4. Ordu (Osmanlı)
4. Ordu Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılan askerî reformlar sırasında 19. yüzyılın sonlarında kuruldu.
4. Ordu | |
---|---|
Cemal Paşa ve Fuad Bey (Nisan 1917) | |
Etkin | 7 Eylül 1914 – 26 Eylül 1918 |
Ülke | Osmanlı İmparatorluğu |
Bağlılık | Osmanlı ordusu |
Sınıfı | Piyade |
Tipi | Ordu |
Garnizon/Karargâh | Bağdat, Şam |
Savaşları | |
Komutanlar | |
Ünlü komutanları |
Zeki Paşa (Eylül – 18 Kasım 1914) Cemal Paşa (18 Kasım 1914 – Eylül 1917) Mersinli Cemal Paşa (Eylül 1917 - Ekim 1918) |
Düzen
1877 Savaş Düzeni
1908 Savaş Düzeni
- 4.Ordu Kumandanı Müşir Mehmed Zeki Paşa[2]
- 7. Piyade Tümeni (Yedinci Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Ahmed Hamdi Paşa)[2]
- 8. Piyade Tümeni (Sekizinci Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Mahmud Paşa)[2]
- 19. Piyade Tümeni (On Dokuzuncu Fırka-i Hümayun) (Kumandan: Ferik Emin Paşa)[2]
- 4. Süvari Fırka-i Hümayun (Kumandan: Ferik Ahmed Sıdkı Paşa - Umum Hamidiye ve Hafif Süvari Alayları Kumandanı)[2]
- 4. Topçu Tümeni (Dördüncü Topçu Fırkası)
- Erzurum Kalesi Topçu Alayı
Dördüncü Ordu'da dört Redif (rezerv) tümeni vardı:[3][4]
- 13. Erzincan Yedek Piyade Tümeni (On Üçüncü Erzincan Redif Fırkası)
- 14. Trabzon Yedek Piyade Tümeni (On Dördüncü Trabzon Redif Fırkası)
- 15. Diyarbekir Yedek Piyade Tümeni (On Beşinci Diyarbekir Redif Fırkası)
- 16. Sivas Yedek Piyade Tümeni (On Altıncı Sivas Redif Fırkası)
1911 Savaş Düzeni
1911 yılındaki Osmanlı Ordusu'ndaki yeniden yapılanma ile, bir kolordunun Bağdat merkezli olarak ordu seviyesinde kurulmasına karar verildi. 1911 yılında Birinci Balkan Savaşı'ndan önce Ordu olarak aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[5]
- Ordu Karargâhı, Bağdat
- 12. Kolordu, Musul
- 35. Tümen, Musul
- 36. Tümen, Kerkük
- 13. Kolordu, Bağdat
- 37. Tümen, Bağdat
- 38. Tümen, Basra
- 12. Kolordu, Musul
I. Dünya Savaşı
Kasım 1914 Savaş Düzeni
Kasım 1914'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[6]
- Dördüncü Ordu (Suriye)
- 8. Kolordu
- 23. Tümen
- 25. Tümen
- 27. Tümen
- 12. Kolordu
- 35. Tümen
- 36. Tümen
- 8. Kolordu
Nisan Sonu 1915 Savaş Düzeni
Nisan Sonu 1915'te 8. Tümen ve 10. Tümen 8. Kolordu'ya bağlandı.[7]
Yaz Sonu 1915, Ocak 1916 Savaş Düzeni
Yaz Sonu 1915, Ocak 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[8]
- Dördüncü Ordu (Suriye-Filistin)
- 8. Kolordu
- 23. Tümen
- 24. Tümen
- 27. Tümen
- 12. Kolordu
- 41. Tümen
- 42. Tümen
- 46. Tümen
- 8. Kolordu
Ağustos, Aralık 1916 Savaş Düzeni
Ağustos ve Aralık 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[9]
- Dördüncü Ordu (Suriye-Filistin)
- 13. Kolordu
- 3. Tümen
- 23. Tümen
- 24. Tümen
- 27. Tümen
- 12. Kolordu
- 41. Tümen
- 42. Tümen
- 43. Tümen
- 46. Tümen
- 13. Kolordu
Ağustos 1917 Savaş Düzeni
Ağustos 1917'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[10]
- Dördüncü Ordu (Suriye-Filistin)
- 3. Süvari Tümeni
- 8. Kolordu
- 48. Tümen
- 12. Kolordu
- 23. Tümen
- 44. Tümen
- 15. Kolordu
- 43. Tümen
- 20. Kolordu
- 16. Tümen
- 54. Tümen
- 22. Kolordu
- 3. Tümen
- 7. Tümen
- 53. Tümen
Ocak, Haziran 1918 Savaş Düzeni
Ocak ve Haziran 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[11]
- Dördüncü Ordu (Cemal Paşa komutasında) (Suriye-Batı Arabistan)
- 8. Kolordu (Ali Fuad Bey komutasında)[12]
- 43. Tümen
- 48. Tümen
- 12. Kolordu
- 23. Tümen
- 41. Tümen
- 44. Tümen
- Hicaz Kolordusu
- 58. Tümen
- Geçici Piyade Tümeni x 3
- 8. Kolordu (Ali Fuad Bey komutasında)[12]
Eylül 1918 Savaş Düzeni
Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[13]
- Dördüncü Ordu (Mirliva Mersinli Cemal Paşa)
- 2. Kolordu (Miralay Galatalı Şevket Bey)
- 62. Tümen
- Geçici Tümen x 3
- Ürdün Grubu
- 24. Tümen
- 3. Süvari Tümeni
- 8. Kolordu (Miralay Yasin Hilmi Bey)
- 48. Tümen
- Umman Geçici Tümeni
- 2. Kolordu (Miralay Galatalı Şevket Bey)
Kaynakça
- Ian Drury, Illustrated by Raffaele Ruggeri, The Russo-Turkish War 1877, Men-at-Arms 277, Ospray Publishing Ltd., Reprinted 1999, ISBN 1-85532-371-0, p. 35.
- Salname-i Askeriye-1326 (1908-1909). Matbaa-i Askeriye.
- Erickson (2003), p.19
- T.C. Genelkurmay Başkanlığı, Balkan Harbi, 1912-1913: Harbin Sebepleri, Askerî Hazırlıklar ve Osmanlı Devletinin Harbe Girişi, Genelkurmay Basımevi, 1970, pp. 87-90. (Türkçe)
- Erickson (2001), pp.382-383
- Erickson (2001), p.43
- Erickson (2001), p.86
- Erickson (2001), pp. 109, 126
- Erickson (2001), pp.134, 154
- Erickson (2001), p.170
- Erickson (2001), pp.181, 188
- Falls 1930 Volume 2 Part 2 p.657
- Erickson (2001), p.197