İnciğez, Devrekani
İnciğez, Kastamonu ilinin Devrekani ilçesine bağlı bir köydür.
| İnciğez | |
|---|---|
 | |
| Ülke |
 Türkiye |
| İl | Kastamonu |
| İlçe | Devrekani |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 119 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| İl alan kodu | 0366 |
| İl plaka kodu | 37 |
| Posta kodu | 37700 |
Tarihçe
Köy eski bir Türkmen yerleşimidir. Köyün camisi olan İnciğez camii girişindeki taş Osmanlıca harfli duvar yazısına göre miladi 1451 yılında inşa edilmiştir. Bu tarih İstanbul'un fethinden daha eskidir. Kitabe kısaca "Bu mübarek'ül mescit Hicri 854 yılında yapıldı" anlamına gelen bilgi içermektedir. Köyün camiinin yapılış tarihinden bir Türkmen boyunun bu köye gelerek yerleştiği, evlerin caminin çevresinde kümelendiği ve zaman içinde aşağı ve yukarı köy şeklinde ikiye ayrıldığı anlaşılmaktadır. Köyün adı olan İnciğez ismine Amasra ve Daday ilçelerinde de tesadüf edilmesi, bu ilçelerin de köye coğrafi olarak yakın olması bu köye yerleşenlerin bir Türk boyuna mensup aileler olduğu fikrini vermektedir. İnciğez kelimesi etimolojik olarak incelendiğinde ilk akla gelen İnce-Uz kelimesidir. İki kelime de öz Türkçe olup, Uz= Oğuz anlamına gelmektedir. Bu bölgeye yerleşenler İnce/Uz-İnce Oğuz Türkmenleri olabilir. İkinci ihtimal ise coğrafi bir adlandırmadır. Türkler gittikleri bölgelere coğrafi şekillerine göre isimler vermişlerdir. Köy bir vadi içerisinde uzanan ince bir öz üstünde kurulmuştur. Ortasından çay geçmektedir. Bu arazi şeklinden hareketle buraya ilk yerleşen Türkler İnceöz köyü adlandırması yapmış ve zaman içinde İncüğez-İnciğez'e evrilmiş olabilir kelime.
Köye yakın bir konumda olan ve Köyiçi-Kapancık denilen mevkide eskiden Rum evlerinin olduğu, burada bir çarşı olduğu, bu taş çarşının zaman içerisinde toprak altında kaldığı gibi rivayetler vardır. Ancak günümüze kadar bu rivayetleri doğrulayan bir arkeolojik çalışma yapılmamıştır.
Köyün ortasında köylülerin yalak taşı dediği, eskiden baltalarını biledikleri bir bilek taşı bulunmaktadır.
Tarihi köyün camisi yanında üstü açık bir türbe yer almaktadır. Mezar taşlarının bir kısmı Osmanlı döneminden kalmadır. Türbe'de boyu 3-4 metreyi bulan, başında üst üste 3 yuvarlak taş bulunan bir mezar bulunmaktadır. Yöre halkı bu mezarın köyü ilk fetheden Gazi Türkmenin mezarı olduğu ve değerli bir Allah dostu olduğu şeklinde inanmaktadır. Türbenin bir diğer ismi Uzun Evliya'dır.
Köyün çıkışı iki tarafı kayalık olan ve ortasından çay geçen bir boğaz ile kaplıdır ve bu haliyle antik çağlarda savunmaya çok elverişlidir. Bu kayalıklarda eski çağlardan kalma 2 adet mağara vardır. Bu bölgede eskiden kaya mezarları olduğu tahmin edilmektedir. Maalesef defineciler tarafından yağmalanmış, kırılmış dökülmüş ve üçüncü bir mağara yıkılmıştır. Jandarma yaptığı birkaç operasyon ile kazı yapan birkaç defineciyi yakalamış ve ağır ceza mahkemesine sevk etmiştir.
