Delta Eridani
Delta Eridani (δ Eri, δ Eridani), Irmak takımyıldızı içinde yer alan ve yaklaşık olarak 29 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. Tayf sınıfı K1III-IV olan turuncu altdevin görünen parlaklığı +3,51 kadirdir. Yıldızın geleneksel ismi olan Rana, Latince "kurbağa" anlamına gelir[9]. Gökada içinde Güneş'e göre 32,7 km/sn'lik bir hızla hareket eder. Gökada merkezinden uzaklığı, 24.100 ile 62.500 ışık yılı aralığında tahmin edilmektedir[3].
 | ||
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 | ||
|---|---|---|
| Takımyıldız | Irmak | |
| Bahar açısı | (α) | 03s 43d 14.90sn[1] |
| Yükselim | (δ) | –09° 45′ 48.2″[1] |
| Görünür parlaklık | (V) | 3,51[1] |
| Görünür parlaklık | (B) | 4,43[1] |
| Sınıflandırma | ||
| Tayfsal sınıf | K1 III-IV[1] | |
| U-B Renk ölçeği | +0,69[2] | |
| B-V Renk ölçeği | +0,92[2] | |
| R-I Renk ölçeği | +0,50[2] | |
| Değişen yıldız türü | şüpheli değişen[1] | |
| Gökölçümsel nitelikleri | ||
| Dikey hız | (Rv) | -6,29 ± 0,10[1] km/sn |
| Iraklık açısı | (π) | 110,61 ± 0,22[3] mys |
| Uzaklık | 29[3] Iy (8,9[3] pc) | |
| mutlak parlaklık | (V) | 3,74[4] |
| Özdevinim nitelikleri | ||
| Bahar açısı payı | (μ) | -93,10 ± 0,23[3] mys/y |
| Yükselim payı | (μ) | 743,38 ± 0,19[3] mys/y |
| Fiziksel özellikler | ||
| Kütle | (m) | 1,33 ± 0,07[5] M⊙ |
| Yarıçap | (r) | 2,327 ± 0,029[5] R⊙ |
| Aydınlatma gücü | 3,58[4] L⊙ | |
| Yüzey kütle çekimi | (log g) | 3,9[6] cgs |
| Etkin sıcaklık | 5.055[7] K | |
| Metallik | [Fe/H] | 0,12[3] |
| Dönme hızı | (v sin i) | 1,0[8] km/sn |
| Tahmini yaş | 7-8 milyar y | |
| Katalog belirtmeleri | ||
| δ Eridani • 23 Eridani • BD-10 728 • FK5 135 • GC 4450 • GJ 150 • HD 23249 • HIP 17378 • HR 1136 • LHS 1581 • PPM 186110 • SAO 130686 • TYC 5303-1320-1 | ||
Delta Eridani, Irmak takımyıldızının kuzey bölümünde kendisinden biraz daha parlak olan ε Eridani'nin 3° doğusunda yer alır. Bazen RS Canum Venaticorum değişeni olarak listelenir ama bu tanımlama muhtemelen hatalıdır ve şu an için şüpheli bir değişen yıldızdır. Delta Eridani, hidrojen yakan dönemin artık sonuna gelmiş ve helyum tüketmeye başlamış bir altdevdir. Genişleme sonucunda tıpkı bir ana kol yıldızı gibi sıcak olacaktır. Şimdiye kadar yapılan dikey hız araştırmaları, yıldızın yörüngesinde herhangi bir gaz devi tespit etmekte başarısız olmuştur.
Kaynakça
- "V* del Eri -- Variable of RS CVn type". SIMBAD. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013.
- Bright Star Catalogue
- "Rana, an orange giant star in Eridanus". 1 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013.
- "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson+, 2012)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- Bruntt, H.; Bedding, T. R.; Quirion, P.-O.; Lo Curto, G.; Carrier, F.; Smalley, B.; Dall, T. H.; Arentoft, T.; Bazot, M. (Temmuz 2010), "Accurate fundamental parameters for 23 bright solar-type stars", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 405 (3), ss. 1907-1923, arXiv:1002.4268 $2, Bibcode:2010MNRAS.405.1907B, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.16575.x
- Morell, O.; Kallander, D.; Butcher, H. R (1999). "The age of the Galaxy from thorium in G dwarfs, a re-analysis". Astronomy and Astrophysics. 259 (2). ss. 543-548. Bibcode:1992A&A...259..543M.
- Piau, L.; Kervella, P.; Dib, S.; Hauschildt, P. (Şubat 2011), "Surface convection and red-giant radius measurements", Astronomy and Astrophysics, cilt 526, s. A100, arXiv:1010.3649 $2, Bibcode:2011A&A...526A.100P, doi:10.1051/0004-6361/201014442
- Pizzolato, N.; Maggio, A.; Sciortino, S. (Eylül 2000), "Evolution of X-ray activity of 1-3 Msun late-type stars in early post-main-sequence phases", Astronomy and Astrophysics, cilt 361, ss. 614-628, Bibcode:2000A&A...361..614P
- "Constellations of Words - Eridanus (Rana)". 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2013.