Girdap gökadası

Girdap Gökadası (ayrıca Messier 51a, M51a, veya NGC 5194 olarak da bilinir) Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim[4] halindeki büyük tasarım[5] çubuksuz sarmal gökadadır.

Girdap Gökadası

Girdap Gökadası (M51A/B veya NGC 5194/5)
Kaynak: NASA/ESA.
Gözlem verisi
Dönem J2000
Takımyıldız Av Köpekleri[1]
Bahar açısı (α) 13s 29d 52.7sn[2]
Dik açıklık (δ) +47° 11′ 43″[2]
Galaksi sınıfı SA(s)bc pec;HIISy2.5[2]
Açısal boyut  (V) 11′.2 × 6′.9[2]
Görünür parlaklık  (V) 9,0[2]
Yüzey parlaklığı  (SB) 12,7
Fiziksel özellikler
Bağlı birlik M51 Grubu
Kırmızıya kayma +1544 ± 10 ∙ 10-6[2]
Dikey hız +463 ± 3 km/s
Uzaklık 23 ± 4 MIy (7.1 ± 1.2 Mpc)[3]
Tarihçe
Kâşif  Charles Messier
Keşif yılı 13 Ekim 1773
Katalog başlıkları
M 51 • NGC 5194 • UGC 8493 • PGC 47404 • CGCG 246-008 • MCG +8-25-12 • IRAS 13277+4727 • 2MASX J13295269+4711429 • Arp 85 • VV 403 • GC 3572/3574 • H I 186 • h 1622/1623 • KPG 379 • Bode 25
Ayrıca bakınız:

Gökyüzünün en ünlü sarmal gökadalarından biridir. Bu gökada ve ona eşlik eden (NGC 5195) amatör gözlemciler tarafından kolayca gözlemlenebilir, hatta iki gökada da iyi bir dürbünle gözlenebilir.[6] Girdap Gökadası; özellikle sarmal kollar ve etkileşen gökada yapılarının daha iyi anlaşılabilmesi için çalışan profesyonel gökbilimciler için, oldukça popülerdir.

Keşif

Girdap gökadası, Charles Messier tarafından 13 Ekim 1773 tarihinde keşfedildi. Etkileşim halindeki gökada NGC 5195, 1781 yılında Pierre Méchain tarafından keşfedildi. 1845 yılında Girdap Gökadası'nı ilk defa sarmal gökada olarak tanımlayan, İrlanda'da Birr şatosunda inşa ettiği 72 inç'lik teleskobuyla Lord Rosse olmuştur. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 5195 ile birlikte Arp 85 olarak "Eşlikçileri büyük ve yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.[7] Gökada çifti için M51 tanımlaması yapılabilir ancak bireysel olarak tanımlanmak istenirse (NGC 5194) için M51A, (NGC 5195) için M51B kullanılır.

2005 yılında görünür parlaklığı 14 olan (SN 2005cs) süpernovası gözlemlenmiştir.[8][9]

Yoldaş gökada

On yıl öncesine kadar NGC 5195'in gerçekten eşlik eden bir gökada mı yoksa uzaktan geçen bir gökada mı olduğu kesinlik kazanmamıştı. Radyo gökbilimi ile elde edilen M51 Radyo fotoğrafları, kesin bir etkileşim gerçeğini göstermiştir.

Gökada grubu bilgisi

Girdap gökadası, M51 Grubu'nun en parlak gökadasıdır. Bu ufak grup, M63 (Ayçiçeği gökadası), NGC 5023, ve NGC 5229'u da içerir.[10][11][12][13] M51 Grubu'nun, M101 Grubu ve NGC 5866 Grubu ile birlikte büyük bir küme oluşturduğu da düşünülmektedir.[14]

Ayrıca bakınız
  • NGC 5195 — NGC 5194'e eşlik eden gökada
  • NGC 5457 — diğer büyük sarmal gökada

Kaynakça
  1. R. W. Sinnott, editor (1988). The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer. Sky Publishing Corporation and Cambridge University Press. ISBN 0-933-34651-4.
  2. "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 5194 için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2006.
  3. Takáts, K.; Vinkó, J. (2006). "Distance estimate and progenitor characteristics of SN 2005cs in M51". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Online Early. Cilt 372. s. 1735. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10974.x.
  4. H. Arp (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 14. ss. 1-20. doi:10.1086/190147.
  5. D. M. Elmegreen, B. G. Elmegreen (1987). "Arm classifications for spiral galaxies". Astrophysical Journal. Cilt 314. ss. 3-9. doi:10.1086/165034. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.
  6. Nemiroff, Robert (24 Temmuz 2000). "Astronomy Picture of the Day". nasa.gov. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2007.
  7. Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 1. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2019.
  8. MacRobert, Alan M. (24 Ağustos 2005). "Supernova in M51". Sky Tonight. Sky and Telescope. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2006.
  9. Bishop, David. "Supernova 2005cs in M51". supernovae.net. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2006.
  10. R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.
  11. P. Fouque, E. Gourgoulhon, P. Chamaraux, G. Paturel (1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II - The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 93. ss. 211-233. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
  12. A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
  13. G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. Cilt 543. ss. 178-194. doi:10.1086/317070. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.
  14. L. Ferrarese, H. C. Ford, J. Huchra, R. C. Kennicutt Jr., J. R. Mould, S. Sakai, W. L. Freedman, P. B. Stetson, B. F. Madore, B. K. Gibson, J. A. Graham, S. M. Hughes, G. D. Illingworth, D. D. Kelson, L. Macri, K. Sebo, N. A. Silbermann (2000). "A Database of Cepheid Distance Moduli and Tip of the Red Giant Branch, Globular Cluster Luminosity Function, Planetary Nebula Luminosity Function, and Surface Brightness Fluctuation Data Useful for Distance Determinations". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 128. ss. 431-459. doi:10.1086/313391. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.

Dış bağlantılar
NGC cisimleri

Kategori

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.