Boyabat Barajı
Boyabat Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES), Kızılırmak nehrinin, karadeniz kıyısına paralel, kıyıya en yakın ikinci sıradağlardan Ilgaz'ı yarıp geçtiği yerde inşa edilmiş, enerji amaçlı, ve "beton ağırlık" tipi bir barajdır.
| Boyabat Barajı | |
|---|---|
 | |
| |
| Yer | Durağan |
| Amaç | Enerji |
| Nehir | Kızılırmak Nehri |
| Gövde dolgu tipi | Beton Ağırlık |
| Kurulu güç | 513 MW |
| Yükseklik | 195 m |
| Göl hacmi | 3.557 hm3 |
| Göl alanı | 65 km2 |
| Yıllık içme suyu | - hm3 |
Yeri
Kuzey ve batıda 1500–1600 m. yükseltilere erişen Ilgaz Dağları ile çevrili bulunan Proje Alanı, güneyde Kunduz ve Çal Dağları ile çevrili olup mansabında Altınkaya Baraj Gölü bulunmaktadır. Baraj yeri Samsun'un 120 km. batısında ve Sinop'un 80 km. güneyindedir. Karadeniz’den yaklaşık 123 km. içeride, Boyabat'ın 24 km güneydoğusunda, Durağan'ın 8 km güneybatısındadır (41°20′18.96″K 35°00′7.18″D).
Tarihi
Boyabat Barajının 1958 yılında yapımına başlanmış, sonrasında ise yapımı durmuştur. Doğuş İnşaat ve AŞ'nin ana yüklenici firma olarak baraj yapım ihalesini 49 yıllığına alması ile inşaat çalışmaları 2008'de yeniden başlamıştır. 48 aylık bir süre sonunda tamamlan baraj 2012 yılı sonuna doğru kullanıma alınmıştır.
Baraj gölü 60 km geriye uzanır ve 65,4 km² alana yayılır. 2012 yılı sonunda barajın faaliyete geçip su toplamaya başlamasıyla 8 köyün tamamı, 28 köyün ise tarım arazisi sular altında kaldı. Yörede oturan 16.593 kişinin yaşamı değişti. Boyabat Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES) projesi kapsamında 28 milyon 400 bin metrekarelik ekilebilir 2.840 adet tarım arazisi sular altında kaldı. Baraj alanında kalan 3.145 bina vardı. Bu evlerde oturanların 1.435'i ise iskan talep etmişti. Bunların yüzde 75'i tarımsal, yüzde 25'i şehirsel iskan istemişti. 72.80 dekar olan kamulaştırma alanının toplam bedeli 879.970.000 TL'yi buluyordu. Kamulaştırma içerisinde olan, yani kısmen ya da tamamen su altında kalan köylerden
- Sinop ili Saraydüzü ilçesine bağlı olanlar Yaylacılı, Fakılı, Akbelen, Hacıçay, Yalmansaray,
- Samsun ili Vezirköprü ilçesine bağlı olanlar Susuz, Darıçay, Aşağı Darıçay, Kızılkese, Alanköy,
- Çorum ili Osmancık ilçesine bağlı olanlar Aydın, Aşağı Zeytin, Yukarı Zeytin, Pelitçik, Aşıkbükü, Kalimavlağı,
- Çorum ili Kargı ilçesine bağlı olanlar ise Avşar, Bağözü, Örencik, Saraycık, Sinanözü, Karaboya, Maksutlu, Köprübaşı, Demirören, Karapürçek, Gökçedoğan, ve Karacaoğlan'dır.[1]
Boyabat Barajının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından geçici kabulü 29 Kasım 2012 tarihinde yapılmış ve işletmeye geçerek ilk ticari üretimine 05 Aralık 2012 tarihinde başlamıştır. Kesin Kabul ise Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 6 Kasım 2013 tarihinde yapılmıştır.[2]
Özellikleri
513 MW kurulu güce sahip Boyabat Hidrolelektrik Santrali (tüm Türkiye'de kurulu elektrik gücü, 56.759 MW'ın 2012 de yüzde 9'u) tamamen yerli kaynaklarla elektrik ürettiğinden, enerji ihtiyacının yüzde 70’inden fazlası için yurtdışına bağımlı olan Türkiye’nin ithalatını azaltır, bir başka deyişle Türkiye'ye yıllık 150 milyon TL'lik enerji imkânı sağlayıp, döviz kazandırır. 710 milyon dolara mal olan yatırım, Türkiye'de özel sektörün sahip olduğu en büyük baraj ve HESdir[3]. Yılda 1.5 milyar kilovat saat kapasiteye sahip olacak olan Boyabat Hidroelektrik Santrali, ülke enerji ihtiyacının %5 kadarını sağlamaktadır.
