Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı (Türkiye)
Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı (BBYSP olarak da bilinen), 17 Nisan 1934 tarihinde Türkiye'de yürürlüğe konulan, 1934-1939 yılları arasında sanayi gelişiminin hedeflendiği plandır.[1]
Atatürk Devrimleri |
---|
Eğitim ve kültür
|
Ekonomi
|
Sovyetler Birliği'nin Birinci Beş Yıllık Plan'ından tecrübeli SSCB'nin teknik ve mali yardımıyla hayat bulan, Sovyet uzmanların hazırladığı raporların yanı sıra Amerikalı uzmanların raporlarından da yararlanılarak[2], ham maddeleri Türkiye'de bulunan veya sağlanabilecek sanayinin kurulması amaçlandı. Büyük sermaye ve ileri teknoloji gerektiren sanayi devlete bırakıldı. Kurulmasına karar verilen sanayinin üretim kapasitesi ile Türkiye'nin ihtiyaç ve tüketimi arasındaki paralellik kurulması hedeflendi.[3] Planda yirmi fabrika kurulması teklif edildi. Ekonomik gelişmenin ülkenin çeşitli yörelerine dengeli bir şekilde dağıtılması hedeflendi.[4]
Planın gerçekleşmesi için başlangıçta 44 milyon Türk lirası tahsis edilmiş, daha sonra bütçe %127 oranında artırılarak 100 Milyon Türk lirasına çıkarılmıştır.[5]
Alınan kararlar, 1923'te yapılan İzmir İktisat Kongresi ile de paralel özellikler taşır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- İlkin ve Tekeli, s.179-180
- Alkan SOYAK, Türkiye'de İktisadi Planlama: DPT'ye İhtiyaç var mı?, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (2) 2003, s.173
- İnan, 1972 s.13, 16; "İktisadi Programın Ana Hatları", Hakimiyeti Milliye, 9 Ocak 1934
- İnan, 1972,"İktisadi Programın Ana Hatları" 'Raporlar' bölümünde, s.17
- "Türkiye'de iktisadi planlama uygulamaları". ktu.edu.tr/. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018.