Birahane Darbesi
Birahane Darbesi (Almanca: Bürgerbräukellerputsch ya da Hitler-Ludendorff-Putsch ya da Hitlerputsch), Adolf Hitler'in Bavyera eyâletinin yönetimine el koymak amacıyla 8-9 Kasım 1923 tarihinde gerçekleştirdiği başarısız bir darbe girişimidir.
Birahane Darbesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Sturmabteilung'a bağlı Naziler Marienplatz'da. | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Adolf Hitler × Erich Ludendorff Ernst Röhm Rudolf Hess Scheubner-Richter † Hermann Göring × |
Gustav von Kahr Eugen von Knilling Hans von Seisser Otto von Lossow | ||||||
Güçler | |||||||
2.000+ | 130 | ||||||
Kayıplar | |||||||
16 | 4 |
Darbeyi hazırlayan koşullar
Nasyonal Sosyalist Parti, üye sayısını artırmasına rağmen Bavyera dışında fazla tanınmıyordu. Hitler'in o zamanlar aklında, burada bulunan silahlı Weimar Cumhuriyeti karşıtlarını, kendi önderliği altında toplayarak, ordunun da (o zamanki adıyla Reichswehr) desteğiyle Bavyera hükümetini ele geçirip Berlin'e karşı yürüyüşe geçmek ve Weimar Cumhuriyeti'ni yıkmak vardı.
Bavyera'da üçlü bir diktatör yönetimi hakimdi: devlet komiseri Gustav von Kahr, Reichswehr komutanı General Otto von Lossow, devlet polisi başkanı Albay Hans von Seisser. Bu yönetim, merkezî yönetimin ilettiği her tâlimatı yerine getirmiyordu. Özellikle Hitler'in yayın organının ve Nazilerin faaliyetlerinin durdurulmasına yönelik emirler uygulanmıyordu.
Darbe girişimi
8 Kasım 1923 akşamı Münih ticaret örgütlerinin, Bürgerbräukeller isimli bir birahanede düzenlediği gecede konuşma yapmakta olan von Kahr ve orada bulunan yönetim ekibi, Adolf Hitler ve ona bağlı 600 silahlı adamının müdahalesiyle rehin duruma düştüler. Hitler bu üçlünün kendisiyle iş birliği yapmasını talep etti. Ancak üçü de bu konuda isteksizdiler. Bu aşamada Hitler'e Almanların I. Dünya Savaşı'ndaki meşhur komutanı Erich Ludendorff yardımcı oldu ve görünüşte Hitler ile uzlaştılar.
Birahane çıkışında oluşan kargaşada bu üçlü görev yerlerine kaçmayı başarmış ve Hitler, Ludendorf'la baş başa kaldı. 9 Kasım sabahı, Hitler ve Ludendorff bir hücum taburunun önünde Münih şehir merkezine doğru yürüyüşe geçtiler. Şehrin merkezine giden yolları kapatan polis taburlarıyla çıkan çatışma Hitler için başarısızlıkla sonuçlanmış ve hücum taburu dağılmıştır. Olayda 16 Nazi ve 3 polis öldü. Ludendorff olay yerinde tutuklandı, Adolf Hitler ise oradan kaçtı ve iki gün sonra o da yakalandı.
Dava ve sonuçları
Başarısız darbe girişimi sanıklarının davası 1924 yılının şubatında başlamıştır. Hitler davayı, kendi görüşlerini kamuoyuna aktarmak ve propagandasını yapmak için uygun bir fırsat olarak kullanmıştır. Hitler mahkeme sonucunda 5 yıl hapis cezası almasına rağmen, 9 ay hapis yattıktan sonra Aralık 1924'te salıverildi. Ludendorff ise yaptığı hizmetler göz önüne alınarak ceza almamıştır.
Kaynakça
- Nazi İmparatorluğu, Doğuşu-Yükselişi-Çöküşü, William L.Shirer, 2002, İnkılap Yayınevi
İlgili şarkılar
- Das Hakenkreuzlied (Gamalı Haç Şarkısı, 1923) Das Hakenkreuz im weißen Feld Auf feuerrotem Grunde ...
- In München sind viele gefallen / Den Toten des 9. November 1923 (Münih'te birçok kişi şehit düştü / 9 Kasım 1923'te ölenler için) ... Es traf vor der Feldherrenhalle Deutsche Helden das tödliche Blei ...