Gürcistan başbakanı

Gürcistan başbakanı (Gürcüce: საქართველოს პრემიერ-მინისტრი), Gürcistan Parlamentosu tarafından seçilip Gürcistan devlet başkanı tarafından atanan Gürcistan Bakanlar Kurulunun en kıdemli bakanıdır. Gürcistan Hükûmeti Başkanının resmi unvanı tarih boyunca değişmiştir, ancak liderin görev ve işlevleri sadece marjinal olarak değişmiştir. Gürcistan'ın ilk başbakanı Noe Ramişvili, görevdeki başbakanı Mamuka Bakhtadze'dir. Gürcistan'da 1918 yılından beri 39 başbakan değişmiştir.

Gürcistan Başbakanı საქორთუოშ პრემიერ-მინისტრი
Gürcistan arması
Görevdeki Giorgi Gakharia 8 Eylül 2019 tarihinden beri
Atayan	Giorgi Margvelaşvili Gürcistan devlet başkanı olarak
Açılışı yapan	Besarion Guguşvili
Oluşum	23 Ağustos 1991

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu üyeleri.

Başbakanlık kurumu, 1918'de Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanından kısa bir süre sonra kuruldu. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığı sırasında başbakanlık görevi, hükûmet başkanı olarak adlandırıldı. Sovyet birlikleri Gürcistan'a girdikten sonra başbakanlık kaldırıldı, bunun yerine Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (Gürcüce: სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე) ardından da Bakanlar Kurulu Başkanı (Gürcüce: მინისტრთა კაბინეტის თავმჯდომარე) olarak adlandırıldı. Modern bir anlayışla, başbakanlık görevi Ağustos 1991'de restore edilmiş, ancak Aralık 1995'te kaldırılmıştır. Başbakanlık görevi yerine, Devlet Bakanlığı (Gürcüce: სახელმწიფო მინისტრი) görevi getirildi. 6 Şubat 2004'te anayasa reformları gerçekleştirildi, sonuç olarak, Bakanlar Kurulu ve Başbakanlık kurumu restore edildi. Mevcut kanunlara göre cumhurbaşkanı, başbakanlık görevine gelecek olan adayı parlamentoya sunuyor. Eğer başbakanın adaylığı parlamento tarafından kabul edilirse, başbakan cumhurbaşkanı ile istişare ederek bakanlar kurulunu oluşturur.

2010 yılında anayasada yapılan değişiklikler ile 2013 yılında başkanlık sisteminden parlamenter siteme geçilmesi kararlaştırılmıştır.[1] Bu değişiklikler ile cumhurbaşkanının yetkileri azaltılmış, hükûmet ve başbakanın yetkileri artırılmış, ülke içi ve dış siyasette belirleyici bir konuma yükselmiştir.[2]

Gürcistan hükümeti başkanları listesi (1918 – günümüz)

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti (1918-1921)

Başbakanlar

No.	Resim	Ad (doğum–ölüm)	Göreve başlama	Görevden ayrılma	Parti	Unvan
1		Noe Ramişvili (1881–1930)	26 Mayıs 1918	24 Haziran 1918	Gürcistan Sosyal Demokrat Partisi	Başbakan
2		Noe Zordania (1868–1953)	24 Haziran 1918	18 Mart 1921	Gürcistan Sosyal Demokrat Partisi	Başbakan

Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (1922-1936) ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1936-1991)

No.	Resim	Ad (doğum–ölüm)	Göreve başlama	Görevden ayrılma	Parti	Unvan
1		Polikarp Mdivani (1887–1937)	7 Mart 1922	Nisan 1922	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
2		Sergey Kavtaradze (1885–1971)	Nisan 1922	Ocak 1923	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
3		Şalva Eliava (1883–1937)	Ocak 1923	Haziran 1927	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
4		Lavrenty Kartvelishvili (1890–1938)	Haziran 1927	Haziran 1929	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
5		Filipp Makharadze (1886–1941)	Haziran 1929	Ocak 1931	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
6		Levan Sukhishvili	Ocak 1931	22 Eylül 1931	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
7		German Mgaloblishvili (?–1937)	22 Eylül 1931	9 Temmuz 1937	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
8		Valerian Bakradze (1901–1971)	9 Temmuz 1937	15 Nisan 1946	Gürcistan Komünist Partisi	Halk Komiserleri Konseyi Başkanı
			15 Nisan 1946	Aralık 1946		Bakanlar Kurulu Başkanı
9		Zakhary Chkhubianishvili (1903–?)	Aralık 1946	6 Nisan 1952	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
10		Zakhary Ketskhoveli (1902–1970)	6 Nisan 1952	16 Nisan 1953	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
11		Valerian Bakradze (1901–1971)	16 Nisan 1953	20 Eylül 1953	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
12		Givi Cavahişvili (1912–1985)	21 Eylül 1953	17 Aralık 1975	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
13		Zurab Pataridze (1928–1982)	17 Aralık 1975	5 Haziran 1982	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
14		Dmitry Kartvelishvili (1927–)	2 Temmuz 1982	12 Nisan 1986	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
15		Otar Cherkezia (1933–)	12 Nisan 1986	29 Mart 1989	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
16		Zurab Chkheidze (1930–)	29 Mart 1989	14 Nisan 1989	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
17		Nodari Chitanava (1935–)	14 April 1989	15 November 1990	Gürcistan Komünist Partisi	Bakanlar Kurulu Başkanı
18		Tengiz Sigua (1934–)	15 Kasım 1990	18 Ağustos 1991	Bağımsız	Bakanlar Kurulu Başkanı

