Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı
Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı (Sırpça: Савез независних социјалдемократа/Savez nezavisnih socijaldemokrata; veya kısaca СНСД / SNSD), Bosna Hersek'te faaliyet yürüten bir ayrılıkçı ve milliyetçi Sırp siyasi partisi. 1996 yılında Sırp Cumhuriyeti'nde Milorad Dodik önderliğinde kuruldu. Dodik günümüzde Bosna-Hersek cumhurbaşkanlığının Sırp üyesi olarak görev yapmaktadır.
Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı Савез независних социјалдемократа Savez nezavisnih socijaldemokrata | |
---|---|
Kısaltma | СНСД / SNSD |
Genel başkan | Milorad Dodik |
Kuruluş tarihi | 10 Mart 1996) |
Birleşme |
Sosyal Liberal Partisi (1999) Demokratik Sosyalist Parti (2001) Sırp Cumhuriyeti Yeni İşçi Partisi (2002) |
Öncülü | Bağımsız Parlamento Meclisi Üyeleri (kulüp) |
Merkez | Banja Luka |
Üyelik | 170,000[1] |
İdeoloji |
Sırp milliyetçiliği[2] Ayrılıkçılık[2] Sosyal muhafazakârlık[3] |
Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı |
1 / 3 |
Temsilciler Meclisi (Bosna-Hersek) |
6 / 42 |
Bosna-Hersek Halklar Meclisi |
4 / 15 |
Ulusal Meclis (Sırp Cumhuriyeti) |
28 / 83 |
|
SNSD'nin kökeni, sonunda Bağımsız Sosyal Demokratlar Partisi hâline gelecek olan Parlamento Grubu Üyeleri'ne kadar uzanır. Parti, bu süre zarfında Radovan Karadžić'in 1990’ların çoğunluğu tarafından yönetilen ultra milliyetçi Sırp Demokrat Partisi’nin egemenliğine karşı çıkan tek muhalefet partisi görevi gördü. SNSD, Sırp Demokrat Partisi'ne karşı milliyetçi olmayan ve çok etnik gruplu Yugoslavya Reform Kuvvetleri Birliği'nin bir parçası oldu.
SNSD'nin ilk gerçek seçim başarısı 2006'da kaydedildi. Oylarının %44.95'ini alarak Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi'ndeki 83 sandalyenin 41'inin kazandı. O dönemdem bu yana parti reformcu ideolojisini kademeli olarak bıraktı Sırp millyetçiliğine sarıldı ve Sırp Cumhuriyeti'nin ayrılması yolunu benimsedi.[4][5][6][7] Bu durum partinin 2012 yılında "milliyetçi ve aşırılık yanlısı" çizgisine girdiği gerekçesiyle Sosyalist Enternasyonal'den kovulmasına yol açtı.[8][9]
Tarihçe
Parti, 1996 yılında Sırp Cumhuriyeti'nde Sırp Demokrat Partisi'ne (SDS) muhalefet eden ve "kulüp" olarak bilinen Bağımsız Parlamento Meclisi Üyeleri'nin (IMPC) girişimiyle Bosna Savaşı devam ederken (1992-96) kuruldu.[10] IMPC, 1990’da Yugoslavya Reform Kuvvetleri Birliği'nin seçim listesinden seçilen Bosna Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Parlamentosu’nun Sırp üyelerinden oluştu. IMPC üyeleri de dahil olmak üzere, Sırp Demokrat Partisi'nin çoğunluğu olan parlamentonun Sırp üyeleri, 24 Ekim 1991'de Bosna Hersek Sırp Halkları Meclisi'ni kurdular. Ardından 15 Ekim 1991'de "Egemenlik Mutabakatı" nın onaylamasının ardından parlamento Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi adıyla yeniden adlandırıldı. 1992'de Bosna Parlamentosu Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin ilanına yol açan bağımsızlık referandumu düzenledi.
Yeni kurulan parlamentonun mutlak çoğunluğu SDS'dendi. IMPC, Eylül 1996'da yapılan savaş sonrası ilk seçimlerde Ulusal Meclis’in kurulmasından tek muhalefet partisiydi. Bağımsız Sosyal Demokratlar Partisi (SNSD), Sosyalist Parti ve diğer küçük gruplarla birlikte "Barış ve İlerleme Birliği" koalisyonu ile birlikte seçimlere katıldı.[10] Kulüp ve ardından kurulan Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı'na Milorad Dodik liderlik etti.[10]
1997-günümüz
Aralık 1999'da Sosyal Liberal Partisi SNSD'ye katıldı. Ardından 2000'de yapılan yerel seçimlerden sonrasında Nikola Špirić lideriğindeki Demokratik Sosyalist Parti 2001 yılında SNSD birleşti. [11] Ağustos 2002’de ise Sırp Cumhuriyeti Yeni İşçi Partisi SNSD ile birleşti.
2011'de “milliyetçi ve aşırılık yanlısı bir tavır sergilemeye" devam ettiği için partinin Sosyalist Enternasyonal üyeliği askıya alındı.[8] Daha sonra 4 Eylül 2012'de ihraç edildi.[9]
İdeoloji
Parti ilk kurulduğunda sosyalist ilkeler üzerine inşa edildi. Ancak 1990'lardan bu yana büyük değişiklikler geçirdi. Sosyal ve kültürel alanlarda muhafazakâr tutuma girdi, ekonomi alanında önceleri merkez sola yakın olduysa da günümüzde milliyetçi ve ayrılıkçı görüşlere sahip oldu.
