Damian Dalassenos

Damian Dalassenos (Modern Yunanca: Δαμιανός Δαλασσηνός; ca. 940 – 19 Temmuz 998) Bizanslı aristokrat ve Dalassenos soylu ailesinin bilinen ilk üyesidir. 996-998'de Antakya askeri valisi (doux) olarak yaptığı hizmetle tanınır. 19 Temmuz 998'de Epemiye Muharebesi'nde öldürülene kadar Fâtımîlere bir miktar başarıyla savaşmıştı.

Damian Dalassenos
Doğum	ca. 940
Ölüm	19 Temmuz 998
Bağlılığı	Bizans İmparatorluğu
Rütbesi	Antakya doux
Savaşları/Çatışmaları	Epemiye Muharebesi
Ailesi	Çocukları: Konstantinos, Romanos ve Theofilaktos

Hayatı

Damian, seçkin Dalassenos kabilesinin kaydedilmiş ilk üyesidir.[1] Erken yaşamı bilinmemekle birlikte, soybilimsel nedenlerden ötürü yaklaşık olarak 940 yılında doğduğu tahmin edilmektedir.[2] II. Basileios'un 994 Eylül'ünde gerçekleşen Orontes Muharebesi'nde aldığı mağlubiyet sonrası Mihail Burtzes'in yerine Antakya valisi olarak atadığı 995/6 yılından önce kendisini hakkında hiçbir şey bilinmemektedir.[3][4] Bu mevki, Fâtımîlere ve Suriye'nin yarı özerk Müslüman hükümdarlarına karşısında yer alan güçlere komuta ettiği için Bizans İmparatorluğu'ndaki en önemli askeri mevkilerden biriydi.[5] Bu sıfatla, ya patrikios (İoannis Skilicis'e göre) ya da magistros unvanını aldı (Stepanos Asoghik'e göre).[6]

Dalassenos agresif bir duruş sergiliyordu. 996'da güçleri Trablusşam ve Arqa çevresine baskın düzenlerken, Mançutekin yine başarısızlıkla bir önceki yıl Bizanslıların işgal edip yeniden sınırlandırdığı Halep ve Tartus'u kuşattı, ancak Dalassenos ordusuyla birlikte kaleye desteğe geldiğinde geri çekilmek zorunda kaldı.[7] Fâtımî yenilgisi, Tartus'tan önce Mançutekin'in operasyonlarını desteklemesi amaçlanan bir Fâtımî filosunun batmasıyla birleşti.[8] Dalassenos, 997'de Trablusşam 'a yaptığı baskınları tekrarlayarak birçok esir aldı. Ayrıca Rafaniya, Awgh ve al-Lakma kasabalarına saldırdı, ikincisini ele geçirdi ve sakinlerini esir aldı.[7][8]

998 yazının başlarında Dalassenos, Epemiye'de feci bir yangının çıktığını ve erzaklarının çoğunu yok ettiğini öğrenince şehre doğru yürüdü. Halepliler de Epemiye'yi ele geçirmek için çabaladılar ve ilk önce oraya ulaştılar, ancak bir vasalın çok güçlenmesine izin vermek istemeyen ve imparator için kasabayı ele geçirmeyi amaçlayan Dalassenos'un yaklaşması üzerine geri çekildiler.[9][10] Epemiye valisi al-Mala'iti, Fâtımîlere yardım çağrısında bulundu, ancak Jaysh ibn Samsama komutasındaki yardım ordusu, önce Bizanslıların desteklediği Sur isyanını bastırmak zorunda kaldığı için geç geldi.[8] Sur bastırıldıktan sonra, Ceyş ordusunu Şam'a getirdi ve oradan Dalassenos'la karşılaşmak için ilerledi. İbnü'l Kalanisi, o ana kadar Epemiye'nin kıtlık nedeniyle teslim olmaya yakın olduğunu bildirir. 19 Temmuz 998'de yapılan çatışmada, Bizanslılar başlangıçta galip geldi, ancak bir Kürt subayı Dalassenos'u öldürmeyi başardı, bunun üzerine Bizans ordusu çöktü ve kaçtı. Dalassenos'a eşlik eden oğullarından ikisi, on yıl boyunca kalacakları Kahire'ye esir getirildiler, bu sırada Stepanos Asoghik, oğullarından birinin öldürüldüğünü biraz şüpheli bir şekilde bildirir.[6][8] Damian Dalassenos'un yerine, Nikiforos Uranos Antakya doux'u olarak geçmiştir.[11]

Ailesi

Damian Dalassenos en az üç oğlu vardır:[1][8]

• Konstantinos, 1025 yılında Antakya doux'u ve İmparator VIII. Konstantinos'un (h. 1025-1028) gözdesi.
• Theofilaktos, Antakya doux'u.
• Romanos Dalassenos, İberya katepano'nu.

Theofilaktos büyük olasılıkla, Komninos Hanedanı'nın kurucusu İmparator I. Aleksios'un annesi Anna Dalassini'nin anne tarafından dedesi Adrianos'un babasıdır.[12]

Kaynakça

Özel

1. ODB, "Dalassenos" (A. Kazhdan), p. 578.
2. Cheynet & Vannier 1986, s. 77.
3. Cheynet & Vannier 1986, ss. 76-77.
4. Holmes 2005, s. 347.
5. Holmes 2005, ss. 330ff..
6. Cheynet & Vannier 1986, s. 78.
7. Honigmann 1935, ss. 106-107.
8. PmbZ, Damianos Dalassenos (#21379).
9. Trombley 1997, s. 270.
10. Cheynet & Vannier 1986, ss. 77-78.
11. Holmes 2005, s. 349.
12. Cheynet & Vannier 1986, ss. 77, 84.

Genel

• Cheynet, Jean-Claude; Vannier, Jean-François (1986). Études Prosopographiques (Fransızca). Paris: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-110-4.
• Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025) (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5.
• Honigmann, E. (1935). Byzance et les Arabes, Tome III: Die Ostgrenze des Byzantinischen Reiches von 363 bis 1071 nach griechischen, arabischen, syrischen und armenischen Quellen (Almanca). Brüksel: Éditions de l'Institut de Philologie et d'Histoire Orientales.
• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
• Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter.
• Trombley, Frank (1997). "The Taktika of Nikephoros Ouranos and Military Encyclopaedism". Binkley, Peter (Ed.). Pre-Modern Encyclopaedic Texts: Proceedings of the Second COMERS Congress, Groningen, 1–4 July 1996 (İngilizce). Leiden and New York: Brill. ss. 261-274. ISBN 978-90-04-10830-1.