Ankara faili meçhul cinayetler davası
Ankara faili meçhul cinayetler davası, 1993-1996 yılları arasında zorla kaybedilen veya infaz edilen Altındağ Nüfus Müdürü Abdülmecit Baskın, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, ANAP Keskin İlçe Başkanı Metin Vural, Behçet Cantürk ve şoförü Recep Kuzucu, Savaş Buldan, Hacı Karay, Adnan Yıldırım, İsmail Karaalioğlu, avukat Yusuf Ekinci, Ömer Lütfi Topal, Hikmet Babataş, avukat Medet Serhat, Fevzi Aslan ve yeğeni Salih Aslan, Lazem Esmaeli, Asker Sımıtko, Tarık Ümit ve avukat Faik Candan'ın öldürülmesine ilişkin 20 Aralık 2013 tarihinde açılan ve Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmüştür. olan davadır.[1] 2019 yılında sanıklar 19 cinayetin 17'sinden delil yetersizliği nedeniyle beraat etmiştir.[2]
Sanıklar
Davada 1993-1996 yılları arasında 19 kişinin zorla kaybedilmesi ve öldürülmesiyle ilgili olarak, Mehmet Ağar, İbrahim Şahin, Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ayhan Akça, Ziya Bandırmalıoğlu, Ercan Ersoy, Ahmet Demirel, Ayhan Özkan, Seyfettin Lap, Enver Ulu, Uğur Şahin, Alper Tekdemir, Yusuf Yüksel, Abbas Semih Sueri, Lokman Külünk, "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım, Nurettin Güven ve Muhsin Korman adlı sanıklar “cürüm işlemek için oluşturulan silahlı teşekkülün faaliyeti kapsamında insan öldürmek” suçlamasıyla yargılandı.[3] 2019 yılında firari Mahmut Yıldırım dosyadan ayrılarak diğer sanıklar için beraat verildi.[2]
Duruşmalar
Davanın 10 Nisan 2015 tarihli duruşmasında eski Millî İstihbarat Teşkilatı Güvenlik Daire Başkanı Mehmet Eymür tanık olarak verdiği ifadede:[4]
- Nisan 1994'te göreve başladığını, “O zaman faili meçhul cinayetlerin bir çoğu işlenmişti. Ben MİT’e geldikten sonra tekrar Tarık Ümit ile görüşmeye başladım. Ondan alınan bilgiler vardı. Katıldığı infaz olayları vardı” dedi.[4]
- Tarık Ümit ile 14 Temmuz 1994'te gerçekleşen ilk görüşmesinde Ümit’in kendisine 29 kişilik infaz listesi verdiğini ve Ümit’in çeşitli tarihlerde verdiği isimlerle bu sayının 54’e çıktığını söyledi.[4]
- Tarık Ümit'in "daha sonra bir cep defterinde kayıtlı isimlere bakarak PKK uyuşturucu bağlantılı isimleri" verdiğini, bu listedekilerin "çoğu Güneydoğulu, Kürt kökenli işadamları" olduğunu, listede "o tarih itibarıyla öldürülenler olduğunu kaydeden Eymür, duruşmada Tarık Ümit’in verdiği listeki isimleri okudu.[4] Eymür’ün açıkladığı 29 kişilik infaz listesinde yer alan isimler:[4]
« 1. Mehmet Emin Soydaş, 2. Cihat Tokat, 3. Mustafa Bayram, 4. Cahit Kocakaya (Yılmaz), 5. Hakkı Aksoy, 6. Hurşit Savaş, 7. Abdullah Cantürk, 8. Hüseyin Baybaşin, 9. Lazzo İranlı (Lazem Esmaili), 10. Lokman İranlı, 11. Nizam Bayramoğlu, 12. Varujan Kumdagezer, 13. Cumhur Demir, 14. Fırat Tuncelili, 15. Hurşit Han, 16. Hamdi Yağan, 17. Şükrü Koray, 18. Adil Durmaz, 19. Askar Smitko İranlı, 20. Hasan Kuş, 21. Mehmet Kaygısız, 22. Doktor Cabbar, 23. Nafiz Bostancı, 24. Rado Rash, 25. Kadri Parmaksız, 26. Sıddık Kaya, 27. Raguend İranlı, 28. Dursun Karataş, 29. Nezir Karakuş. » |
- Tarık Ümit'in Savaş Buldan, Hacı Karay ve Adnan Yıldırım’ın infazını bizzat kendisinin yaptığını söylediğini açıkladı. Bu cinayetleri neden adli makamlara intikal ettirmediği sorulduğunda Eymür, “ama devlet adına yaptığını söyledi” dedi.[4]
