Aziz Yuhanna Kilisesi
Aziz Yuhanna Evanjelist Kilisesi veya İzmir St. Jean Evangelist Anglikan Kilisesi, İzmir'in Alsancak semtinde bulunan ve hala aktif az kiliselerden biri olan bir Anglikan kilisesidir. Levant Şirketi tarafından 1625 yılında yapılmıştır.
Aziz Yuhanna Evanjelist Anglikan Kilisesi | |
---|---|
Temel bilgiler | |
Yer | Konak, İzmir, Türkiye |
Koordinatlar | 38°26′13.4″K 27°8′50.2″D{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz |
İnanç | Hıristiyan |
Mezhep | Anglikan |
Açılış | 1625 |
Durum | Etkin |
Mimari | |
Mimari biçim | Neo-Gotik mimarisi |
Tamamlanma | 1899 |
Tarih
İzmir'de 1630 senesinden beri Anglikan Hristiyan rahipleri bulunmaktadır. İlk kilise 1625 senesinde Levant Şirketi için insa edilmiştir. Yapımına 1898 Kasım ayında başlanan bugünkü kilise 1899 yılında açılmıştır. Neogotik tarzdandır. Kilise'nin vitray'ı Münih'te yapılmıştır, haçları ise Etyopya ve Rusya'dan hediye olarak gönderilmiştir.[1]
İhsan Alyanak'ın İzmir Belediye Başkanlığı döneminde bu kilisenin ve Birleşik Krallık'ın İzmir Konsolosluğunun duvarının yol çalışması için yıkılması ve kilise bahçesinden dört metre kadar içeri girilerek yolun geçirilmesi sonrası diplomatik bir kriz yaşanmıştır.[2] Bu olay Birleşik Krallık'ın Türkiye'ye nota vermesine neden olmuştur.[3]
Kilise Levant Şirketi çalışanları için ve İzmir (o günkü adı Smyrna) bölgesinde yaşayan İngiliz vatandaşları için yapılmıştır. Şu anki araziyi İngiltere Konsolosluğu alarak, kiliseyi tekrar inşa etmiştir. Kilisenin masrafları o dönemin burada yaşayan vatandaşları tarafından karşılanmıştır. Kilisenin tekrar yapımı 1899 yılında tamamlanmıştır ve yaklaşık 150'den fazla kişiye hizmet etmektedir.
Mimari
Kilisenin mimari tarzı neo-gotik döneme aittir. Ayrıca hiçbir kaynakta kilisenin mimarı ile ilgili bilgi bulunmamaktadır.
Dış Tasarım
Dış tasarım da gotik mimari bir etkisi vardır. Batı cephesinde bir gül pencere ve yine bu cephede bir çan kulesi vardır. Altında gül pencerenin altında üç bölüm vitray pencere vardır. Tüm pencereleri demir bariyer ile kaplıdır. Kuzey cephesinde küçük fil ayakları vardır.
İç Tasarım
Kilisenin içinde, "William Edward Collins, Bishop of Gibraltar"'ın mezar sol tarafta tam karşıda ise vaftiz kurnası bulunmaktadır.
Vitraylar
Batı cephesinde 3 kanatlı vitray pencereler bulunmaktadır. Bu pencereler 1895 yılında Almanya'da yapılmıştır. Doğu cephesindeki pencereler ise 1904 yılında Charles Kepme tarafından yaptırılmıştır.
Sunak
Rab'bin Sofrası (şarap ve ekmek paylaşımı) burada yapılır. İnanca göre, İsa inanlılarının ekmekten ve şaraptan alması İsa'nın ölümünü, insanlarla yaptığı yeni antlaşmayı ve O'nun insanlarla yaşadığını anımsamak için yapılır.
"...23 Rab İsa eline ekmek aldı, şükredip ekmeği böldü ve şöyle dedi: Bu sizin uğrunuza feda edilen bedenimdir. Beni anmak için şöyle yapın Aynı biçimde yemekten sonra kase alıp şöyle dedi: Bu kase kanımla gerçekleşen yeni antlaşmadır.Her içtiğinizde beni anmak için böyle yapın.26"
(1. Korintliler 11:23-26)
Vaftiz Kurnası
İnananlar Tanrı'nın emirlerine itaat ederek tövbe edip İsa'yı kurtarıcı ve efendisi olarak kabul ettiklerini beyan ederler. Ardından suyla vaftiz olarak özel bir kutlama yapılır. Vaftiz kurnası istiridye kabuğu şeklindedir.Bu şekil eskiden beri Hristiyan yaşamının bir yolculuğa benzetilmesi anlamında imge olarak kullanıma gelmiştir.
Çevresi
Arazi içinde 2 tane daha yapı mevcuttur. Bunlar, "Piskopos Collins Anma Salonu, 1913" ve "İngiliz Konsolosluğu"'dur.
İkinci kilise binası, İngilizler için inşa edilmiş ve 1843 yılında İngiliz Konsolosluğuna tahsis edilmiş ve Aziz John Evangelist onuruna isimlendirilmiştir.
Piskopos Collins Anma Salonu, 1913 yılında inşa edilmiştir ve çok amaçlı bir tesis olarak kullanılır. İnananlar her pazar günü burada toplanıp anma töreni gerçekleştirirler. Kilise ofis gelecek için burs salonu.
Ulaşım
Alsancak şehir merkezinde bulunduğu için 3 türlü ulaşım mevcuttur. Metro, otobüs ve vapur ile ulaşmak mümkündür.
Mekansal Deneyim
Ana kapıdan girildiğinde, vaftiz kurnası ziyaretçiyi karşılamaktadır. Sol tarafta vaftiz kurnasının arkasında vitray pencereler ve gül pencere bulunmaktadır. Vaftiz kurnasının karşısında ise oturaklar ve sunak bulunmaktadır.
Kaynakça
- "St. John's Anglican Church". 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2016.
- Alyanak'ı Anıyoruz