Türkiye Ulusal Numaralandırma Planı

Türkiye Ulusal Numaralandırma Planı, Türkiye'deki ve Kuzey Kıbrıs'taki telefon numaralandırma sistemi ve belirli hizmetlere tahsis edilmiş numara ve kodların bütünüdür. Telekomünikasyonu Türkiye'de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) düzenler.

Numaraların biçimi

Türkiye

Türkiye'de standart telefon numaraları, 1988 yılına kadar, 10 basamaklı sayılardı. 1988'de PTT tarafından 12 basamağa çıkarılmış ve yeniden düzenlenmiştir. 12 basamaktan ilk ikisi (90), Türkiye'nin uluslararası alan kodudur. Daha sonraki üç rakam, alan kodudur. Türkiye Ulusal Numaralandırma Planı'na[1] göre bu alan kodu; numara bir sabit hatta aitse, hangi ilde bulunduğunu, aksi halde ne tür bir numara olduğunu belirtir. Örneğin, GSM operatörleri için bu üç hane, 5xx biçimindedir. Kullanıcıya özel son bölüm ise, 7 haneden oluşmaktadır.

Bu standardı bozan iki grup numara vardır: Birisi, acil durumlar ve kamu hizmetleri için atanmış olan, 1 ile başlayan üç haneli numaralardır.[2] Tüm cihazlardan, herhangi bir ülke ya da alan kodu kullanılmadan aranırlar. Bu numaralardan en önemlisi, Türkiye'nin ulusal acil durum numarası 112'dir. 112; 911 ile birlikte, telefon kilitli olduğu halde aranabilen iki numaradan birisidir. Bu numaralardan bir diğeri olan ve bilinmeyen numaraları sorgulamak amacıyla kullanılan 118 ise, Türk Telekom özelleştirildikten sonra devre dışı bırakılmış ve yerine, her bir telekomünikasyon şirketinin kendine özel, beş haneli ve 118xx biçimindeki bilinmeyen numaralar servisleri hizmete sokulmuştur.[3]

Diğer grup ise özel kurumların müşteri hizmetlerine atanmış olan ve 444'le başlayan, yedi rakamlı özel servis numaralardır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler tarafından tanınmadığı için, resmî bir uluslararası alan kodu yoktur. Bu nedenle, sabit ve mobil telekomünikasyon hizmetlerini Türkiye üzerinden gerçekleştirebilmektedir. Bunun sonucunda sabit hatlar bakımından Kuzey Kıbrıs, Türkiye'nin bir ili gibidir. Örneğin KKTC'den İsviçre'yi aramak isteyen birinin çağrısı doğrudan İsviçre'ye değil, Türkiye'deki ağ geçidine ("gateway") gider ve buradan aranan ülkeye ulaşır.

Kuzey Kıbrıs'taki mobil operatör kullanıcılarının da, aynı şekilde, Türkiye'deki kullanıcılardan teknik olarak bir farkı yoktur, ancak numara havuzları daha küçüktür ve başka siyasi sorunlar vardır. Örneğin Güney Kıbrıs'ın iki mobil operatöründen biri olan CyTA Mobil, Vodafone ile ortaklığı bulunmasına rağmen, yine bir Vodafone iştiraki olan KKTC Telsim'i tanımamaktadır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC), Türkiye Ulusal Numaralandırma Planı| kullanılmaktadır. Dolayısıyla Kuzey Kıbrıs için uluslararası ülke kodu da +90'dır. 392, tüm sabit hatların alan kodudur. Mobil Operatörler, Kuzey Kıbrıs Turkcell ve KKTC Telsim sırasıyla 533 ve 542 alan kodunu kullanır.

Güney Kıbrıs'tan Kuzey Kıbrıs'a yapılan aramalarda, 0139 kodu ve ardından 7 haneli abone numarası kullanılır ve yerel arama tarifesi üzerinden ücretlendirilir. 0139, Aralık 2001'deki numaralandırma planı değişikliğinden sonra bile, Kuzey Kıbrıs'a doğrudan aramalar için hala kullanılmaktadır.

