Alacak hakları ve serbestlik hakları
Alacak hakkı, hak sahibi lehine başkasına sorumluluk, görev ya da borç yükleyen haktır. Buna karşın serbestlik hakkı; başkalarına herhangi bir yükümlülük getirmeyen, hak sahibine özgürlük ya da müsaade sağlayan haktır. Bu iki tür hak arasındaki ayrım Amerikalı hukukçu Wesley Newcomb Hohfeld'in Yargısal Muhakemedeki Bazı Temel Hukuk Kavramları (Some Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning) başlıklı makalesine dayanmaktadır.[1]
Hak |
---|
Kuramsal ayrımlar |
İnsan hakları |
Sahibine göre haklar |
|
Diğer hak grupları |
Serbestlik hakkı ve alacak hakkı kavramı birbirine tamamen zıttır. Serbestlik hakkı kişiye, yapmak istediği şey üzerinde bir başkasının alacak hakkının bulunmadığı hallerde imkân tanır. Eğer bir kişi bir başkasına karşı alacak hakkına sahipse diğer kişinin serbestliği sınırlanmıştır. Bunun sebebi hak ve yükümlülüklerin deontik konseptinin De Morgan yasasına bağlı olmasıdır: Bir kişi yapmamakla yükümlü oldukları dışında her şeyi yapabilir ve yapmamasına izin verilenler dışında her şeyi yapmakla yükümlüdür.
Kaynakça
- O’Rourke, Allen Thomas (2009). "Refuge from a Jurisprudence of Doubt: Hohfeldian Analysis of Constitutional Law" [Hukuk Biliminde Kuşkudan Kurtulmak: Anayasa Hukukunun Hohfeld Usulü Analizi]. Hukuk Kuramı. 2 (3). s. 47.