Şenay
Şenay Yüzbaşıoğlu, (19 Ocak 1947[1][2], İstanbul - 4 Ocak 2013, İstanbul), Türk şarkıcı ve söz yazarı. Sev Kardeşim ve Hayat Bayram Olsa şarkıları ile tanınmıştır.
Şenay | |
---|---|
Şenay | |
Doğum |
Şenay Ekiz 19 Ocak 1947 İstanbul, Türkiye |
Ölüm |
4 Ocak 2013 (65 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Şarkıcı · söz yazarı |
Evlilik |
Şerif Yüzbaşıoğlu (e. 1970; ö. 1981) |
Müzikal kariyeri | |
Tarzlar | Pop · Caz · Funk · Disko |
Etkin yıllar | 1965-1995 |
Hayatı ve kariyeri
1947-1970
1947'de İstanbul'da doğan Şenay, ilkokulda Bülent Tarcan yönetimindeki çocuk korosuna katıldı. İngilizce eğitim veren bir koleje girdikten sonra Matmazel Roselten'dan caz, soul ve Amerikan standartlarında şan dersi aldı.[2] Şenay, müziğe profesyonel olarak 1965'te Cahit Oben orkestrası ile başladı. 1967'nin başında Şerif Yüzbaşıoğlu orkestrasına katıldı. Bu dönemde sahnede blues şarkıları seslendirdi.[1] 1969'da; daha önce Dario Moreno, Tülay German, Ruhi Su, Doğan Canku, Esin Afşar ve Emel Sayın'ın sahne aldığı, Erkan Özerman'ın Ankara'da açtığı ‘Anahtarlı Bulvar’ adlı bir gece kulübünde sahne almaya başladı. Şenay aynı yıl, daha sonra İstanbul Gelişim Orkestrası adını alacak Şerif Yüzbaşıoğlu, Salim Ağırbaş, Atilla Özdemiroğlu, Selçuk Başar, Uğur Başar, Garo Mafyan, Asım Ekren'den kurulu orkestranın İhsan Kayral'la birlikte iki solistinden biri oldu. Daha sonra Şenay'ın orkestra partneri Neco oldu ve orkestraya Onno Tunç, Cengiz Teoman, Aşkın Arsunan, Atilla Şereftuğ, Erdal Kızılçay gibi müzisyenler katıldı. 1970'te Şerif Yüzbaşıoğlu ile Şenay evlendi.[3]
1971-1979
1971'de müziklerini basit bulduğu için pek gönüllü olmadan ama aranjmanların sözlerini de yazarak "Benim Olursan/Sev Kardeşim" adlı plağı doldurdu. Plağın B yüzündeki "Sev Kardeşim" yılın şarkısı seçildi ve Şenay'a yılın şarkıcısı ödülünü getirdi. 1972'de aynı ödülleri "Hayat Bayram Olsa/Nen Var Canım Kardeşim?" plağı ile aldı. İki yıl içinde Türk popunun en ünlü kadın yıldızlarından biri oldu. "Sev Kardeşim", "Hayat Bayram Olsa", "Beyaz Ülke", "Gerçek Nerde?", "Açıl Susam Açıl", "Ve Ağlıyorum", "Varlar Yoklar", "Dön Artık", "Sev Yeter ki", "Dünden Bugüne" ve "Sessiz Bir Yer" gibi hit 45'likler doldurdu. Dönemin pop müzik şarkıcılarının aksine, sözlerini kendi yazdığı şarkılarında hümanist konulardan bahsetti, daha aydın bir tavır takındı. Fiziksel görünümü de dönemin alaturka, yırtmaçlı, ağır makyajlı pop şarkıcılarından farklı olup, punk havalı sürrealist bir görüntüsü vardı. Gazinolarda çok az çalışan Şenay, müzik hayatını ağırlıkla plak ve konserlerle sürdürdü ve magazinden uzak durdu. Bülent Ecevit'in "Karaoğlan" lakabıyla kazandığı seçimlerden önce, mitinglerde Ecevit'ten önce sahne alarak "Sev Kardeşim" ve "Hayat Bayram Olsa"yı söyledi. Siyasi mitinglerde sahne alan