Ha (harf)
Ha ( ح ), Arap alfabesinin altıncı harfi. İbranice muadili het harfidir. Ebced hesabındaki değeri 8'dir. Kamerî harflerdendir.
 | ||||||
| Arap alfabesi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ﺍ Elif | ض Dad | |||||
| ب Be | ط Tı | |||||
| ت Te | ظ Zı | |||||
| ث Se | ع Ayn | |||||
| ج Cim | غ Ğayn | |||||
| ح Ha | ف Fe | |||||
| خ Hı | ق Kaf | |||||
| د Dal | ك Kef | |||||
| ذ Zel | ل Lam | |||||
| ر Ra | م Mim | |||||
| ز Ze | ن Nun | |||||
| س Sin | ه He | |||||
| ش Şin | و Vav | |||||
| ص Sad | ي Ye | |||||
| Arapça: (ء Hemze) | ||||||
Yazılış
Ha harfi sağdan ve soldan bitişebilen bir harftir.
| Sonda | Ortada | Başta | Yalın | Transkript | Fonetik Karşılık |
|---|---|---|---|---|---|
| ـح | ـحـ | حـ | ح | ḥ | ħ |
Mahreç - Fonetik
Ha harfi, boğaz tamamen açıkken boğazın tam ortası sıkılarak ses tellerinin titreştirilmesi ile gırtlaktan çıkarılır (Ⱨ, Ḩ). Kalın harflerdendir. Yorgunken nefes nefese kaldığımızda çıkan kalın H sesi gibidir. Bu sesi çıkarıp çıkaramadığımızdan emin olabilmek için baş parmağımızı gırtlağımıza hafifçe bastırırız, eğer gırtlak kıpırdayıp yukarı doğru hareket ederse sesi doğru olarak çıkartıyoruz, demektir. Örneğin: Maⱨrem (Mahrem)... Bu sese en uygun örneklerden birisi de Ⱨacı (Ҳacı: Hacı) sözcüğüdür. Bazen Ḩ harfi ile de gösterilir: Ḩamam.
Bu sesin Türkçede karşılığı yoktur. Anadolu Türkçesinin halk ağzındaki ve Azericedeki kullanımında çoğu zaman aynı kaynağa yakın olarak seslendirilen Arapçadaki Hı (خ) harfi ile olan farkı ortadan kalkmıştır (X). Çünkü ح (Ⱨ) ve خ (X) harfleri boğazdan gelen sesler olduğu için Türkçede ayrımları en zor yapılan harfler arasında yer alırlar. Normal biçimi ile kalın sesli biçimi arasında duran ح (Ⱨ) harfi sıklıkla iki yöne doğru kayarak Türkçedeki farkları ortadan kalkar. H-Ⱨ-X sıralamasında ortadaki Ⱨ harfi ya normal H'ya ( ه He) ya da kalın hırıltılı X'ya dönüşerek Türkçedeki ayrımı son derece zorlaşır.