Ertuğrul Oğuz Fırat

Ertuğrul Oğuz Fırat, ya da EOF (d. 1 Şubat 1923, Malatya - ö. 16 Ekim 2014, Ankara), Türk besteci, hukukçu, şair, yazar, ressam.

Ertuğrul Oğuz Fırat
Doğum	1 Şubat 1923 Malatya, Türkiye
Ölüm	16 Ekim 2014 (91 yaşında) Ankara, Türkiye
Diğer isim(ler)i	EÖF
Meslek	Besteci, hukukçu, şair, yazar, ressam

Yargıçlıktan emekliye ayrılmış bir hukukçu olan Ertuğrul Oğuz Fırat, hukukçuluğunun yanı sıra Türkiye'de çağdaş müziğin en önemli bestecilerinden birisi ve hem edebiyatçı ve ressam kimlikleriyle tanınmı çok yönlü bir sanatçıdır. Şiirleri, öyküleri, denemeleri, besteleri, resimleri, müzik tarihi kitapları ve incelemelerinde her yönüyle insanı işlemiştir.[1]

Yaşamı

1923 yılında Malatya'da doğdu. Liseyi Malatya’da bitirdi. 1940'ta İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’ne girdi; ertesi yıl oradan ayrılarak aynı üniversitenin Hukuk Fakültesi’ne girdi.[2] Eğitim yaşamı boyunca sanatın tüm dallarıyla ilgilendi. Edebiyat, plastik sanatlar, çoksesli müzik dallarında çağın son akımlarını göz önünde tutarak kendini yetiştirmeye çalıştı. 1943 yılında yirminci yaşına girmesi nedeniyle annesinin aldığı piyano ile müzik çalışmalarına başladı. Bu alanda akademik bir öğretim görmedi. Sadece 1944'te Karl Berger’den birkaç ay süreyle armoni dersleri aldı; 1947 yılında arkadaşı Bülent Arel vesileyle tanıştığı İlhan Usmanbaş’la kurduğu arkadaşlığı ömür boyu mektuplaşmalarla sürdürdü. Bu arkadaşlık sayesinde müzik bilgilerini geliştirdi.

İlk öykü ve şiirlerini de 1943 yılında yazmaya başladı. Bu dönemde aralarında Turan Güneş, Turan Feyzioğlu, Necati Erkurt, Adnan Benk, Ercüment Berker, Berna Moran, Ali Yavuz Bayhan, Bülent Arel’in bulunduğu bir arkadaş topluluğu ile İklim adını taşıyan bir dergi çıkarmaya uğraştı. Dergi ancak 3 sayı çıkabildi. İlk konulu şiiri bu dergide yayımlandı.

1948’de İstanbul Hukuk Fakültesi'ni bitirerek Malatya’ya döndü. Avukatlı stajını ve askerliğini yaptı. 1945’ten beri üzerinde çalıştığı ilk çok sesli eserini 1951’de tamamladı. “Dördül Fa” adlı yaylı çalgılar dörtlüsünü, Üçül No.1 Op. 2 ve Üçlü Sonat Op.3 izledi. Üçlü Sonat Op.3 i 1966’da Ankara Radyosu’nda seslendirildi ve bestecinin seslendirilen ilk eseri oldu.[3]

1959 yılında yargıçlığa atanmak için Adalet Bakanlığı’na başvurdu. Yargıçlık yaşamı 1979’a kadar devam etti. Reyhanlı Sorgu Yargıçlığı (1959-1964 ), Alanya Ceza Yargıçlığı (1964-1973), Denizli Yargıçlığı (1973-1975), Adana Ceza Yargıçlığı (1975-1979) görevlerinde bulundu. 1979’da emekliliğini istedi, Ankara’ya yerleşti.

1960 yılında annesini yitirdikten sonra resim yapmaya başladı. ilk resimleri annesinin portreleri ya da bu ölümle ilgili görünüler oldu. Yaptığı resimlseir 1970’e kadar sergiletmedi. 1970 yılında Almanya'nın Wuppertal kentinde bulunan “Galerie-Palette-Röderhaus”’de açtığı ilk sergiden sonra Türkiye'deki galerilerde de sergiler açmıştır. Fırat 1999 yılına gelinceye kadar 380 civarında resim yapmış olup bunlardan 250 kadarı özel koleksiyonlardadır.

