Öznelerarasılık

Öznelerarasılık (Avrupa dillerinde Latince köken inter arası ve subjekt özne) karmaşık bir meselenin farklı kişilerce aynı ölçüde tanınabilir ve anlaşılabilir olduğu durumları ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Örneğin "bisikletlerin yararlı bir icat olduğu" gibi belirli durumlar öznelerarası anlaşılabilir bir şeydir.

Tanımlama

Felsefe, psikoloji sosyoloji ve antropoloji gibi alanlarda kullanılan kavram solipsizmin zıttıdır ve bu anlamda insanın sosyalliğine vurgu yapmaktadır. Sosyal psikologlar Alex Gillespie ve Flora Cornish kavramın 6 farklı tanımlamasını öne sürmektedir. Buna göre kavram içinde kullanıldığı disipline göre farklı bir anlam kazanmaktadır.[1] Thomas Scheff, öznelerarasılığı iki ya da ikiden daha fazla bireyin belirli bir konu hakkında aynı kanıya sahip olması şeklinde tanımlamaktadır.[2] Ancak aynı fikirdelik, kavramın nesnellik ile karışmasına yol açmamalıdır. Zira nesnelliğin farkı, şartlara göre kanıtlanabilir olan durumlarda ortaya çıkmaktadır. Bu haliyle insanın dışında da var olan, örneğin 1 + 1 = 2 kavramı, insanın bu durum hakkındaki düşüncesinden bağımsız olarak 2'dir ve bu halleriyle şüphe edilmezdirler. Kavram bu haliyle birçok kişinin üzerinde hemfikir olduğu ya da hemfikir olabileceği, ancak bu fikire karşı görüşlerin varlığını gözardı etmeyen bir ifadedir.

Felsefe öznelerarasılık

Felsefede kişinin diğerlerinden yalıtılmış bir şekilde düşünülmesine karşı çıkan ve kavramı bu anlanda vurgulayan ilk isim Johann Gottlieb Fichte'dir.[3] Fenomenolojinin kurucusu kabul edilen Edmund Husserl, yayınlarında öznelerarasılık kavramı üzerinde duran isimlerden bir diğeridir.[4]

Kaynakça
  1. Gillespie, A. & Cornish, F. (2010). 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Journal for the Theory of Social Behaviour, 40, 19-46
  2. Scheff, Thomas et al. (2006). Goffman Unbound!: A New Paradigm for Social Science (The Sociological Imagination), Paradigm Publishers (978-1-59451-196-7)
  3. Canan Bektaş, Fichte'de öznelerarasılık ve beden sorunu, Ankara, 2012 (Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi) S. 34
  4. Edmund Husserl: Zur Phänomenologie der Intersubjektivität. Texte aus dem Nachlaß. 3. Tl. In: Husserliana. XV, 1929/35.

Ek okumalar
  • Bernard Brandchaft , Robert Stolorow , George Atwood, Öznelerarası bakış açısı, 2014
  • E. Atwood , Donna M. Orange , D. Stolorow, Öznelerarası Alanda Çalışmak Psikanalitik Uygulamada Bağlamsalcılık, 2014
  • Bektaş, C. (2012). Fichte'de öznelerarasılık ve beden sorunu25 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.