Uluslararası işbirliği
Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı, Doğu Avrupa’daki birçok parti ile ve Rusya Federasyonu'nda iktidarda bulunan Birleşik Rusya Partisi ile işbirliği içerisindedir. Parti temsilcileri, Birleşik Rusya'nın temsilcileriyle çeşitli işbirliği anlaşmaları imzaladılar.[12] 2016 yılında parti temsilcileri bölgedeki askeri tarafsızlık fikrini destekleyen Balkan partilerinin düzenlediği toplantıya katıldı.[13] 2018'de parti temsilcileri, Güne Osetya'daki iktidar partisi Birleşik Osetya ile işbirliği anlaşması imzaladı.[14]
==Genel başkanları
Presidents
# | President | Doğum–Ölüm | Göreve geliş | Görev sonu | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Milorad Dodik | 1959– | 10 Mart 1996 | Görevde | |
Seçim sonuçları
Yıl | Oy | Oyların yüzdesi | Koltuk sayısı | Koltuk değişimi | Koalisyon | Pozisyon |
---|---|---|---|---|---|---|
1996 | 125,372 | 11.05% | 2 / 83 |
2 | NSSM | Muhalefet |
1997 | Bilinmiyor | 2.41% | 2 / 83 |
- | Hükûmet | |
1998 | 53,802 | % 7.30 | 6 / 83 |
4 | - | Hükûmet |
2000 | 81,467 | % 13 | 11 / 83 |
5 | - | Muhalefet |
2002 | 111,226 | 21.79% | 19 / 83 |
8 | - | Muhalefet |
2006 | 244,251 | 44.95% | 41 / 83 |
22 | - | Hükûmet |
2010 | 240,727 | % 38 | 37 / 83 |
4 | - | Hükûmet |
2014 | 213,665 | 32.28% | 29 / 83 |
8 | - | Hükûmet |
2018 | 218,203 | 31.87% | 28 / 83 |
1 | - | Hükûmet |
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
Seçim yılı | # | Aday | Oy | Yüzde | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
1998 | 1. | Koivko Radišić | 359.937 | % 51,3 | Sloga ile koalisyon |
2002 | 2 | Nebojša Radmanović | 101.119 | % 19.9 | |
2006 | 1. | Nebojša Radmanović | 287.675 | % 53.3 | |
2010 | 1. | Nebojša Radmanović | 295.629 | % 48.9 | |
2014 | 2 | Jeljka Cvijanović | 310.658 | % 47.5 | |
2018 | 1. | Milorad Dodik | 368.210 | % 53.9 |
Seçim yılı | # | Aday | oy | % |
---|---|---|---|---|
2000 | 2. | Milorad Dodik | 161,942 | % 25.7 |
2002 | 2. | Milan Jelić | 112,612 | % 22.1 |
2006 | 1. | Milan Jelić | 271,022 | 48.87% |
2007 | 1. | Rajko Kuzmanović | 169,863 | 41.33% |
2010 | 1. | Milorad Dodik | 319,618 | 50.52% |
2014 | 1. | Milorad Dodik | 303,496 | 45.39% |
2018 | 1. | Jeljka Cvijanović | 319,187 | 46.97% |
Makamlar
Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı üyelerinin görevde olduğu makamlar:
Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Üyesi | Yıl |
---|---|
Nebojša Radmanović | 2006-2014 |
Milorad Dodik | 2018- |
Bakanlar Kurulu Başkanı | Yıl |
Nikola Špirić | 2007-2012 |
Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı | Yıl |
Milan Jelić | 2006-2007 |
Rajko Kuzmanović | 2007-2010 |
Milorad Dodik | 2010-2018 |
Jeljka Cvijanović | 2018- |
Sırp Cumhuriyeti Başbakanı | Yıl |
Milorad Dodik | 1998-2001 2006-2010 |
Aleksandar Džombić | 2010-2013 |
Jeljka Cvijanović | 2013-2018 |
Radovan Višković | 2018- |
Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi Başkanı | Yıl |
Igor Radojičić | 2006-2014 |
Kaynakça
- "Добро дошли у највећу политичку странку у Републици Српској - Савез независних социјалдемократа - СНСД!" (PDF). Snsd.org. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- Nordsieck, Wolfram (2018). "Bosnia-Herzegovina". Parties and Elections in Europe. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2018.
- STOJAKOVIĆ, KRUNOSLAV. "A State of Division" (İngilizce). Jacobinmag.com. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "https://www.reuters.com/article/us-usa-sanctions-bosnia-dodik/us-imposes-sanctions-on-bosnian-serb-nationalist-leader-dodik-idUSKBN1512WI". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
|başlık=
dış bağlantı (yardım) - "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "SNSD suspended from the Socialist International" (Hırvatça). 2 Temmuz 2011. 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "Member Parties of the Socialist International". 12 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- Stojarová & Emerson 2013, s. 94.
- Stojarová & Emerson 2013, s. 89.
- "Rusya: Bosnalı Sırp Başbakan Balkanlar'ı Tartışmak İçin Ziyaret Etti, Enerji, stratfor.com 15 Eylül 2010". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "Putin'in Partisi Balkan Partileriyle 'Askeri Tarafsızlık' Anlaşmasını İmzaladı, medium.com 29 Haziran 2016". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.
- "Güney Osetya ve Sırp Cumhuriyeti'nin iktidar partileri işbirliği yapmaya karar verdiler, cominf.org 11 Ocak 2018". 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019.