ilk sanatçıdır. Bir dönem şarkı sözleri TRT tarafından solcu bulundu ve Selda Bağcan, Cem Karaca, Melike Demirağ, Fikret Kızılok ve Bülent Ortaçgil gibi kara listeye alındı. Apollonia (1971), Tokyo (1971-73-76) Spilt (1973), Sopot, Altın Orfe (1975), Atina, Yamaha gibi pop müzik festivallerinde "Perhaps One Day", "Let In the Light" gibi şarkılarla katıldı, aldığı 7 ödülle uluslararası festivallerde en çok ödül alan pop müzik şarkıcılarından biri oldu.[2] Türkiye'ye gelen bazı caz sanatçılarına vokal yaptı. Modern müzik kliplerinin öncüleri sayılacak şarkı üzerine kısa filmleri İzzet Öz, "Diskovizyon", "Sihirli Lamba" gibi televizyon programlarında ilk olarak Şenay ve Seyyal Taner için çekti. 1975'te ilk Eurovision Şarkı Yarışması elemelerine katıldı ve sözlerini kendi yazdığı Selçuk Başar bestesi "Umut" adlı şarkıyla finale kaldı ancak eşi Şerif Yüzbaşıoğlu jüride olduğu için, dedikodulara mahal vermemek adına yarışmadan çekildi. Nilüfer'in seslendirdiği Nino Varon bestesi olarak katılan "Boşver" ise orijinal olmadığı iddia edilince Nilüfer tarafından yarışmadan çekildi.
1980-1989
1980'de Ajda Pekkan'ın Eurovision temsili için ısmarlanan ve Türkiye finalinde ikinci olan Şerif Yüzbaşıoğlu'nun hüseyni makamındaki bestesi "Olsam"ın demo kaydını okudu ve bu yorum Pekkan'ın yorumundan daha çok beğenildi. Rumuzla katılınan yarışmalarda, özellikle açık gırtlakla yorumladıkları şarkılardaki sesleri, sık sık popüler müziğin bir başka ön plandaki bestecisi Ergüder Yoldaş şarkılarıyla tanınan Nur Yoldaş'la karıştırıldı. Uzun yıllar Şerif Yüzbaşıoğlu'nun aranjeleriyle Coca Cola'nın Türkiye cıngıllarını seslendirir, üç kez dünyada yılın Cola cıngılları değerlendirmesinde birinci oldu. İlk albümünü İngilizce sözlü "Wish", "Who Are You?", "When Grass Is Gold" gibi şarkılarla Bulgaristan'da çıkarır. Türkiye'deki ilk ve tek albümü ise "Şenay" adıyla yayımlandı. "Honki Ponki", "Çirozname", "Dalkavuk", "Kent Yaşamı", "Şarkılar", "Doy Doy Doy Doymadım" ve "Bir Gün O Yok Diyecekler" gibi şarkılar yer aldı. Funk ve disko tarzlarındaki plak yılın en çok satan plağı oldu. "Honki Ponki" İngilizce sözlerle Hollanda, Japonya, Belçika, Fransa, Almanya gibi ülkelerde, "Honky Ponky" ismiyle 45'lik olarak yayımlandı ve Beyaz Kelebekler'in "Sen Gidince"sinden sonra Avrupa listelerine giren ikinci Türk plağı oldu, üçüncüsü ise Barış Manço'nun "Nick the Chopper" şarkısıdır. O dönemde Ajda Pekkan başta olmak üzere pek çok pop şarkıcısının Avrupa plakları başarısız oldu. Şenay ise iyi bir çıkış yakalayıp; Aydın Esen, Harun Kolçak, Fatih Erkoç, Şenova Ülker, Levent Altındağ gibi müzisyenlerden oluşan "Karma" adlı bir orkestra kurup konserlere başlayacakken, 1981'de Türkiye'nin önde gelen müzik adamlarından orkestra şefi, aranjör ve besteci eşi Şerif Yüzbaşıoğlu'nu kaybetti.