- Tarık Ümit'in sanık polisler Ayhan Akça ve Ziya Bandırmalıoğlu ile aynı evde kaldığını ve beraber çalıştığını, Tarık Ümit ile görüşme raporları olduğunu fakat bu raporların MİT’te yok edildiğini, MİT Müsteşar Yardımcısı Mikdat Alpay gibi "kendi içimizde bu olayları kapatmak isteyen arkadaşlar" olduğunu söyledi ve "bazı raporları da yok ettiler” dedi.[4]
- Tarık Ümit’in kaçırılmasından sonra dönemin Adalet Bakanı Mehmet Ağar ile görüştüğünü, "bu adamlar siyasi cinayetlere girecekler" dediğini ve Ağar'ın "Tosunları biz Azerbaycan’a götüreceğiz" dediğini söyledi.[4] "Ağar’ın tosunları kim" diye sorulması üzerine Eymür, “Abdullah Çatlı, Haluk Kırcı, Abdurrahman Buğday, Sami Hoştan, Sedat Peker, Mehmet Gözen. Özel harekatçılardan ise Ayhan Akça, Ziya Bandırmalıoğlu, Semih” yanıtını verdi.[4]
- Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım’la çalıştıklarını anlatan Eymür, “Onun bu işlerde ilgisi olduğu söylendi. O zaman biz de Yeşil’i sorguya aldık. İki İranlının kaçırılması olayında kendisine para yollandığını, bunu kabul ettiğini, bir kısmını İbrahim Şahin’e verdiğini ve paylaşmayı bildiğini söyledi. Yeşil’i biz daha çok yurtdışı operasyonlarda kullandık” dedi.[4]
- O dönem cinayet ve haraç gibi işlere giren ve aralarında eski ülkücülerin olduğu özel bir suçu ekibinin oluşturulduğunu söyledi.[4] Eymür, "Mehmet Ağar’a bağlı olan bu grubu İbrahim Şahin ve Korkut Eken sevk ve idare ediyordu. Bunlara emniyet tarafından yeşil pasaport verildi. Bunları suç örgütü olarak nitelendirebiliriz. Bazı kişilere polis hüviyeti verip, adam alıp kafasına sıkmak devlete yakışmaz” dedi.[4]
Davanın 11 Kasım 2016 tarihli duruşmasında tanık olarak dinlenen eski MİT elemanı ve Tarık Ümit’in iş ortağı Hakkı Yaman Namlı, Ümit’in kendisine iki adet ölüm listesi getirdiğini ve adını hatırlamadığı bir devlet kurumuna ait “gizli” ve “ivedi” ibareli bir zarfının içinde bulunan uzun listede İbrahim Tatlıses, Mehmet Ali Birand, Mahsun Kırmızıgül gibi ünlü isimlerin bulunduğunu söyledi.[5] Namlı, Tarık Ümit’in ortadan kaybolmasının ardından Abdullah Çatlı’nın yanında Haluk Kırcı ve özel harekât polisleri ile ofisini bastığını, Tarık Ümit olayının "üzerine gitmemesini" söylediğini ve "patron" dediği Mehmet Ağar’a bağlı çalıştığını, "bütün imkânların emniyetten sağlandığını", "istihbarat çalışmaları" yaptıklarını, kendilerine "kimlik ve silah sağladığını" söylediğini dile getirdi.[5]
Kaynakça
- "Ankara JİTEM davasının 9. duruşması 11 Kasım'a ertelendi". T24. 17 Haziran 2016. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.
- iha.com.tr. "Faili meçhul cinayetler davasında 17 sanığa beraat kararı". İhlas Haber Ajansı. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.
- "Ankara JİTEM Davası yarın görülecek". Gazete Duvar. 9 Şubat 2017. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.
- "Devletin ölüm listesi yıllar sonra açıklandı". Cumhuriyet. 10 Nisan 2015. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.
- ""Çatlı Ağar'a 'patron' derdi"". Cumhuriyet. 11 Kasım 2016. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.