Kuzey Kıbrıs'tan Güney Kıbrıs'a yapılan aramalarda 0123 alan kodu kullanılır, ancak arama uluslararası tarifelerden ücretlendirilir. Uluslararası 00357 ön ekini kullanmak da mümkündür.

Güney Kıbrıs ile Kuzey Kıbrıs arasındaki direkt telefon bağlantıları, Birleşmiş Milletler borsası tarafından işletilmektedir. Bu, iki toplum arasında doğrudan telefon görüşmelerine izin verir ve 4 Mayıs 1998'den beri yürürlüktedir.

2 Mart 2003'ten beri, Kuzey Kıbrıs'tan Türkiye'ye doğrudan uluslararası aramalar mümkün olmuştur ve şimdi Güney Kıbrıs'tan arayanlar, 0090 392 xxxxxxx'i arayarak veya 0139'u kullanarak Türkiye üzerinden Kuzey Kıbrıs'ı arayabilirler (bu durumlarda aramalar uluslararası tarifelerden ücretlendirilse de).

Arama şekli

Uluslararası aramalar için arama çıkış kodu (+) veya (00)'dır. Örneğin, yurt dışından Ankara'daki bir sabit hattı arayacak kişinin +90312xxxxxxx biçiminde bir numarayı, veya (+) yerine (00) kullanarak, 0090312xxxxxxx biçiminde bir numarayı araması gerekir.

Ülke içi şebekeler arası arama çıkış kodu (0)'dır. Türkiye'de her il için belirlenmiş 3 haneli "il telefon alan kodları" bulunur. Sabit bir hat ile farklı ildeki bir sabit hattı aramak isteyen kişi, arama yapmak için önce 0 (sıfır)'a basar, ardından arama yapacağı ilin 3 haneli kodunu tuşlar ve son olarak arayacağı 7 haneli numarayı girer.

İstisna olan iki grubun aranması ise, hiçbir alan kodu kullanımını gerektirmediğinden gayet basittir. Doğrudan 1xx ya da 444xxxx biçiminde aranırlar.

Alan kodları

Alan kodları BTK'nin Türkiye Ulusal Numaralandırma Planı'na göre belirlenmektedir.[1] Buna göre, sabit telefon numaraları Trakya ve Batı Anadolu illeri için (2xx), Orta Anadolu illeri için (3xx) ve Doğu Anadolu illeri için ise (4xx) alan kodlarına sahiptir. Mobil iletişim işletmecilerinden Turkcell'in kodları (53x), Türk Telekom'un (50x) ve (55x), Vodafone'unki ise (54x)'tir. Bu iki grup için, alan kodlarının tam bir listesi aşağıda sıralanmıştır. Bunların dışındaki alan kodları ise şunlardır:

Alan Koduİşlevi
392Kuzey Kıbrıs sabit hatları
510Sanal Mobil Şebeke Hizmeti (SMŞH) veren kurumlara ait numaralar
512Türk Telekom'un çağrı hizmeti numaraları
522Araç telefonları (01.01.2008 itibarıyla Türkiye'de araç telefonu hizmeti kaldırılmıştır)
562Türk Telekom'un yer ve uydu istasyonlarına ait hatlar
564Türk Silâhlı Kuvvetleri'nin yer ve uydu istasyonlarına ait hatlar
592Uydu telefonları (Globalstar)
594TCDD'ye ayrılmış GSM-R numaraları[4]
800Ücretsiz aranır numaralar
811Sabit Telefon Hizmeti iki kademeli arama yöntemi erişim numaraları
822İnternet servis sağlayıcılarına ait çevirmeli ("dial-up") numaralar
850Coğrafi olmayan sabit hat numaraları
888Katma değerli özel ve cinsel içerikli olmayan diğer hizmet numaraları
898Katma değerli özel içerikli hizmet numaraları
900Katma değerli cinsel içerikli hizmet numaraları

Bu numaralara en son eklenen alan kodu, (850)'dir. 2009 yılında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yapılan düzenleme[5] ile, il ya da benzeri bir coğrafi bölge anlamı ifade etmeyen ve göçebe (nomadik) olarak adlandırılan bu alan kodu, tüm Türkiye'de kullanılabilmekte ve il değiştirme ya da benzeri durumlarda telefon numarasının değişmesi gerekmemektedir. Türk Telekom (Wirofon hizmetiyle), Turkcell Superonline, TurkNet, ve Vodafone Kurumsal (daha önce "Biri") gibi operatörler, coğrafi numaraların yanı sıra, bu alan kodunda olan telefon numaralar talep eden müşterilerine vermektedirler.

