Değirmenderesi, Bolu
Değirmenderesi, Bolu ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Değirmenderesi | |
|---|---|
| Ülke |
 |
| İl | Bolu |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| • Toplam | 233 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| İl alan kodu | 0374 |
| Posta kodu | 14030 |
Tarihçe
Bolu yöresine ilk yerleşenlerin Bebrikler olduğu sanılmaktadır. Bebrikya adıyla anıldığı sanılan bu yöreye MÖ 8. yüzyıl sonra batıdan gelen Bithynialılar yerleşti. Daha sonra Bithynia olarak adlandırılan bu topraklardaki başlıca yerleşme yerleri Kienos (daha sonra Prusias, bugün Konuralp) ile Bithynion (bugünkü Bolu)’du. İskender’in ölümünü izleyen dönemde Bolu yöresinde bağımsız Bithynia Krallığı kuruldu.
Roma döneminde önemi artan Bithynia, Bizans yönetimi altındayken elverişli doğal konumu sayesinde 7. ve 9. yüzyıllardaki Arap akınlarından etkilenmedi. 11. yüzyıldan sonra Bizanslılar ile Anadolu Selçuklular arasında el değiştiren yöre 13. yüzyılda Anadolu Selçuklularının, daha sonra İlhanlıların eline geçti. Osman Gazi döneminde (1299-1324) Konur Alp tarafından Osmanlı topraklarına katıldı ve sancak merkezi yapıldı. 1324-1692 dönemine Bolu'yu yöneten sancak beyleri arasında Konur Alp, Gündüz Alp, I. Süleyman (Kanuni) ve Zor Mustafa Paşa dikkat çeker.
Bu dönemde, bir ara İsfendiyaroğulları’nın istila ettiği Bolu, 1692'de sancak beyleri yerine atanan Voyvodalarca yönetildi. 1811'de II. Mahmud voyvodalığı kaldırınca, Bolu-Viranşehir adıyla yeniden sancak oldu. 1864 Vilayet Nizamnamesi ile Bolu Sancağı Kastamonu Vilayetine bağlandı. II. Meşrutiyet ilan edildiğinde Bolu Kastamonu’ya bağlı olduğundan, ilk Bolu Mebusları Kastamonu mebusları arasında yer almıştır.
II. Meşrutiyetten (1908) Cumhuriyet dönemine kadar bağımsız sancak olarak yönetilen Bolu, 1923’te Vilayet haline getirildi. Bolu’nun son Mutasarrıfı Ahmet Fahrettin Bey, Bolu’nun ilk valisi oldu.
Roma döneminde Bithynium olarak anılan kente İmparator Cladius’un hüküm sürdüğü yıllarda Cladiopolis adı verildi. MS 12. yüzyıl başlarında İmparator Hadrianus’un sevgilisi Antinoos’un doğum yeri olması nedeniyle önem kazanan kent daha sonra Hadrionapolis olarak adlandırılmaya başlandı. Bir piskoposluk merkezi olan ve Bizans döneminde Polis denen kenti, 11. yüzyılda yöreye gelmeye başlayan Türkmenler Bolu olarak adlandırdılar.
Bolunun köylerine bakıldığında (Kınık, Çatak, Sazak, Kındıra, Kızık, Yaka, Alpagut, Tatlar, Oğulduruk, Bayat ve Çele gibi.) Orta Asya kökenli isimlerin bulunduğu görülür.
Değirmenderesi Köyü'nün kökeni ile ilgili net bilgiler bulunmamakla birlikte köyün ismini 500 metre uzaklıktaki derede yer alan su değirmenlerinden aldığı düşünülmektedir. Günümüzde bu değirmenlerden sadece bir tanesi ayakta durmakta olup, diğerlerinin kalıntıları bile kalmamıştır. Köy Mezarlığında yapılan kazılarda eski Bizans dönemine ait olduğu düşünülen şişe, kap kacak vb. kalıntılar bulunması Köyün Türkler öncesi döneme ait geçmişe sahip olduğunu göstermektedir.
Coğrafya
Bolu merkezine 19 km uzaklıktadır. Bolu'dan ulaşım Oto Sanayisi/Arçelik yolu istikametinden yapılmaktadır. Bu yola "Yaka yolu" ya da "Çele yolu" da denilebilir.
Çok sayıda muhtarlıktan oluşan ve topluca "Çele" olarak isimlendirilen Köy grupları, Değirmenderesi köyünün kuzey doğusundan, kuzey batısına doğru uzanmaktadır. Köyün Bolu istikametinde yani güney batısında Banaz Köyü, güneyinde Tokmaklar ve Müstakimler Köyleri ve doğusunda da Kadıköy yer almaktadır.
Köy, ismi nedeniyle Değirmenbeli Köyü ile sıklıkla karıştırılabilmektedir. 1990'lı yıllarda Köyde çıkan bir yangında İtfaiyenin yanlışlıkla Değirmenbeli köyüne gittiği olmuştur.
Değirmenderesi Köyü iki mahalleden oluşmaktadır. Bunlar Evri/Evril olarak isimlendirilen Yukarı Köy ile Aşağı Köy'dür.
"Evri" bir tepe üzerine kurulmuştur. Köyün kuzeyinde Çele Dağları yer almaktadır. Çele Tepesi, Yedierenler Tepesi ve Çal Tepesi isimleriyle anılan tepelerde, Haziran ayında bile bembeyaz kar öbeklerini görmek mümkündür.
Yukarı Köy, konumu nedeniyle Bolu iline bağlı 20 - 30 arası köyü ve Çaydurt mevkiini (ayrıca Ankara TEM otoyolunu) yüksekten görmektedir.
Bolu'nun en meşhur tepelerinden olan Çele Tepesi ve Yedierenler Tepesi (Millet olarak yüce kişilikleri kendi mekanlarımızla özdeşleştirmek gibi bir hasletimiz var. Kur'anda da ismi geçen Meşhur Ashab-ı Kehf diğer adı ile Yediuyurlar 300/309 sene bir mağarada uyuyan güzel insanlar. Yedierenler adı Yediuyurlara olan sevgiden mi geliyor bilmiyoruz. Anadoluda Ashab-Kehf adına birden fazla mağara var. Tarihi vesikalarda da yer almayan Yedierenler ismini bunun neresine koymamız gerekiyor bilmiyorum.) Uludağ'ın Bursaya baktığı gibi bakar adeta Yukarı Köy'e. Copyright © 2006. Mehmet Ç.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 233 |
| 1997 | 164 |