista Uprising (1 Ocak 1994)". Globalization & Autonomy Glossary. Universidad McMaster.
  4. "Zapatista National Liberation Army (EZLN)". Encyclopædia Britannica. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
  5. Collins, Stephen D. (Aralık 2010). "Indigenous rights and internal wars: The Chiapas conflict at 15 years". The Social Science Journal. 47 (4): 773-788. doi:10.1016/j.soscij.2010.05.006.
  6. "Caminos". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018.
  7. "Brad Parsons, Mexico: US Bank Orders Hit on Marcos". Hartford-hwp.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.