Hasan Helimişi

Hasan Helimişi (Gürcüce: ჰასან ჰელიმიში) Laz kökenli ressam ve şair.[1] Lazca ve Türkçe yazdığı şiirleri ile Laz motiflerini temel alan resimleriyle tanınmıştır.

Hasan Helimişi
Hasan Helimişi'nin otoportresi
Genel bilgiler
Doğum Kasım 1907(1907-11-00)
Ortahopa, Lazistan Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 2 Mart 1976 (68 yaşında)
Sarpi, Gürcistan SSC, SSCB
Uyruk Laz
Alanı Ressam, şair
Katıldığı akımlar Toplumcu şiir
Hasan Helimişi'nin Gürcü alfabesini kullanarak Lazca yazdığı bir yazı

Hayatı

Laz ressam ve şair Hasan Helimişi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ortahopa köyünde doğdu. İlkokul, ortaokul ve lise öğrenimini Türkiye'de tamamladı. 1932'de Gürcistan'da yaşamak için Batum'a taşındı. Bir kazada bacağını kaybeden Helimişi, 1949-1954 yılları arasında, güvenilmez ve “şüpheli” bir kişi olduğu için, Sibirya'daki Vasünggan (Tomsky Bölgesi) şehrine gönderildi. 1961'den 1967'ye kadar, Tiflis Devlet Üniversitesi (TSU) Doğu Çalışmaları Fakültesinde Türkçe öğretmenliği yaptı. 2 Mart 1976'da 68 yaşında ölen Helimişi, Sarpi köyüne götürülüp burada defnedildi.

Şiiri

Lazca ve Türkçe yazan Hasan Helimişi'nin şiirleri, diğer metinlerle birlikte Lazlar üzerine araştırmalar yapan Arnold Çikobava ve Sergi Cikia tarafından farklı zamanlarda yayımlandı. Bütün şiirleri İntelekti yayınevinin "100 Şiir" dizisi kapsamında Laz Şiiri (ლაზური პოეზია / Lazuri Poezia, 2007; Yayına hazırlayan: Tea Kalandia) adlı kitapta yer aldı. Hasan Helimişi’nin şiirinde başlıca konulardan biri doğduğu yer olan Lazistan’dır. Şiirlerinde sıkça çocukluk ve gençlik dönemini konu edinmiştir. Ozan geleneğinin temsilcisi olan Helimişi, “Ben Bir Âşığım” adlı şiirinde, halkından uzak olmasından ve memleketi Hopa’ya duyduğu özlemden dolayı kendini yuvası bozulmuş dertli bir bülbül olarak anlatır.[2]

Resmi

Daha çok Laz motiflerini temel alan resimler yapan Hasan Helimişi’nin bir ressam olarak kabul edilmesi ölümünün ardından 1979 yılında, Batum’a Tiflis’ten gelen sanat tarihçilerinin Sarpi’deki kütüphanede korunan tabloları görmesinden sonra gerçekleşti. Aynı yıl Gürcistan Devlet Sanat Müzesi’nde tabloları sergilendi ve bu sergi büyük ses getirdi.[2] Helimişi’nin resimleri günümüzde Sarpi köyündeki Sarpi Ortaokulu Sergi Salonu’nda sergilenmektedir. Ayrıca çok sayıda resmi, koleksiyoncuların koleksiyonlarında kendine yer buluyor.

Eserleri
  • Wori nenape - Kısa dörtlükleri
  • Öe biöi quci momçi - kulak ver delikanlı
  • Xopurepes - Hopalılara
  • Moleni lazi - Berideki Laz
  • Çandaş gverdi - Yarım kalan düğün
  • Öuûa karmaûe
  • Sal üuçxoni
  • Qvai do üaüali
  • N3ana
  • Mu ôat e skiri
  • Onçamure
  • Möita walona
  • Mşkiridoni
  • Yamo
  • Hek noxro3kare
  • Leningradi
  • Semercis
  • Marşalis
  • Boğerdinare ğormoti
  • Masuma fara
  • İa var meskirun
  • Leninis
  • Var gomdunur
  • Şirak komolis gyamgars
  • Bâirom
  • Kvaomxaze
  • Zoğas mo munâinam
  • Sinoriş ğali

Kaynakça
  1. nplg.gov.ge - ჰასან ჰელიმიში; The National Parliamentary Library of Georgia
  2. Tina Şioşvili, "Laz ozan Hasan Helimişi", Pirosmani dergisi, sayı 11, s. 9-14.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.