Şiir ve yazılarının bir kısmı Küçük Dergi, Pazar Postası, Türk Dili, Yücel, Opus, Forum, Küğ, Eflatun, Güney, Flarmoni, Ankara Sanat ve Oluşum gibi dergilerde yayınlandı. Fırat’ın "Işığı Kavrayan Göz, yahut Bela Bartok’un Getirdiği” başlıklı, Türkiye’de Bartok üzerine yazılmış geniş kapsamlı ilk inceleme yazısı, 1962 yılında Forum dergisinde yayınlandı.

Baz şiirlerinde; dergilerde çıkan eleştiri yazıları ve yargıç olarak kararlarında kullandığı dil nedeniyle 1964 yılında Türk Dil Kurumu üyeliğine alındı.

Fırat, Türk bestecilerinin yapıtlarının bir an önce seslendirilmesi amacıyla 1967 yılında bir yarışma açtı. Leda Cenaz - Banu Perk ikilisince çalınan, onun Yokluk Evreninde Dönüşüm adlı yapıtı bu yolla seslendirilmiş oldu. 1968’de yapılan ikinci yarışmada çalınması zorunlu sayılan piyano yapıtları; İlhan Usmanbaş’ın Soruşturma, Cengiz Tan’ın İmge II, Fırat’ın Atatürk Savaşta ve Barışta'sıydı. Yarışmaya yalnız Kamuran Gündemir katılarak söz konusu yapıtları ilk kez seslendirmiş oldu.

Yedi tane öyküsünün bir araya getirilmiş olduğu ilk kitabı “Karmakarışık Öyküler Kitabı” 1995 yılında yayınlandı. İkinci kitabı “Seviçıra” 1997 yılında yayınlandı. Dergilerde yayınlanmış olan, sanatla ilgili görüşlerini yansıtan eleştiri yazılarını bir araya getirdiği üçüncü kitabı “Umursanmamış” 1999 yılında basıldı. Dördüncü kitabı "Çağdaş Küğ Tarihi Üzerine İmler"’in birinci cildi 1999 yılında basıldı.

Gözlerindeki Makule Dejenerasyonu (Sarı Tabaka Bozulması) nedeniyle son yıllarında yazı ve resim çalışmalarına son vermek zorunda kaldı. Evinin dışı ile ilişkisini her cumartesi evinde düzenlediği toplantılarla sürdürdü. Bu toplantılarda müzikseverlere çağdaş çok sesli müziği tanıtmaya çalıştı. Bu toplantılar Muhiddin Dürrüoğlu-Demiriz, Fazıl Say gibi isimlerin yetişmesine katkıda bulundu.[3]

2013 yılında Sevda - Cenap And Müzik Vakfı'nın Onur Ödülü Altın Madalyası ile ödüllendirildi.[4]

16 Ekim 2014 tarihinde Ankara'da hayatını kaybetti.

2012'de Ankara'da kurulan bir koroya, kurucularının kararı ile Ertuğrul Oğuz Fırat Korosu adı verilmiştir.[5]

