Hürkuş Hava Yolları
Hürkuş Hava Yolları, Bursa, Türkiye merkezli İlk Türk sivil hava yolu şirketidir. Hürkuş Hava Yolları, Türkiye'de tarifesiz uçuşlar düzenlemiştir. İstanbul-Bursa, İzmir-Aydın ve İzmir-Milas, İstanbul-Zonguldak-Ankara, İzmir-Muğla ve İstanbul-Ankara, İstanbul-Bursa-İzmir ve İstanbul-Eskişehir-Afyon seferleri yapmıştır. Sloganı "Hür Türkiye’nin semalarında Hürkuş’lar da uçuyor"dur.
| |||||||
| Kuruluş | 29 Kasım 1954 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faaliyet sonlandırma | 1959 | ||||||
| Uçak filosu | 10 | ||||||
| Uçuş noktaları | İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Aydın, Eskişehir, Afyon, Muğla, Zonguldak, Milas | ||||||
| Ortak şirketler | Hürkuş Hava Yolları | ||||||
| Ticari işletme merkezi | Bursa, Türkiye | ||||||
| Önemli kişiler | Vecihi Hürkuş | ||||||
| Vikiveri öğesi | |||||||
Tarihi
29 Kasım 1954'te Vecihi Hürkuş tarafından Bursa'da kurulmuştur ve Türk havacılığının ilk sivil hava yolu şirketi olmuştur. Hürkuş Hava Yolları filosu, 1955 yılında 10 uçaktan oluşuyordu. Toplam maksimum uçak sayısı on bir olmuştur. Başlangıçta, İstanbul-Bursa, İzmir-Aydın ve İzmir-Milas seferleri yapılıyordu. Daha sonra İstanbul-Zonguldak-Ankara ve İzmir-Muğla seferleri başlatıldı. 1955 yılında pilot Fevzi Gökdeniz, Bursa Stadyumu’nun üzerinde gösteri uçuşu yaparken yere çakıldı. Uçağının kaybolmasının yanında Vecihi Hürkuş yaralı pilotun hastane masraflarını da ödemek zorunda kaldı. Pilot Fevzi ve pilot Sadık, TC-HAD uçağını İstanbul-Bursa seferi sırasında Bulgaristan’a kaçırdılar. Türk havacılık tarihinde bilinen ilk uçak kaçırma olayıdır. Bulgar yetkililer uçağa el koydular. 62 gün sonra iade için 5.000 Leva tutarında depo parası ödettiler. Bir ara şirketin faaliyet izni kaldırıldı. Vecihi Hürkuş bir süre sonra faaliyet iznini geri almayı başardı ve derhal İstanbul-Ankara, İstanbul-Bursa-İzmir ve İstanbul-Eskişehir-Afyon servislerine başladı. Uçaklarının iki kanadına astığı bez afişlerle büyük şirketlerin, bankaların ve ses sanatçılarının reklamlarını yaptı. Tarım Bakanlığı ile havadan ilaçlama sözleşmesi imzaladı. Bir uçağı Adana’da düştü. 1959 sonunda Hürkuş Hava Yollarının işletme izni iptal edildi. Satın aldığı uçakların bedellerinden ödenmemiş kısımlar ve yüksek sigorta borçlarının karşılığı olarak uçaklarına banka tarafından el konuldu. Kaza yapan uçakların sigorta bedelleri kendisine ödenmedi. Düşen uçakta ölen pilotun hastane ve cenaze masraflarını ödeyebilmek için sigorta bedelinden mahsup edilmek üzere acilen para gönderilmesi isteği dahi reddedildi. Vecihi Hürkuş, kurduğu ilk Türk sivil hava yolu şirketi Hürkuş Hava Yolları şirketini kapatmak zorunda kaldı. Bir uçağı dışında, kalan filosu 1960 yılında imha edildi. Vecihi Hürkuş, şirketini kurtarmak için son bir girişimle 1960 yılında Maden Tetkik Arama Enstitüsü için toryum, uranyum ve fosfat aramak üzere Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinde TC-ERK ile uçuşlar gerçekleştirdi. Madenler bulundu ve Türkiye'nin yer altı serveti haritalara işlendi.[1][2][3]
Kaynakça
- Vecihi Hürkuş, Havalarda, 1915-1925, İstanbul, Kanaat Kitabevi, 1942.
- Vecihi Hürkuş, Bir Tayyarecinin Anıları: Yaşantı, İstanbul, YKY, 2000 ISBN 978-9-75-080219-5[4]
- Mehmet Gürbüz Gürer, Vecihi Hürkuş "Göklerin Korkusuz Adamı", İstanbul, 2001.
- M. Bahattin Adıgüzel, Türk Havacılığında İz Bırakanlar, Ankara, 2001.
- Vecihi Hürkuş, Havada, 1915-1925, ISBN 978-605-5816-00-1 İstanbul 2008, Tayyareci Vecihi Hürkuş Müzesi Derneği Yayını No:1,
- Mehmet Gürbüz Gürer, Vecihi Hürkuş "Göklerin Korkusuz Adamı" ISBN 978-605-5816-01-8, İstanbul, 2008, 2. Basım, Tayyareci Vecihi Hürkuş Müzesi Derneği Yayını, No: 2
- Sunay Akın, Ay Hırsızı (Vecihi Hürkuş), İş Bankası Kültür Yayınları, 2009.
Kaynakça
- egitimtercihi.com. "Hürkuş hayali 82 yıl sonra gerçek oldu". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2012.
- facebook.com/video. "HÜRKUŞ HAVA YOLLARI "İlk Türk Sivil Havayolu Şirketi"". Erişim tarihi: 30 Kasım 2009.
- tayyareci.com. "TAYYARECİ VECİHİ HÜRKUŞ". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2014.
- Best Book Buys
Dış bağlantılar
- Vecihi Hürkuş25 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.