Reinhard Heydrich

Reinhard Tristan Eugen Heydrich (7 Mart 1904, Halle - 4 Haziran 1942, Prag), Alman asker ve siyasetçi. SS-Obergruppenführer. Sicherheitspolizei (kısaca: SiPo, Güvenlik Polisi) ve Sicherheitsdienst (kısaca: SD, Güvenlik Teşkilatı)'nin birleşme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt (kısaca: RSHA, Reich Güvenlik Başdairesi) başkanı. Reichsprotektorat Böhmen und Mähren (Reich himayesindeki Bohemya ve Moravya Protektorası) Genel Vali Vekili.

Reinhard Heydrich
Bohemya ve Moravya Protektör Vekili
Görev süresi 6 Ocak 1929 - 4 Haziran 1942
Lider	Adolf Hitler
Yerine geldiği	Konstantin von Neurath (24 Ağustos 1943'e kadar protektör)
Yerine gelen	Kurt Daluege (geçici)
Reich Güvenlik Baş Dairesi Direktörü
Görev süresi 27 Eylül 1939 - 4 Haziran 1942
Lider	Adolf Hitler
Aday Gösteren	Heinrich Himmler
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Heinrich Himmler (geçici)
Interpol Başkanı
Görev süresi 24 Ağustos 1940 - 4 Haziran 1942
Yerine geldiği	Otto Steinhäusl
Yerine gelen	Arthur Nebe
Gestapo Direktörü
Görev süresi 22 Nisan 1934 - 27 Eylül 1939
Lider	Adolf Hitler
Aday Gösteren	Heinrich Himmler
Yerine geldiği	Rudolf Diels
Yerine gelen	Heinrich Müller
Kişisel bilgiler
Doğum	Reinhard Tristan Eugen Heydrich 7 Mart 1904 Halle, Bavyera Krallığı, Alman İmparatorluğu
Ölüm	4 Haziran 1942 (38 yaşında) Prag-Libeň, Bohemya ve Moravya Protektorası
Partisi	Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP)
Evlilik(ler)	Lina von Osten (1931–1942)
İlişkiler	Heinz Heydrich (erkek kardeş)
Mesleği	Asker
Ödülleri
İmzası
Askerî hizmeti
Takma adı	Cellat[1] Prag Kasabı[2] Sarışın Canavar[2] Himmler'in Kötü Ruhu[2] Ölüm Tanrısı Kötü Genç[3]
Bağlılığı	Weimar Cumhuriyeti (1922-1931)  Nazi Almanyası (1933-1942)
Branşı	Reichsmarine Luftwaffe Waffen-SS
Hizmet yılları	1922–1942
Rütbesi	Oberleutnant zur See (Reichsmarine) Yedek Binbaşı (Luftwaffe) SS-Obergruppenführer und General der Polizei
Çatışma/savaşları	II. Dünya Savaşı

Konservatuvar müdürü ve besteci bir babanın oğlu olarak Halle a.d. Saale'de doğdu. Katolik Lisesi mezunu. 1920 yılında Freikorps'a, 1922 yılında da Reich Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. 1931 yılında deniz üsteğmen iken, bulunduğu evlenme vaadini yerine getirememekten dolayı ordudan ihraç edildi. 1931 yılında NSDAP ve SS'e girdi. Temmuz 1932'de, Himmler tarafından Güvenlik Teşkilatı'nı (SD) kurmak ve başkanlığını yapmakla görevlendirildi. 1933 yılında Bavyera Siyasi Polis Amiri, 1934 yılında Berlin'de Gizli Devlet Polis Kurumu (Gestapo) Başkanı, Haziran 1936'da Asayiş Polisi ve Eylül 1939'da Reich Güvenlik Başdairesi (RSHA) Başkanı oldu.

1938'den itibaren, Yahudilerin Avrupa'dan sürülmeleri ve katledilmelerinde büyük rol oynayan kilit isimlerden biri oldu. Güvenlik Teşkilatı (SD), Avusturya'nın ilhakından bu yana nüfusun zorunlu göç ettirilmesi uygulamalarının örgütlenmesinde iyice sivrilmişti. 1938 Kasım pogromunun ardından 26 bin Yahudi'nin Almanya'daki toplama kamplarında enterne edilmelerinden sorumludur. 1 Eylül 1939 tarihinde savaşın başlamasıyla beraber Yahudilerin gettolara yerleştirilmelerini ve Polonya'daki bütün Yahudi cemaatlerinin ihtiyar heyetleri oluşturmalarını emretti.

Almanya'nın Sovyetler Birliği'ni işgal girişiminde emrindeki Einsatzgruppen ve benzeri işgal kuvvetlerine Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında yetişkin yaştaki komünistlerin ve Yahudilerin katledilmeleri talimatını verdi. Bu talimatları doğrultusunda işgal kuvvetleri, Sovyet bölgesinde yaşamakta olan bütün Yahudileri sistemli ve toplu olarak katletmeye başladı. 31 Temmuz 1941 tarihinde Göring'den aldığı emir uyarınca "Yahudi sorununa nihai bir çözüm" getirmek amacıyla 11 milyon Avrupalı Yahudi'nin katliamını planlamaktaydı. Bu amaçla 1942 yılının Ocak ayında Yahudi sorununun nihai çözümü için üst düzey Nazi yetkililerin katıldığı Wannsee Konferansı'nın başkanlığını yaptı.