Yapıtları

Besteleri

Oratoryo Op. 64 Atatürk, (Biçim I), (1981). Op. 71 Atatürk, (Biçim II) (1983-84). Bale Ya da Sahne Müziği Op. 7 Cambot Ardışı, (1956). Op. 41 Anadolu’da Çırakman Ateşleri (I), (1970-75). Op. 47 Anadolu’da Çırakman Ateşleri (II), (1979). Op. 27 Ölümsüz Olana Ağıt, keman konçertolu kantat, (1965-67), gözden geçirme (1997). Op. 53 Gerçek-Simge-Oyun, (1977-78). Şan Ve Çalgılar Topluluğu ya da Orkestra İçin Op. 5 Şıngırtı, tek bölümlü senfoni (No.I) (1955), gözden geçirme (1978). Op. 6 Zamanın Örümceği, (1955), gözden geçirme (1978). Op. 13 Şan ve Çalgıcılar İçin Müzik, (1957), gözden geçirme (1961). Op. 14 Irsal Dördül, (1957), gözden geçirme (1961). Op. 23 İneğe Övgü, Op. 25 Umursanmamış, (1966), gözden geçirme (1977). Op. 55 Ölümlerde Çöl-Çığlık, (1979). Op. 61 Dranas’ın Yırı Üzerine Şarkı, (1980). Şan ve Piyano İçin Op. 18 Bağımsız Şarkılar, (1983). Koro İçin Op. 43 Irsal Senfoni, (Senfoni No:2), (1970), gözden geçirme 1978. Op. 67 Türkiye (II), (1982). Op. 81 Germencik Çığırgıları, (1989). Orkestra İçin Op. 16 Orkestra Konçertosu No:1, (1962-63). Op. 18 Anısal Kaynaklar (I), büyük konçerto, (1964). Op. 20 Üç Dans, (1947-65), gözden geçirme (1976). Op. 21 Karpuz Yiyen Eşek, tek bölümlü öykü müziği, (1965), gözden geçirme (1976). Op. 40 Ve Sana Işığı Sorarlar, (1960). Op. 45 Büyülü ve Susuz Arayışlar, (orkestra konçertosu No: 2, Biçim 1), (1968-73). Op. 49 Atatürk Savaşta ve Barışta, (1973). Op. 51 Türkiye (I), (1976-77). Op. 52 Küğ, (1945-77). Op. 57 Büyülü ve Susuz Arayışlar, (Biçim III), (1979-80). Op. 69 Anısal Kaynaklar (II), (1982).

Konçerto Niteliğindeki Orkestra Yapıtları Op. 8 Diriliş, (1956), gözden geçirme (1979). Op. 28 Ölümsüz Olana Ağıt, keman konçertosu No:1. Op. 28 Kaynak Sonunu Bekliyordu, viyola konçertosu No:1, (1967), gözden geçirme (1975). Op. 34 Çoğul Yalnızlık, keman konçertosu No:2, (1968), gözden geçirme (1983). Op. 35 Kanıtsız Günlerin Oldusu, viyola konçertosu No:2, (1968). Op. 46 Yitmiş Işık Çizgisi Ardından, Uyanış (Atatürk’ün anısına), piyano konçertosu No: 1, (1969-72). Op: 54 Bir Sevinin Devingen Dirim Düzeni, (1971-78). Op. 56 Korkaklığa, Sessizliğe, Ölüme Karşı Yanıttır, piyano konçertosu No:2, (1979). Op. 58 Yivcil Morun Seslenişi (2), (1980). Op. 59 Uzak ve Yakın Çağrılar (I), (1980). Op. 62 Dönüşümler, (1980). Op. 72 Anadolu Mayası (2), (1984). Op. 73 1+2+3+4… Sonsuz, keman konçertosu No:3, (1984), gözden geçirme (1998). Op. 80 Anadolu Mayası (3), (1988). Op. 82 Sevi Çığlıklarıyla Geçiyor, (1991-92). Oda Müziği Op. 1 Yaylı Dördül No: 1, (1945-51). Op. 2 Üçül, (1950-51). Op. 3 Üçül, Sonat, (1953-54), gözden geçirme (1977). Op. 9 Dördül, No: 2 (Kepenek Dansları), (1948-57). Op. 10 Dördül No: 3, (1954-57). Op. 14 Irsal Dördül No: 4, (1957). Op. 15 Devrimci Ortamda Sazların Cumhuriyeti, (1961), gözden geçirme (1977). Op. 25 Umursanmamış, (üçül/dördül), üçül No: 4,. Op. 39 Uygar Çığlıklarla, (1968). Op. 42 Dördül No: 5, (1971-77). Op. 44 1+2+3+4… Sonsuz - Dördül No:6, (1971-78). Op. 60 Tohum ve Kıvılcımlar, (1980). Op. 63 Uyumsuzluğun Uyum Odakları, (1981). Op. 65 Süreklilik ve Orantı, (1981). Op. 66 Tükenmezlik Ardında, (1981). Op. 75 Bağımsız Çığırgılar Ardışı, üçül No: 5, (1985), klarinet, viyola ve piyano için. Op. 76 Göm Alkışlarını Geçmişin, üçül No: 6, (1985). Op. 78 Ağıtsal Dördül (No: 7), (1986). Op. 85 Azalan Işıkta, Karmakarışık. Dördül No: 8, (1995). Keman ve Piyano İçin Op. 29 Yokluk Evreninde Dönüşüm, (1966-68). Op. 32 Ezgiler, (1954-68). Op. 33 Acı Gölgelerin Rastlantısıda, (1968), gözden geçirme (1983). Op. 74 Yivcil Morun Seslenişi (3), (1966-71). Op. 83 Kalabalık Beyin Sormakla Çoğalmış, (1991-92/96).

