Heinkel He 111

Heinkel (Haynkel) He 111 bir II. Dünya Savaşı bombardıman uçağıdır.

Heinkel He 111
Türü	Bombardıman uçağı
Ulusal köken	Almanya
Üretici	Ernst Heinkel Flugzeugwerke GmbH
Tasarımcı	Siegfried ve Walter Günter
İlk uçuş	24 Şubat 1935
Hizmete giriş	1936
Hizmetten çıkış	1945 (Luftwaffe) 1958 (İspanya)[1]
Durumu	Hizmet dışı
Ana kullanıcı	Nazi Almanyası
Diğer kullanıcılar	İspanya  Türkiye
Üretim aralığı	1935-44
Üretim sayısı	7,300

1942'lere kadar Alman Hava Kuvvetlerinin birincil bombardıman uçağı olmuştur. Ernst Heinkel (Ernst Haynkel) tarafından tasarlanmıştır.

1930'lu yılların başlarında,Heinkel firmasının dönemin en hızlı orta menzilli yolcu uçağını üretmek için kolları sıvadı. Bu tasarım süreci, 1932 yılına gelindiğinde ilk meyvesini verdi. HE 70 ismi verilen bu uçak, burundan tek motorlu ve 4 yolcu kapasitesine sahipti. He 111'in geliştirilme sürecinde, bu prototipten faydalanılmıştır. Gövdenin bazı karakteristik özellikleri, aktarılmıştır.

1935 yılına gelindiğinde, He 111 projesi tamamlandı. Kanatlara yerleştirilmiş iki motora sahip olan uçak, He70 de olduğu gibi, gövdenin üst kısmında, burnun oldukça gerisine konumlandırılmış basık bir kokpite sahipti. He 111 V1 adı verilen bu ilk prototip model, 24 Şubat 1935’te Rostock-Marienehe arasında bir deneme uçuşu gerçekleştirmiştir. 1936 yılında Lufthansa firması tarafından sivil uçuşlarda kullanılmaya başlandı. V2 ve V4 modelleri, 10 yolcu kapasiteliydi.

He 70 ilk uçuşlarını gerçekleştirdiği dönemde, askeri görevlerde kullanılmak üzere orta menzil bombardıman uçağı arayışlarını sürdüren Alman Hava Kuvvetleri'nin (Luftwaffe) ilgisini çekti. Buna rağmen, He 111 tamamen yolcu taşımacılığı için üretilen bu model, 1936 sonbaharından itibaren, bombardıman uçağına dönüştürülerek Luftwaffe hizmetine girmiştir. İlk savaş deneyimini yine aynı yıl, İspanya iç savaşına katılan Alman Birlikleri bünyesinde gerçekleştirmiştir.

İkinci dünya savaşının patlak vermesiyle, HE 111, Luftwaffe'nin orta menzil bombardıman görevlerinde kullandığı ana bombardıman uçağı olarak hizmet etmeye başladı. Özellikle Britanya Savaşı sırasında en çok üretilen ve kullanılan bombardıman uçağıdır. Savaş süresince pek çok farklı versiyonu üretilmiş, gövde yapısı, motor seçenekleri, hava savunması gövdenin çeşitli bölümlerine yerleştirilen ağır makineli tüfeklerin konumları değiştirilmiştir. Kuşkusuz versiyonların en ilginci, iki he 111 uçağının birleştirilmesi ile oluşturulan "zwilling" modelidir. Yan yana birleştirilen iki He 111 gövdesinin arasındaki kanada 3. bir motor ilave edilen bu model, Me-321 Glider planörünün havalandırılması amacıyla kullanılmıştır. Toplam 12 adet üretildiği bilinmektedir.

Britanya Savaşı,Almanların simgesi haline gelen He-111'ler 1944 yılına kadar üretilmiştir. Bombardıman dışında, lojistik görevlerde de yer almıştır.

Tasarım özellikleri

Sivil havacılık için tasarlanan HE 111' ler, geniş kanat alanına sahip, uzun gövdeli uçaklardır. İlk modellerde gövdenin üst kısmına yerleştirlen basık bir kokpite sahiptir. Kanatlara konumlandırılmış iki adet motora sahip olan He 111, motorun altına katlanan ön iniş takımları kullanılmıştır.

Bombardıman amacı ile yeniden şekillendirilen ilk modellerde, gövdenin genel özellikleri korunurken, burun kısmen cam ile kaplanarak, bir adet ağır makineli ile hava savunması için güçlendirilmiştir. Hedefleme sistemi (Bombsight), burun ağır makinelisin hemen gerisine, aynı personelin kullanımı için, tabana konumlandırılmıştır. Kanatların gerisinde, iki yana konumlandırılmış ağır makineli tüfekler bulunmaktadır. Uçağın bomba haznesi, kokpitin hemen ardına, iki kanat arasında kalan bölümdedir. Günümüze ulaşan planlarda, dikey askılı makaralı, 8 bağımsız hazneli sistem görülmektedir. Bu hazneler, iki kanat arasındaki 8 küçük kapakçık ile sonlandırılmıştır. İki büyük hazneye sahip veya dışarıdan torpido veya hazne boyutu aşan bombaların bağlanabileceği rackların kullanıldığı versiyonlar da geliştirilmiştir.

İlerleyen versiyonlarda, gövdenin tasarımı tamamen değiştirilmiştir. Burun bölgesi dolgunlaştırılarak, tamamen cam ile kaplanmıştır. Kokpit, gövdenin üstünden alınarak, burun bölgesine yakın şekilde konumlandırılarak, pilotun görüş açısı oldukça genişletilmiştir. Pilot koltuğu sola yaslanmış şekilde, zemindeki camların hemen üzerindedir. Kontrol levyelerinin tamamı sol yana alınmış, göstergelerin bir kısmı, pilotun hemen önüne denk gelen küçük panele, geri kalanı ise tavana enine yerleştirilmiştir. Tavan paneli görüşü biraz engellemektedir.

Kanatlar üzerine yerleştirilmiş iki adet motor ile ivmelendirilen HE-111'in ilk modellerde kullanılan Daimler Benz motorlara, ilerleyen yıllarda 3 değişik model eklenmiştir. B-0 versiyonunda Yağ soğutmalı Daimler Benz DB 600A motor kullanılmıştır. B-1 modelinde ise DB 600 CG modeli yer almış. Sonraki versiyonlarda sırasıyla Junker Jumo 211 A-1 ve 211 A-3 motorlar kullanılmıştır. Ayrıca Rolls-Royce 500-20 ve 500-29 motorlara sahip modelleri vardır.

Ulaşabildiği en yüksek hız 440 km/s'dir. Zamanının en gelişmiş bomba hedefleme sistemine sahipti.

Kaynakça

1. Cruz Air Enthusiast Eylül/Ekim 1998, p. 35.