Taşınabilir numaralar için işletmeci kodları

Türkiye ve KKTC'de GSM hizmetinden faydalanmak isteyen kişiler, seçtiklerin işletmecinin sahibi oldukları işletmeci kodları ile başlayan bir cep telefonu numarasına sahip olurlar.

1 Şubat 2007 tarih ve 26421 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği" sonucunda, Türkiye ve KKTC'de mobil numara taşınabilirliği, 9 Kasım 2008 tarihinde serbestleştirildi. Dolayısıyla bu tarihten beri, operatör alan kodları, bir cep telefonu kullanıcısının işletmecisini tam bir kesinlikle belirtememektedir.

Mobil OperatörAlan Kodu
Türk Telekom 501, 505, 506, 507, 551 (BİMcell sanal operatörü), 552, 553, 554, 555, 559
Turkcell 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 561
Vodafone 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549
KKTC Telsim 54285, 54286, 54287, 54288
Kuzey Kıbrıs Turkcell 53383, 53384, 53385, 53386, 53387

İller için coğrafi alan kodları

Aşağıda tüm sabit telekom operatörlerine ait şehir kodları yer almaktadır.[6] Bu alan kodları Türk Telekom'un yanı sıra, değişiklik olmaksızın, Vodafone Kurumsal ve Turkcell Superonline gibi diğer sabit telekom operatörleri tarafından da kullanıcılarına tahsis edilebilmektedir.

İlAlan KoduİlAlan KoduİlAlan Kodu
Adana322 Elazığ424 Manisa236
Adıyaman416 Erzincan446 Mardin482
Afyon272 Erzurum442 Mersin324
Ağrı472 Eskişehir222 Muğla252
Aksaray382 Gaziantep342 Muş436
Amasya358 Giresun454 Nevşehir384
Ankara312 Gümüşhane456 Niğde388
Antalya242 Hakkâri438 Ordu452
Ardahan478 Hatay326 Osmaniye328
Artvin466 Iğdır476 Rize464
Aydın256 Isparta246 Sakarya264
Balıkesir266 İstanbul (Anadolu)216 Samsun362
Bartın378 İstanbul (Avrupa)212 Siirt484
Batman488 İzmir232 Sinop368
Bayburt458 Kahramanmaraş344 Sivas346
Bilecik228 Karabük370 Şanlıurfa414
Bingöl426 Karaman338 Şırnak486
Bitlis434 Kars474 Tekirdağ282
Bolu374 Kastamonu366 Tokat356
Burdur248 Kayseri352 Trabzon462
Bursa224 Kırıkkale318 Tunceli428
Çanakkale286 Kırklareli288 Uşak276
Çankırı376 Kırşehir386 Van432
Çorum364 Kilis348 Yalova226
Denizli258 Kocaeli262 Yozgat354
Diyarbakır412 Konya332 Zonguldak372
Düzce380 Kütahya274  
Edirne284 Malatya422  
Coğrafi850

Kaynakça
  1. 12 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun internet sitesinde "Türkiye Ulusal Numaralandırma Plânı"
  2. "Üç haneli numaraların tam bir listesi". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012.
  3. "Rehberlik hizmeti sağlayan kurumların numaraları, btk.gov.tr". 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012.
  4. Ayrıntılı bilgi için İngilizce Wikipedia'daki GSM-R maddesine bakınız.
  5. "Konumdan bağımsız numaralar". 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012.
  6. TürkNet Sabit Telefon Hizmeti (STH) operatörünün internet sitesi: http://1095.turk.net/sehirlerarasi_telefon_kodlari.asp 26 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2010).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.