Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım

Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım (kısaca ÖAKK[1][2][3], İngilizce FOSS), hem özgür yazılım hem de açık kaynak kodlu yazılım bilgisayar yazılımı olarak sınıflandırılabilir.[4][5] Böylece, çalışma herkesin özgürce kopyaladığı, çalışmalarında kullandığı ve herhangi bir şekilde yazılımını değiştirebildiği bir lisans haline gelir ki; insanların gönüllü yazılım gruplarını geliştirmesi teşvik edilmiş ve kaynak kod açık bir şekilde paylaşılır hale gelmiş olur.[6]

ÖAKK kullanımı; azalan yazılım maliyetleri dahil olmak üzere, artan güvenlik ve istikrar (özellikle kötü amaçlı yazılım açısından), gizliliğin korunması gibi faydalarının yanı sıra kullanıcılarına kendi donanımları üzerinde daha fazla kontrol imkânı verir. Ücretsiz Linux ve OpenBSD gibi açık kaynak kodlu işletim sistemleri günümüzde milyonlarca sunucuda, masaüstü bilgisayarları, akıllı telefonlar (örneğin Google Android gibi) ve diğer cihazlarda yoğun olarak kullanılmaktadır.[7][8] Ayrıca Özgür yazılım lisansları ve açık kaynak kodlu lisanslar çok sayıda yazılım paketi tarafından kullanılmaktadır.

Tarihçe

1950'li, 1960'lı ve 1970'lı yıllarda, bilgisayar kullanıcıları için özgür yazılım tarafından sağlanan özgürlükler çok daha yaygındı. Kaynak kodları da dahil olmak üzere yazılımlar yaygın şekilde bilgisayar kullanıcıları arasında paylaşıldı. Çoğu şirketin ücretsiz yazılım ile birlikte sağladığı, donanıma dayalı bir iş modeli bulunuyordu.[9] Daha sonra bu kuruluşların yazılım alışverişlerini kolaylaştırmak amacıyla bazı tedarikçiler kuruldu; örnekleri için bkz., SHARE ve DECUS.

1960'ların sonlarında, yazılım çevresindeki hakim iş modeli artık değişiyordu. Büyüyen ve gelişen yazılım sektöründe, donanım üreticisinin paket yazılım ürünleri ile rekabet etmek yerine, bu yeni şirketler yazılım geliştirerek doğrudan satıyorlar, donanım geliri finansmanından daha fazla gelir elde ediyorlardı.

Kaynakça
  1. "Yeni Kamusal Mal ÖAKK Yazılım" (PDF). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
  2. "ÖAKK Masaüstü CBS Yazılımları Üzerine" (PDF). 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
  3. "Elektronik Devlet" (PDF). 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
  4. ÖAKK hem özgür yazılım hem de açık kaynak kodlu yazılımı kapsayan bir terim olup, benzer gelişim modelerini açıklamasına rağmen farklı kültür ve felsefeleri vardır.(See Feller (2005), s. 89, 362) Özgür yazılımın kopyalanması ve yeniden kullanılmasında var olan özgürlük, fiyatına da yansır. Özgür yazılım modelini savunan bir örgüt olan Özgür Yazılım Vakfı, kavramın daha anlaşılır olması için "Düşünmek ve konuşmak gibi özgür ama bira gibi özgür değil" tanımlamasının kullanılmasını önerir. (Bkz. "The Free Software Definition". GNU.org. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010.) Özgür yazılım, kullanıcılara verdiği temel özgürlüklere odaklanırken, açık kaynak kodlu yazılım Peer-to-peer gelişme modelinden algıladığı güçlere odaklanır. (See Feller (2005), s. 101–106, 110–111.) FOSS her iki yaklaşımda da belirli bir doğru olmaksızın kullanılabilecek bir terimdir.
  5. Barr, Joe (1998). "Why "Free Software" is better than "Open Source"". Free Software Foundation. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007.
  6. Free Software Foundation. "What is free software?". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
  7. Hatlestad, Luc (9 Ağustos 2005). "LinuxWorld Showcases Open-Source Growth, Expansion". InformationWeek. CMP Media, LLC. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007.
  8. Claburn, Thomas (17 Ocak 2007). "Study Finds Open Source Benefits Business". InformationWeek. CMP Media LLC. 25 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2007.
  9. "Free and Open Source Software". IEEE Computer Societytutarsız alıntılar

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.