James Redhouse
Sir James William Redhouse (d. 30 Aralık 1811, ö. 4 Ocak 1892), dil bilgini, mütercim, sözlük yazarı. Londra'da doğmuştur. Çocuk yaşta anne ve babasını kaybeden Redhouse, 1819'da Christ's Hospital adlı yardım ve eğitim kurumuna yerleştirilmiştir. Burada denizcilik, haritacılık, teknik resim, trigonometri gibi konularda öğrenim görmüştür.
1826'da disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılınca, Akdeniz'e açılan bir gemi ile İstanbul'a gelmiştir. İstanbul'da Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun (Deniz Mühendishanesi)'da teknik ressam olarak çalışmıştır. İstanbul'da kaldığı 8 yıllık sürede Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca öğrenmiştir.
Türk dilini en iyi bilen yabancı. 1826'da İstanbul'da Bahriye'de İngilizce muallimi idi. 1838'de sadrazam mütercimi oldu. 1840'tan sonra Hariciye Nezareti tercümanı olarak bütün dış temasların çevirisini yürüttü. 1853'te İngiltere'ye döndü, Dışişlerinde Doğu dilleri tercümanlığı yaptı. Royal Asiatic Society derneği üyeliğine seçildi, Sir unvanı aldı. Sözlükleri basıldı. 1892'de vefat etti.
Ünlü Redhouse sözlüğü
Osmanlıcadan İngilizceye yapılan ilk ve kapsamlı sözlük 1856'da yayımlandı. Redhouse'un elyazması 12 cilttir ve British Museum'dadır. Arap harflerine göre alfabetik yaptığı bu sözlükte kelimelerin Arapça, Farsça, Türkçe oluşları gösterilmekte, latin harfleriyle okunuşları verilmekte, türü belirtilmekte, numaralarla anlam farkları ve deyimler İngilizce verilmektedir.
Güncel hali Sev Yayıncılık tarafından çeşitli ebatlarda ve kısaltılmış versiyonlarda basılmaktadır. 1950 ve 1972 Redhouse baskıları temel alınarak hazırlanan sözlüklere yeni sözcük ve deyimler eklenmiştir.
Eserleri
- Grammaire raisonné de la langue Ottomane (1846)
- Vade mecum of the Ottoman colloquial language (1855)
- Turkish vade mecum (1877)
- A simplified grammer of the Ottoman-Turkish (1884)
- Müntehabatı lügatı Osmaniye (1838)
- A dictionary of Arabic and Persian words used in Turkish (1853)
- A Turkish and English lexicon shewing the English significations of the Turkish terms (1890)
- Kitabı maanii lehçe li James Redhouse el İngilizi (1890)
- The Mesnevi (1881)
- A Vindication of the Ottoman Sultans title of caliph (1877)
- On the history, system and varieties of Turkish poetry (1879)