Ayna nöron

Ayna nöron, bir canlının herhangi bir hareketi kendisi yaptığında ve aynı hareketi yapan birini gözlemlediği durumların her ikisinde de ateşlenen nöronlar için kullanılan terimdir.[1][2][3] Bu nöronlar, gözlemci sanki karşısındakinin hareketini kendisi yapıyormuş gibi aktifleşirler (tıpkı bir ayna gibi davranırlar, isim buradan gelmiştir). Bu tarz nöronlar primatlarda ve kuşlarda direkt olarak gözlenmiştir. İnsanlarda ayna nöronlar ile tutarlı beyin aktivitesi premotor korteks, yardımcı motor alan, birincil somatosensoriyel korteks ve alt parietal kortekste bulunmuştur.

Yenidoğan bir makak yüz ifadesini taklit ediyor

Ayna nöron sisteminin fonksiyonu tartışılan bir konudur. Bilişsel nörobilim ve bilişsel psikoloji alanından birçok araştırmacı bu sistemin algı/aksiyon bağlantısı için fizyolojik bir mekanizma sağladığını ileri sürmüşlerdir (bakınız: genel kodlama teorisi.)[3] Bu araştırmacılar ayna nöronların diğer insanların eylemleri anlamak ve taklit ile yeni beceriler öğrenmek için önemli olabileceğini iddia etmişlerdir. Bazı araştırmacılar da ayna sisteminin gözlenen eylemleri simüle ettiğini ve böylece zihin teorisi becerilerine katkıda bulunabileceğini ileri sürmüşlerdir.[4][5][6] Marco Iacoboni (UCLA) gibi nörologlar insan beynindeki ayna nöron sistemlerinin bize diğer insanların eylem ve niyetlerini anlamakta yardımcı olduğunu savunmaktadırlar. 2005 yılı Mart ayında yayınlanan bir çalışmada Iacoboni ve arkadaşları bir fincan çayın içilmesi veya masadan temizlenmesi sırasında ayna nöronların ayırt edildiğini bildirdiler. Buna ek olarak, Iacoboni ayna nöronların empati gibi duyguların insanlardaki nöral temeli olduğunu ileri sürmüştür.

Ayna nöron sistemi ile ilgili sorunların kognitif bozukluklar (özellikle otizm) altında yatan sebeplerden olabileceği öne sürülmüştür.[7][8]

Kaynakça
  1. Rizzolatti, Giacomo; Craighero, Laila (2004). "The mirror-neuron system" (PDF). Annual Review of Neuroscience. Cilt 27. ss. 169-192. doi:10.1146/annurev.neuro.27.070203.144230. PMID 15217330.
  2. Keysers, Christian (2010). "Mirror Neurons" (PDF). Current Biology. 19 (21). ss. R971-973. doi:10.1016/j.cub.2009.08.026. PMID 19922849. 19 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
  3. Keysers, Christian (23 Haziran 2011). The Empathic Brain. Kindle.
  4. Christian Keysers and Valeria Gazzola, Progress in Brain Research, 2006, 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. Michael Arbib,The Mirror System Hypothesis. Linking Language to Theory of Mind 29 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2005, retrieved 2006-02-17
  6. Théoret, Hugo; Pascual-Leone, Alvaro (2002). "Language Acquisition: Do as You Hear". Current Biology. 12 (21). ss. R736-7. doi:10.1016/S0960-9822(02)01251-4. PMID 12419204.
  7. Oberman LM, Hubbard EM, McCleery JP, Altschuler EL, Ramachandran VS, Pineda JA.,EEG evidence for mirror neuron dysfunction in autism spectral disorders 3 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Brain Res Cogn Brain Res.; 24(2):190-8, 2005-06
  8. Dapretto, M; Davies, MS; Pfeifer, JH; Scott, AA; Sigman, M; Bookheimer, SY; Iacoboni, M (2006). "Understanding emotions in others: mirror neuron dysfunction in children with autism spectrum disorders". Nature Neuroscience. 9 (1). ss. 28-30. doi:10.1038/nn1611. PMID 16327784.

Yayınlar
  • Keysers, C. (2011) The Empathic Brain. Amazon
  • Iacoboni M, Mazziotta JC (2007). "Mirror neuron system: basic findings and clinical applications". Annals of Neurology. 62 (3). ss. 213-8. doi:10.1002/ana.21198. PMID 17721988.
  • Keysers, C., & Gazzola, V. (2006), Towards a unifying neural theory of social cognition, Progress in Brain Research.
  • Morsella, E., Bargh, J.A., & Gollwitzer, P.M. (Eds.) (2009). Oxford Handbook of Human Action. New York: Oxford University Press.
  • Preston, S. D., & de Waal, F.B.M. (2002). Empathy: Its ultimate and proximate bases. Behavioral and Brain Sciences, 25, 1-72.
  • Rizzolatti G, Fabbri-Destro M, Cattaneo L (2009). "Mirror neurons and their clinical relevance". Nat Clin Pract Neurol. 5 (1). ss. 24-34. doi:10.1038/ncpneuro0990. PMID 19129788.
  • Rizzolatti, G, Sinigaglia, C. (2008). Mirrors in the Brain. How We Share our Actions and Emotions. Oxford University Press.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.