Reinhard Heydrich (sağda) Himmler ile Viyana'da, Mart 1938

Ölümü

29 Mayıs 1942 tarihinde sabah yazlık villasından Prag'daki şatosuna Mercedes marka arabasıyla giderken İngilizlerce eğitilmiş Çek direniş örgütüne bağlı bir özel suikast timi militanları tarafından saldırıya uğradı. Saldırı anında aracına ateş etmesi gereken grubun lideri Jozef Gabcik'in Sten marka silahı tutukluk yaptı. O sırada şoförü Klein'e arabayı sürmesi emrini verse de tabancasını çıkararak Gabcik'e ateş açtı. Bu sırada tim üyelerinden Jan Kubis'in attığı el bombası nedeniyle beline şarapnel parçası isabet etti. Ağır yaralanarak hastaneye kaldırıldı. Yaralarının enfeksiyon kapması sebebi ile 4 Haziran sabahı saat 4:30'da 38 yaşında öldü. Naziler için çok önemli olduğu için suikastı düzenleyen timin üyelerini ifşa edenlere 100.000 Çek kronu ödül verileceği açıklandı. Bu süreçte rastgele 10.000 Çek suçsuz yere idam edildi. Ödülün peşinden giden Karel Čurda isimli bir vatandaş, Gabcik ve arkadaşlarının bir kilisede saklandığını ihbar etti ve ödülünü aldı. İhbar doğruydu. Waffen-SS birlikleri kiliseyi kuşattı ve Çeklerle silahlı çatışmaya girdi. Bu çatışmada kilisedekilerin tamamı öldü, ayrıca çatışmalarda 14 Nazi de öldü. Bazıları ise intihar etmişti. Ayrıca eş zamanlı olarak suikastı düzenleyen özel timin üyelerinin aileleri de öldürüldü.

Cenazesi

7 Haziran 1942 tarihinde Prag'da düzenlenen büyük bir cenaze töreninden sonra tabutu, Berlin'e giden trene konuldu. İkinci tören, 9 Haziran tarihinde Reich Başbakanlık binasında yapıldı. Heinrich Himmler cenaze konuşmasında ondan övgüyle bahsetti.[4] Adolf Hitler'in de katıldığı cenazede, Heydrich'in madalyaları dahil Alman Kan Nişanı Madalyası, Altın Yara Rozeti ve cenaze yastığının üzerinde 1. Sınıf Savaş Liyakat Haçı madalyaları gösterildi.[5]

Heydrich'in ölümü, Nazi propagandasına sebep olmasına rağmen Hitler, dikkatsizliği nedeni ile kendi ölümünden Heydrich'i suçlayarak: Zırhsız araçla dışarıya çıkmak aptallıktır ve lanetlenmiş olan korunmasız sokaklarda seyahat etmek gibi kahramanlık hareketleri suikast yapılmasına fırsat doğurmuştur. Heydrich gibi yeri doldurulamaz bir adam gereksiz tehlikeye kendisini maruz bırakmasını, sadece aptalca ve saçma bir harekettir şeklinde belirtmiştir.[6]

Berlin Askeri Mezarlığı'na defnedildi.[7] Tam mezar nokta bilinmemektedir. Kızıl Ordu 1945 yılında şehri istila ettiğinde, asla yerini bulamadı. Mezarı Neo-Naziler için bir toplanma noktası haline geleceği tehlikesine karşı araştırılmamıştır ve halen bilinmeyen bir yerdedir.[8]

Heydrich'in dul eşi 1956 ve 1959 yılında Batı Alman hükûmetine karşı dava açması sonucu emekli maaşı almaya hak kazandı. Çünkü Kocası bir Alman generaliydi ve çatışmada öldürülmüştü. Hükûmet, daha önce Heydrich'in Holokost'taki rolü nedeni ile ödeme yapmayı reddetmişti.[9] Çift dört çocuğu vardı: Klaus: 1933 doğumlu, 1943 yılında bir trafik kazasında öldü; 1934 doğumlu Heider; 1939 doğumlu Silke; ve Marte, 1942 yılında babasının ölümünden kısa bir süre sonra doğmuştur.[10] Dul eşi Lina, Leben mit einem Kriegsverbrecher (Bir Savaş Suçlusu ile Yaşam) isimli anılarını yazdı ve 1976 yılında yayımlandı.[11] O zamanlar yeniden evlendi ve 1985 yılında öldü.[12]

Kaynakça

1. Merriam Webster 1996, s. 1416.
2. Ramen 2001, s. 8.
3. Snyder 1994, s. 146.
4. Dederichs 2009, ss. 148-150.
5. Williams 2003, s. 223.
6. MacDonald 1989, s. 182.
7. Dederichs 2009, s. 107.
8. Lehrer 2000, s. 87.
9. Gerwarth 2011, s. 291.
10. Gerwarth 2011, ss. 77, 83, 113, 289.
11. Browder 2004, s. 260.
12. Lehrer 2000, s. 58.