Çiniligöl

Çiniligöl, Bolkar Dağları'nda yer alan buzul göllerinin en büyüğüdür. Kuaterner zamanının Pleistosen döneminde Anadolu'nun yüksek dağlarında oluşmuş buzul gölüdür.[1] Aladağlar ve Bolkar dağları üzerinde buzul aşınması ile oluşmuş sirk gölleri yer almaktadır.[2] Akgöl, Alagöl, Çiniligöl, Yedigöl, Karagöl bölgedeki sirk göllerinin başlıcalarıdır.[3] 2.600 metre[4] rakımdaki göl, Niğde ili Ulukışla ilçesi sınırları içerisinde yer alır.[5] Niğde ili göller bakımından zengin olmamakla beraber oluşum ve gelişimleri birbirinden farklı göllere de sahiptir. Mersin'in Çamlıyayla ilçesinden de buraya ulaşım vardır.

Çiniligöl
Haziran'da Çiniligöl manzarası
Konum Türkiye, Niğde
Göl türü Buzul
Yüzölçümü 25.000 m²
Ortalama derinlik > 100 metre
Yüzey rakımı 2.600 metre
Yerleşimler Niğde, Mersin

21.330 m2'lik. yüzölçüme sahiptir[6].Niğdede 2.600 m yükseklikte yer alan 100 m derinliğe sahip buzul gölüdür. Yeraltı suları ve karların erimesi ile beslenir. Suyu içmeye elverişlidir. Orta Torosların bir diğer uzantısı olan Bolkar Dağları’nın en yüksek kesimi (Medetsiz zirvesi-3524 m) ve göllerin bulunduğu alan da Niğde il sınırları içerisinde kalmaktadır. Dağlık alana giden en kolay ulaşım yolu da Niğde-Ulukışla-Darboğaz üzerinden sağlanmaktadır.

Toros Kurbağası (Rana holtzi)[7]

T.C. Turizm Bakanlığı, “Kış Turizm Merkezi” kapsamında Bolkar Dağları’nı da değerlendirmeye almıştır. Pek çok buzul gölünün bulunduğu Bolkarlar’da Karagöl ve Çinigöl mutlaka görülmeye değer güzelliklere sahiptir.[8] Dünyada sadece Toros dağlarında bulunan Toros kurbağasının yaşam alanıdır[9].Kenarları çayırlık dağ göllerinde yaşar. Şimdilik dünyada bilindiği tek yer Ulukışla Toroslarında 2560 m yükseklikteki Karagöl’ dür. Ayrıca bu gölden 100 m daha yüksekteki ve daha küçük olan Çinili Gölde ender olarak görülmesinin nedeni göl etrafındaki çayırlık kısmın yok oluşudur. Böylece çok sıcak yaz aylarında bile serinliğine doyum olmayan bu yüksek yayla gölünde yaşamını milyonlarca yıldan beri sürdürmektedir.[10]

Halk arasında diğer isminin dipsiz olarak bilindiği ve dipten kaynadığı sanılıp, siyaha çalan lacivert bir rengi vardır. Buzulların aşındırdığı ofiyolitik kayaçlar içerisinde oluşan bu göllerin siyah bir görünüme sahip olması nedeniyle çoğu Karagöl veya Çini(Çinili) göl isimleriyle tanınmaktadır.[11]