Gürcistan Cumhuriyeti (1991 – günümüz)

Başbakanlar

№	Ad (doğum–ölüm)	Resim	Göreve başlama	Görevden ayrılma	Parti
—	Murman Omanidze (1938–) (acting)		18 Ağustos 1991	23 Ağustos 1991	Bağımsız
1	Besarion Gugushvili (1945–)		23 Ağustos 1991	6 Ocak 1992[3]	Yuvarlak Masa - Özgür Gürcistan
2	Tengiz Sigua (1934–2020)		6 Ocak 1992	6 Ağustos 1993	Bağımsız
—	Eduard Shevardnadze (1928–2014) (geçici)		6 Ağustos 1993	20 Ağustos 1993	Bağımsız
3	Otar Patsatsia (1929–)		20 Ağustos 1993	5 Ekim 1995	Bağımsız

Devlet bakanları

№	Ad (doğum–ölüm)	Resim	Göreve başlama	Görevden ayrılma	Parti
1	Niko Lekishvili (1947–)		8 Aralık 1995	26 Temmuz 1998	Gürcistan Vatandaşları Birliği
2	Vazha Lortkipanidze (1949–)		31 Temmuz 1998	11 Mayıs 2000	Gürcistan Vatandaşları Birliği
3	Giorgi Arsenishvili (1942–2010)		11 Mayıs 2000	21 Aralık 2001	Gürcistan Vatandaşları Birliği
4	Avtandil Jorbenadze (1951–)		21 Aralık 2001	27 Kasım 2003	Gürcistan Vatandaşları Birliği
5	Zurab Zhvania (1963–2005)		27 Kasım 2003	17 Şubat 2004	Birleşik Ulusal Hareket

Başbakanlar

№	Ad (doğum–ölüm)	Resim	Göreve başlama	Görevden ayrılma	Parti
4	Zurab Zhvania (1963–2005)		17 Şubat 2004	3 Şubat 2005	Birleşik Ulusal Hareket
—	Mikheil Saakashvili (1967–) (acting)[4]		3 Şubat 2005	17 Şubat 2005	Birleşik Ulusal Hareket
5	Zurab Noghaideli (1964–)		17 Şubat 2005	16 Kasım 2007	Birleşik Ulusal Hareket
—	Giorgi Baramidze (1968–) (acting)[5]		16 Kasım 2007	22 Kasım 2007	Birleşik Ulusal Hareket
6	Lado Gurgenidze (1970–)		22 Kasım 2007	1 Kasım 2008	Bağımsız
7	Grigol Mgaloblishvili (1973–)		1 Kasım 2008	6 Şubat 2009	Bağımsız
8	Nikoloz Gilauri (1975–)		6 Şubat 2009	4 Temmuz 2012	Bağımsız
9	Vano Merabishvili (1968–)		4 Temmuz 2012	25 Ekim 2012	Birleşik Ulusal Hareket
10	Bidzina İvanişvili (1956–)		25 Ekim 2012	20 Kasım 2013	Gürcü Hayali
11	Irakli Garibaşvili (1982–)		20 Kasım 2013	30 Aralık 2015	Gürcü Hayali
12	Giorgi Kvirikaşvili (1967–)		30 Aralık 2015	21 Haziran 2018	Gürcü Hayali
12	Mamuka Bahtadze (1982–)		21 haziran 2018	2 Eylül 2019	Gürcü Hayali
13	Giorgi Gaharia (1975–)		8 Eylül 2019	Görevde	Gürcü Hayali

Dış bağlantılar

• Грузия (Georgia) (rus)
• Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge.  1 mayıs 2012 tarihli arşivleme
• Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge 1 mayıs 2012 tarihli arşivleme
• Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge. 1 mayıs 2012 tarihli arşivleme
• Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge. 1 may 2012 tarihli arşivleme

Kaynakça

1. Gürcistan Bilgi Notu, 24.3.2016
2. Gürcistan'ın Siyasi Görünümü
3. Prime Minister of the rebel government at Zugdidi 24 September—6 November 1993
4. "Saakashvili took responsibilities as Prime minister (in Russian)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2018.
5. "Acting Prime minister of Georgia criticized peacekeepers, CIS and Russia (in Russian)". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2018.