Güfte
Güfte, (Farsça: گفته) müzik eserlerinin yazılı metni, sözü[1] veya bir müzik yaptının bestelenmiş sözleri[2]'ne verilen isimdir. (Arapça: نشيده) Şiir veya besteli ve güfteli esere de neşîde denir.
Güfte Örneği
Örneğin, Uygur Oniki Muqamlarından Çebbayat (Čäbbiyat) makamında 23 nağme ve 251 mısralı güfte bulunmaktadır. Çoñ Neğme (Büyük Nağme) kısmında 12 ezgi ve 137 mısralı güfte destan kısmında sekiz ezgi ve 76 mısralı güfte; meşrep kısmında 3 ezgi ve 38 mısralı güfte yer alır[3].
Klasik Türk mûsikisinin büyük bestekârlarından Hacı Faik Bey’in II. Abdülhamid’e övgü olarak bestelediği "Şerefnüma" makamındaki II. bestesinin güftesi şöyledir;
- Ey Şehenşâh-ı cihân, âmâde-i ihsânınım,
- Pâdişâhım, ömrünü efzûn ede hak dâima,
- Şevketinle kâmuran ol devletinle bin yaşa
- Görmemiş emsâlinî şâhım efendim nev-felek.
Tarih
19. yüzyılın sonlarına doğru Türk mûsikîsinde güftenin önemi azalmış yerini saz icralarına bırakmıştır.
Telif Hakkı
Günümüzde, şarkı sözlerini (güfteleri) yayınlayan bir sürü web sitesi var. Fakat, bazı siteler izin almaksızın telif hakkı korunan güfteleri yayınlamaya başladığından beri, bu hizmet tartışmaya açık hale gelmiştir. Nota kağıdı (beste) şirketlerini temsil eden, ABD Müzik Yayıncıları Birliği (Music Publishers' Association), Aralık 2005'te, bu gibi sitelere karşı yasal bir kampanya başlattı. Yayıncılar Birliği başkanı, Lauren Keiser, "Bedava şarkı sözü siteleri tamamen yasa dışıdır." dedi ve bazı site yöneticilerinin hapis cezasına çarptırılmasını istedi.[4]
Kaynakça
- TDK Güncel Türkçe Sözlük
- TDK Kişi Adları Sözlüğü
- Uygur Tilining İzahlık Luğiti (Uygur Dilinin Açıklamalı Sözlüğü), Şincang Helk Neşriyatı, Urumçi 1999, sayfa 425.
- "Şarkı sözü siteleri yasal önlemlerle karşılaştı" 30 Ocak 2013 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi BBC News, 12 December 2005. Site accessed 7 January 2007
- Nazmi Özalp, “Türk Musikisi Tarihi – Derleme”, TRT, 1986.