Güveyfeneri

Güveyfeneri[1] patlıcangiller (Solanaceae) familyasına mensup, ılıman ve astropik bölgelerde yetişen ve birçok türü olan bir bitki ve meyve cinsi.

Güveyfeneri
Physalis peruviana
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms (Kapalı tohumlular)
Klad Eudicots (İki çenekliler)
Klad Core eudicots
Klad Rosids
Klad Eurosids I
Alt sınıf: Asteridae
Takım: Solanales
Familya: Solanaceae (Patlıcangiller)
Cins: Physalis
L.
Türler

metne bakınız.

Yaklaşık olarak 30–40 cm yüksekliğe erişen bitkinin meyveleri bilye büyüklüğünde ve turuncumsudur. Dokusu domatesi andırır. Meyvesi kağıdımsı bir kabuğa sarılıdır. Meyveler vitamin açısından zengindir, hoş bir kokusu vardır. Ham meyveler ekşidir, güneşte olgunlaştığında sarı-turuncu renge dönerler ve tatlanırlar.

Köken bilimi

Physalis sözcüğü, Yunanca phusallis (idrar kesesi) kelimesinden gelir.

Coğrafya ve üretim

Yer kirazı, başlıca Orta Amerika ve Güney Amerika'nın doğusunda doğal olarak yetişen küçük bir meyvedir.Türkiye de ise,KARGI'da , Uluborlu'da, Kastamonu İli Hanönü ilçesinde doğal olarak yetişmektedir. Bugün Afrika, Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistan başta olmak üzere, Türkiye'de dahil dünyanın birçok yerinde kültürü yapılmaktadır.

Bitki ılıman yerlerde çok yıllık ufak çalı formundadır. Kışın don olan yörelerde ise tek yıllık olarak yetiştirilir. Çabuk çimlenip büyüyen ve meyve yapan bir bitki olduğundan, ilkbahar başı çimlendirilen tohumlarından aynı yıl yazın meyve vermeye başlar. Don oluncaya kadar meyve vermeye devam eder.

Tüketimi

Yer kirazı Kolombiya'da, idrar söktürücü olarak ve astım tedavisinde kullanılmaktadır. Meyveleri doğrudan yendiği gibi, meyve salatalarına, dondurmaya, kek ve pastalara konulmakta ve reçeli yapılmaktadır.

Altın Çilek adı altında ticareti yapılan Peru güveyfeneri'nin (Physalis peruviana) meyvesi içeriğinde lifler barındırdığından tok tutucu özelliğe sahiptir. Özellikle zayıflamada etkili olduğu yönünde tanıtımı yapılan “Altın Çilek” meyvesinin hapı piyasaya çıkarılmıştır. Ancak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türk Eczacılar Birliği bu konuda önemli açıklamalarda bulunmaktadır.[2].

Alt türler
Kalın yapraklı yer kirazı Physalis crassifolia
  • Physalis acutifolia (Miers) Sandw.
  • Physalis angulata
  • Physalis angustifolia Nutt.
  • Physalis arenicola Kearney
  • Physalis carpenteri Riddell ex Rydb.
  • Physalis caudella Standl.
  • Physalis cinerascens (Dunal) A.S. Hitchc.
  • Physalis clarionensis
  • Physalis cordata P. Mill.
  • Physalis crassifolia Benth.
  • Physalis foetens Poir.
  • Physalis grisea (Waterfall) Martínez
  • Physalis hederifolia Gray
  • Physalis heterophylla Nees
  • Physalis hispida (Waterfall) Cronq.
  • Physalis latiphysa Waterfall
Physalis lobata
  • Physalis lobata
  • Physalis longifolia Nutt.
  • Physalis mimulus
  • Physalis minima L. (Avustralya)
  • Physalis missouriensis Mackenzie & Bush
  • Physalis mollis Nutt.
  • Physalis noronhae
  • Physalis philadelphica
    Physalis pruinosa
  • Physalis pruinosa
  • Physalis pubescens L.
  • Physalis pumila Nutt.
  • Physalis subglabrata
  • Physalis subulata Rydb.
  • Physalis turbinata Medik.
  • Physalis virginiana P. Mill.
  • Physalis viscosa L.
  • Physalis walteri Nutt.

Resim galerisi
  • Açık durumda bir Physalis peruviana
  • Physalis peruviana

Kaynakça
  1. Prof. Dr. Turhan Baytop, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1994
  2. "Altın çilek zayıflatmıyor". www.haberdar.com. 9 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2011.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.