İlerlemecilik

İlerlemecilik veya ilericilik, toplumsal reformu savunan politik felsefedir. Sosyal, siyasi ve ekonomik konularda genellikle değişim karşıtı, toplumsal baskıya dayalı sistemleri savunanlara karşı yenilik taraftarlarını ifade eder ve onların savunduğu fikirleri kapsar. Bilim, teknoloji, ekonomik kalkınma ve sosyal organizasyondaki ilerlemelerin insanın yaşam koşullarını geliştirmede büyük öneme sahip olduğunu ifade eden İlerleme Fikrine dayanır.

Avrupa'nın, toplumun temeli olarak gördüğü deneysel bilgiyi güçlendirerek bir toplumun barbar koşullardan medeniyete ulaşabileceğini gösterdiğini düşünen ilerlemecilik, Aydınlanma Çağında Avrupa'da büyük önem kazanmıştır. Aydınlanma Çağı figürleri ilerlemenin bütün toplumlara yönelik evrensel bir uygulamasının olduğunu, bu fikirlerin Avrupa'dan dünyaya yayılacağına inanmışlardır.[1] Kavram ortalama olarak sol bakışı temsil eden bir kısaltma şeklinde kullanılmışsa da bunun ötesinde döneme ve bakış açılarına bağlı olarak farklı şekillerde tanımlanmıştır.[2]

Felsefe ve Politikada İlerlemecilik

Immanuel Kant ilerlemeyi barbarlıktan uzaklaşarak medeniyete ulaşan bir hareket olarak tanımlar. 18. yüzyılda, filozof ve politik bilimci Marquis de Condorcet politik ilerlemeciliğin köleliği yok edeceğini, okur-yazarlığı artıracağını, cinsiyetler arası eşitsizlikleri azaltacağını, sert hapis koşullarının değiştireceğini ve fakirliği ortadan kaldıracağını öngörmüştür.[2] Sosyolog Robert Nisbet, ilerleme fikrinin çok önemli beş öncülünü geçmişin değeri; Batı medeniyetinin üstünlüğü; ekonomik/teknolojik büyümenin değeri; nedensellik ve nedenselliğe dayalı edinilmiş bilgiye olan güven; dünyevi hayatın değerinin içsel önemi olarak tanımlar.[2]

Kaynakça

1. Harold Mah. . Enlightenment Phantasies: Cultural Identity in France and Germany, 1750-1914.. p157. Cornell University. (2003).
2. Nisbet, Robert (1980). History of the Idea of Progress. New York: Basic Books. p. 4.