Köyde ağırlıklı olarak Kırdı soyadlı aileler yaşamaktadır. Kırdı ailesi birbiri ile akraba bir Türkmen oymağıdır. Köyün en eski ailesidir.Bu ailenin halk arasındaki lakabı Hacı Kamiller ya da Eşkıya Kamiller'dir. Ailenin en eski bilinen üyelerinden olan Abdullah halk arasında silahşor ve gangster olarak nam salmıştır. Ailenin yeni nesil üyeleri ise daha çok okumuş, meslek sahibi olmuşlardır. Aile ve köy halkı Müfettiş, Komiser, Memur, İmam, Öğretmen, Subay gibi meslekler icra eden bireyler yetiştirmiştir. Köyün yerleşik halkından olan ve ilçede oldukça iyi tanınan Hasan KIRDI, yıllarca köy okullarında öğretmenlik yapmış idealist bir Cumhuriyet öğretmenidir. Görev yaptığı köy okullarında köylüleri ağaç dikmeye teşvik etmiş, okulların çevresini ağaçlandırmış, köylülere meyve fidesi dikimi ve arıcılığı öğretmiştir. Bozarmut uzun süre görev yaptığı köylerden birisidir. Genellikle kendi köyünden görev yaptığı köye günlük olarak at ile gidip dönmüştür.
Köyün iki adet mahallesi bulunmaktadır. Kuzgece ve Ahalar mahalleleri. Kuzgece, coğrafi konumundan ve kuzey bakısı yüzünden Kuz-geçe şeklinde adlandırılmıştır.
Kültür
Köyün dili Türkçedir. En eski ve öz Türkçe kelimelere köy halkının günlük konuşma dilinde halen tesadüf edilmektedir. Örneğin Orta Türkçe döneminde Yunus Emre'nin şiirlerinde bolca geçen "göynümek" kelimesi halen "olgunlaşmak" anlamında kullanılmaktadır. (Bkz. Bu sene armutlar geç göynüdü.) Bir diğer kelime olan ve buz kökünden türeyen 'buymak" Kaşgarlı Mahmut'un Divan'ü Lügatit Türk adlı en eski Türkçe sözlüğünde buz gibi olmak, çok üşümek anlamlarına gelmektedir. (Bkz. Dışarısı çok soğuk, buydum buydum ).
Köyde klasik Türk kültürü devam etmektedir. Ancak bütün Anadolu'da rastlanan "geceleri ateşe su dökme, külün üzerinden atlama günahtır" gibi eski Türklerin Şamanizm döneminde bilinçaltına yerleşen ve nesilden nesile aktarılan öğretiler de devam etmektedir.
Köyün arkasındaki İnce-öz deresinden başlayıp denize kadar devam eden büyük Hasan dağı yer almaktadır. Bu dağlarda biyo-çeşitlilik oldukça fazladır. Geyik, ayı, domuz, kurt gibi hayvanlara tesadüf edilmektedir. Çam, gürgen ve meşe ağaçları ile kaplı orman treking-doğa yürüyüşleri ve fotoğraf çekimi yapmak için idealdir. Bozulmamış, bakir ormanlardır. Kuzeye doğru çıkılırken İnciğez köyünden sonra oldukça geniş bir ormanlık sahada başka yerleşim yeri yoktur ve bu haliyle eski döneminde bir Türkmen uç köyüdür. Dağın içinde büyük bir kayalık-mağara bulunmakta, bu büyük kayalıklarda ayı inleri olduğu rivayet edilmektedir.
Türk edebiyatının ilk post modern yazarı olarak kabul edilen ve ünlü Tutunamayanlar romanının sahibi Oğuz Atay'in ailesi İnciğez köyünün Ahalar mahallesindendir. Oğuz Atay'ın sağlığında bu köye bir köy evi inşa etmek istediği, hatta bu evin çizimlerini bizzat kendisinin yaptığı kuzeni Yavuz Atay tarafından aktarılmıştır.
Coğrafya
Kastamonu iline 46 km, Devrekani ilçesine 16 km uzaklıktadır. Köyün denize uzaklığı 55-60 kilometredir. Köyde karasal iklim hüküm sürmektedir. Denizel etki Küre dağlarından dolayı zayıftır. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve kurak, sonbahar bol yağışlı geçer. 2 metreye kadar kar yağdığı kışlar görülür. Köy çam ve gürgen ormanlarının eteğinde kuruludur. Rakımı 1300-1400 civarındadır. Armut, elma, ceviz gibi meyveler yetişir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 134 |
| 1997 | 130 |