Viyola ve Piyano İçin Op. 11 Sonatçık, (1957-58). Op. 12 Küçük Parçalar, (1956-58). Çello ve Piyano İçin Op. 26 Güneş Yaprakları, (1967). Op. 31 Usançsız Tasarlama, (1968). Kontrbas ve Piyano İçin Op. 68 Nice Seslerden Sonra, (1982). Flüt Piyano ya da Org İçin Op. 74 Yivcil Morun Seslenişi (3), (1991-92). Op. 83 Kalabalık Beyin Sormakla Çoğalmış, (1991-92). Obua ve Piyano İçin Op. 48 Anadolu Güneşleri, (1963-73). Klarnet ve Piyano İçin Op. 4 Eğlenceler, (1954-55). Op. 7 Anadolu Mayası (1), (1963), gözden geçirme (1981). Op. 24 Yivcil Morun Seslenişi (1), (1966). İki Piyano İçin Op. 22 İki Piyano İçin Müzik, (1965). Solo Piyano İçin Op. 30 Atatürk Savaşta ve Barışta, (1961-68). Op. 36 Yerel Ezgiler Üzerine İmgesel Danslar, (1964-69), gözden geçirme (1983). Op. 38 Bağımsızlık Tutkusuna Sonat, (1969). Op. 50 Piyano İçin Üç Parça, (1970-78). Op. 73 Bölünmüş Uzantı, (1968-69). Op. 77 Ferenç Liszt’i Anış / Öngörülü Ama Erinçsiz Bir İnsan İçin Yakarış, (1986). Op. 79 Cehennemde Bir Mevsim Çalınmalıdır / Piyano için Dikbaş-Özlemsel Dört Parça, (1986). Op. 84 Karanlığın İçyüzüne Dört Bakış, (1994). Op. 86 Piyano İçin Altı Bölüm, (1996-97). Org İçin Op. 70 Değişmeye Artık Zaman Kalmadı, (1982). Kitapları Karmaşık Öyküler Kitabı Seviçıra Umursanmamış Çağdaş Küğ Tarihi İçin İmler

Dış bağlantılar

• Ertuğrul Oğuz Fırat resmi sitesi22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Resimleri, Turkishpaintings.com sitesi27 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• 1999 ve 2012'de TRT Radyo3'te yayımlanan "Çağlar ve Müzik" programının kayıtları22 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Cumartesi Dinletileri

Kaynakça

1. Gül Erçetin, Düşüncenin resmini yapıyorum, Cumhuriyet gazetesi, 22.09.1999
2. "Türkçe Özgeçmiş, ErtugrulOguzFirat.com sitesi, Erişim tarihi:16.10.2014". 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2014.
3. "Dün Olduğu Gibi Bugün de Enstrüman Çalmayı Bilmiyorum (07.08.2008 Nurhan Olcayto ile söyleşi, TRT3), Muziksoylesileri.net Sitesi, Erişim tarihi:16.10.2014". 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2014.
4. "Sevda-Cenap And Müzik Vakfı "2013 Vakıf Onur Ödülü Altın Madalyası" Ertuğrul Oğuz Fırat'ın, Andante Dergisi". 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2014.
5. "Ertuğrul Oğuz Fırat Korosu". http://www.eofkorosu.com. EOF korosu sitesi. 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2017. |website= dış bağlantı (yardım)