1981'de eski orkestra arkadaşı Selçuk Başar'ın ısrarıyla onun "Bigudi" adlı şarkısını seslendirir ve Eurovision'da finale kalır ama devam edemeyeceğini açıklayıp şarkıyı Neco'ya devreder, sözleri nedeniyle kadın şarkısı olduğu için "Bigudi"yi Füsun Önal seslendirdi ve Türkiye ikincisi oldu. 1982'de Aydın Esen'in zorlamasıyla onun Eurovision için hazırladığı "Müzikle Yaşam" isimli şarkıyı seslendirip finale kaldı ama yine devam edemeyeceğini belirtip çekildi, Aydın Esen de yarışmaya başka bir şarkıcıyla devam etmek istemediği için şarkısını yarışmadan çekti. 1984'te Almanya'da punk-rock Grand-Prix yarışması için aldığı bir teklifle yeniden müziğe dönüp, 1985'in sonunda Asım Ekren'in teklifiyle yılbaşında orkestrasının solisti olarak sahne aldı. Bir plak için bestecilerle görüştüğünü açıklasa da daha sonra herhangi bir çalışmada bulunmadı.[4] 1989'da yine uzun bir aradan sonra televizyonda şarkılar seslendirdi.[5]
1990-2013
1990'da Popsav yönetim kuruluna katılıp konserler verdi.[6] Eşinin ölümünden 90'lı yılların ilk yarısına kadar aralıklarla caz şarkıcısı olarak birkaç kulüp çalışması ile müzik programlarında şarkılar seslendirip müziğe döneceğini açıklasa da psikolojik sorunlar nedeniyle kendini toparlayamadı. 1993'te Aydın Esen, Erdal Kızılçay ve Eser Taşkıran gibi müzisyenlerin desteğiyle Mevlana'nın şiirlerinin İngilizce çevirilerine fusion tarzıyla bir demo hazırladı. EMI İngiltere'den "ok" alan albüm, EMI Türkiye'nin başındaki Yeşil Giresunlu'nun engellemesiyle karşılaştı. 3 yıllık süreçte çeşitli engellerle birlikte bazı kulisler sonucu Kültür Bakanlığı'nın da ekonomik desteğini çekmesiyle 1995'ten sonra Şenay yeniden kendini müzik dünyasından soyutladı.[2] Popüler olduğu dönemde de sosyal bir karaktere sahip olmayan Şenay, kendini yazıya ve Salvador Dali etkisinde sürrealist yağlı boya resimlere verdi. Şenay Yüzbaşıoğlu, 4 Ocak 2013'te, 65 yaşında, Gümüşsuyu'ndaki evinde vefat etti; Ayazağa Mezarlığı'na defnedildi. 1981 yılında ölen eşi Şerif Yüzbaşıoğlu'nun yanına gömülmek istiyordu ancak 'mezarın tapusu bulunamadığı' gerekçesiyle bu son isteği yerine getirilemedi.[7]
Diskografi
45'likler
|
Albümler (LP)
Albümler (MC)
|
Kaynakça
- "Yeni Yetişen Kadın Şarkıcılar". Milliyet Hafta Sonu İlavesi. 11 Haziran 1967. s. 2.
- Atak, M. (6 Ağustos 1995). "Sev Kardeşim'den farklı bir protesto" (PDF). Cumhuriyet. ss. 2-3.
- "Şerif Yüzbaşıoğlu Şantöz Şenay ile önce evlendi, sonra nişanlandı". Milliyet. 15 Haziran 1970. s. 8.
- "Şenay'ın dönüşü". Milliyet Renk. 19 Aralık 1985. s. 8.
- "Şenay'ın dönüşü". Milliyet Tv Magazin. 23 Eylül 1989. s. 15.
- "Müzik Şöleni". Milliyet. 12 Ağustos 1990. s. 15.
- "Sevdiğinin yanına gömülemedi!". hurriyet.com.tr. 9 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013.