| konu | özellik | veri |
|---|---|---|
| A-ENERJİ ÜRETİM | Yıllık üretim | 1 500 *106kWh |
| Firm enerji üretimi | 925*106 kWh | |
| Sekonder enerji üretimi | 575*106 kWh | |
| B- BARAJ GÖVDESİ VE REZERVUAR | Barajın tipi | Beton ağırlık |
| Barajın temelden yüksekliği | 195.00 m | |
| Barajın kret kotu | 335.00 m | |
| Barajın gövde hacmi | 2 300 000 m³ | |
| C- DOLUSAVAK | Dolusavak tipi | Gövde üzerinde karşıdan alışlı, radyal kapaklı. |
| Kapak adedi | 6 | |
| Kapasitesi | 9 300 m³/s | |
| D- CEBRİ BORU | Tipi | Gövde içine gömülü |
| Çapı | 6.00 m~5.00 m (değişken) | |
| Boyu | 192.39*3=577.17 m | |
| E- ENERJİ SANTRALI | Tipi | Baraj mansabında, gövdeye bitişik. |
| Eni | 22.50 m | |
| Boyu | 103.00 m | |
| F- JENERATÖR | Adedi | 3 |
| Tipi | Düşey şaftlı senkronize | |
| Kapasitesi | 190 000 kVA | |
| G- TÜRBİN | Adedi | 3 |
| Tipi | Düşey eksenli Francis | |
| Debi | 157.00 m³/s (Normal düşüde) | |
| H- TRANSFORMATÖR | Tipi | Üç fazlı, yağ ve basınçlı su soğutmalı. |
| Adedi | 3 | |
| Kapasitesi | 190 000 kVA | |
| I- SANTRAL VİNCİ | Ana vinç kapasitesi | 220 t |
| J- SUALMA YAPISI | Adedi | 3 |
| Tipi | Gövde üzerinde, karşıdan alışlı | |
| Kapaklar | 6.85 m*9.30 m | |
| K- BARAJ GÖLÜ | Max. su seviyesi | 330.00 m |
| Toplam göl hacmi | 3 557 000 000 m³ | |
| Göl uzunluğu | 60 km | |
| L- HİDROLOJİ | Drenaj alanı | 64 724 km² |
| Baraj kesitinde yıllık ortalama akım | 4 806 000 000 m³ | |
| M- DERİVASYON TÜNELLERİ | Adedi | 2 |
| Tünel kesiti | At nalı | |
| Tünel kesiti çapı(T2 tüneli) | 8.50 m | |
| Uzunluğu (T1 tüneli) | 1 014.97 m | |
| Uzunluğu (T2 tüneli) | 966.27 m | |
| N- MEMBA BATARDOSU | Tipi | Kil çekirdekli kaya dolgu |
| Dolgu hacmi (Memba batardosu) | 300 000 m³ | |
| Dolgu hacmi (Mansap batardosu) | 150 000 m³ |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- https://www.haberler.com/baraj-suyu-altinda-kalacak-koy-sakinleri-istimlak-haberi Baraj Suyu Altında Kalacak Köy Sakinleri, 'İstimlak' Eylemi Yaptı
- http://www.boyabatelektrik.com.tr/proje-hakkinda.php Boyabat Barajının web sayfası
- https://enerjienstitusu.org/2012/12/10/513-mwlik-boyabat-hes-devreye-girdi-kurulu-guc-56-759-mwa-ulasti/ 23 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 513 MW’lık Boyabat HES devreye girdi, kurulu güç 56.760 MW’a ulaştı
Dış bağlantılar
- Devlet Su işleri 3 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Boyabat Elektrik
- Doğuş Enerji, Boyabat