Çiniligöl

Bolkar Dağları üzerinde oldukça derin sirk çukurlukları olmasına rağmen Karadeniz bölgesinin yüksek kesimlerindeki gibi buzul göllerinin çok fazla olmamasının nedeni sahanın kireçtaşlarından meydana gelmesidir. Buzullaşma sonrasında suların düdenlerden boşalmasıyla göl oluşamamaktadır. Kuzeye bakan sirklerin en karakteristik olanları Eğerkaya ve Medetsiz Tepe kuzeyindeki sirk havzalarıdır. Eğerkaya tepesinin kuzeyindeki buzul toplanma havzasında batıda Çiniligöl ve Karagöl sirklerinden hareket eden buzullar doğudan ve güneyden gelen buzullarla birleşerek yaklaşık 200 metrelik bir eşiği geçer ve Meydan Yaylası' nın içinde bulunduğu buzul vadisine ulaşırlar. Sadece burada 9 tane sirk bulunmaktadır. Bunlar içerisinde en derin ve karakteristik olanları Çiniligöl ve Karagöl sirkleri olup her ikisinin içerisinde de sirk gölü mevcuttur. Bolkar Dağlarında buzul gölü olarak Çiniligöl dahil, yaklaşık 15 civarında buzul gölü bulunmaktadır.[11]

Tepeden Çiniligöl

Zirve tırmanışları Bolkar Dağları‘nda ayrı bir öneme sahiptir. Tırmanış için seçilen kamp yeri kuzeyde Karagöl veya Çinili göl olur.[11] Göl çevresi yaz aylarında da kamp sporuna olanak sağlamaktadır. Bolkarkar‟daki Akgöl, Karagöl, Çinigöl; Aladağlardaki Karagöler, Dipsizgöl, Yedigöller, trekking ve dağcılık faaliyetleri amacıyla dağ turizmi açısından önemli buzul göllerdir.[12] Çiniligöl'ün yanında, rakım olarak 50 m aşağısında, Karagöl vardır. Karagöl; Darboğaz köyüne 8 km, Maden köyüne ise 15 km uzaklıkta olup karayolu ile rahatça ulaşılabilir.2650 m rakımlı bu gölün çevresi, yaz aylarında geceleri 5 °C civarındadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO), 2009 Mersin Hakkında Genel Bilgiler Ekonomik Raporu. MTSO 18s
  2. T.C. Niğde Valiliği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü, 2004, Niğde İl Çevre Durum Raporu, Çevre ve Orman Bakanlığı, 7 s
  3. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), 2014, Seçilmiş Göstergelerle Niğde 2013, 13 s
  4. "İki yaşamlılar - Türkiye'nin Soyu Tehlikede Canlıları - 1" (PDF). Bilim ve Teknik Dergisi. 15 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.
  5. "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları - Sit alanları listesi" (PDF). Kültür ve Turizm Bakanlığı. 26 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.
  6. İri, R. , 2009, Niğde İlinin Turizm Açısından Pazarlanması Yüksek Lisans Tezi, T.C.Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 9 s
  7. [[c:File:Tepeden_Çiniligöl.png|https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tepeden_%C3%87inilig%C3%B6l.png 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]]
  8. SOYAK, M. ,TONGUR, H.İ. , ÇİFCİBAŞI, M. , ARIBAŞ, U. , AKALIN, M., AYAYDIN, K., 2011, Dört Mevsim Niğde, Yıl : 2, Sayı :5, 19 s
  9. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Türkiye'nin sulak alanları, 20 Aralık 2015 tarihinde Doğa koruma ve milli parklar genel müdürlüğü'nden alınmıştır : http://www.turkiyesulakalanlari.com/wp-content/uploads/sulak-alan-kartlar%C4%B1-6x9-01.pdf
  10. T.C. Niğde Valiliği Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 2015, Niğde İli 2014 Yılı Çevre Durum Raporu, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 62 s
  11. Ege, İ, 2008. Bolkar Dağları’nın Doğu Kesiminde Jeomorfolojik Birimler Üzerinde Arazi Kullanımı Doktora Tezi T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya (Türkiye Coğrafyası) Ana bilim Dalı 18s
  12. Orman ve Su İşleri Bakanlığı 7. Bölge Müdürlüğü Niğde Şube Müdürlüğü, 2013, Niğde Turizminin Çeşitlendirilmesine Yönelik Eko Turizm Eylem Planı 2013-2023, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 41 s
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.