Kahramanlar Destanı
Kahramanlar Destanı[1][2][3] (Özgün adı: The Four Feathers, Türkçe anlamı: Dört Tüy), 1939 İngiltere yapımı tarihi serüven filmidir.
| Kahramanlar Destanı | |
|---|---|
| The Four Feathers | |
 "Kahramanlar Destanı" (The Four Feathers, 1939) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Zoltan Korda |
| Yapımcı | Alexander Korda |
| Senarist |
R. C. Sherriff Lajos Biro Arthur Wimperis |
| Uyarlama | A.E.W. Mason'ın 1902 tarihli "The Four Feathers" (Dört Beyaz Tüy) adlı romanından |
| Oyuncular |
John Clements June Duprez Ralph Richardson |
| Müzik | Miklós Rózsa |
| Görüntü yönetmeni | Georges Périnal |
| Sanat yönetmeni | Vincent Korda |
| Kurgu | Henry Cornelius |
| Stüdyo | London Film Productions |
| Dağıtıcı | United Artists |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Macera, savaş, dram, aşk |
| Renk | Renkli (Technicolor) |
| Yapım yılı | 1939 |
| Çıkış tarih(ler)i | 18 Nisan 1939, Birleşik Krallık |
| Süre | 129 dakika |
| Ülke |
 İngiltere |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları |
Kahramanlar Destanı (Türkiye) |
Macar asıllı sinemacı Zoltan Korda'nın yönettiği bu film, İngiliz yazar A.E.W. Mason'ın 1902 tarihinde yayımladığı aynı adlı romandan uyarlanmıştır. "The Four Feathers" adlı bu roman Türkiye'de Dört Beyaz Tüy adıyla yayımlanmıştı. Bu film, O tarihe kadar iki kez sinemaya uyarlanmış olan romanın ilk renkli sinema uyarlamasıydı ve Technicolor renk sistemiyle filme çekilmişti. Günümüze kadar toplam yedi defa sinemaya aktarılan romanın aslına en sadık ve en iyi uyarlamasının Zoltan Korda'nın 1939'daki bu filmi olduğu konusunda genel bir kanaat vardır.
Zoltan Korda'nın ağabeyi Alexander Korda'nın yapımcılığını, küçük kardeşi Vincent Korda'nın da sanat yönetmenliğini üstlendiği filmin harici çekimleri konusunun geçtiği Sudan'da yapılmıştı. Film çevrildiği yıl Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülüne, Venedik Film Festivali'nde "Mussolini Kupası"na, ertesi yıl da En İyi Sinematografi Akademi Ödülü'ne aday gösterildi[4].
1890'lı yıllarda Victoria devri İngilteresinde geçen filmde soylu bir asker ailesinden gelmesine rağmen kişisel bazı nedenlerle savaşa gitmeyi reddeden bir adamın subay olarak orduya katılan yakın arkadaşları tarafından korkaklıkla suçlanması, genç adamın da bu haksız suçlamayı boşa çıkartmak ve cesaretini kanıtlamak için gizlice arkadaşlarının savaştığı denizaşırı topraklara giderek olağanüstü başarılara imza atması anlatılmaktadır.
Konusu
Film 1895 yılında İngiltere'de başlar. Devir Kraliçe Victoria'nın hükümdarlığındaki Victoria devri'dir. Bir süre önce Mısır'ın boyunduruğuna girmiş olan Sudan'da 'Halife' Abdullah İbn Muhammed (John Laurie) sömürgeci Mısır yönetimine karşı bir isyan başlatmıştır. Mahdist Savaşı adı da verilen bu uzun savaşa sonradan İngilizler de katılmış ve Mısır'ın yanında yer almıştır.
İngiltere'de "Kraliyet Kuzey Surrey Alayı" da denizaşırı harekâta çağrılan birliklerden biridir. Nesillerdir asker olan soylu bir aileye mensup Teğmen Harry Faversham (John Clements) birliğinin yola çıkacağı gün ordudan istifa eder. Barışçıl bir kişiliğe sahip olan teğmen savaşa katılmayı istememiş, vicdanî ret hakkını kullanarak subaylıktan feragat etmiştir. Aynı zamanda asker arkadaşı da olan üç çocukluk arkadaşı, Yüzbaşı John Durrance (Ralph Richardson), Teğmen Peter Burroughs (Donald Gray) ve Willoughby (Jack Allen) bu davranışı bir korkaklık olarak görürler. Askerlik, üniforma, asalet, onur gibi kavramlara tartışmasız değer verilen o dönemde Faversham'ın ordudan istifası affedilmez bir ayıp olarak karşılanır. Subayların aynı zamanda birer 'centilmen' de oldukları bu ortamda arkadaşları Faversham'a tepkilerini ince bir biçimde iletirler: Üçü de kendi karvizitlerine korkaklığı simgeleyen birer beyaz tüy iliştirerek arkadaşlarına gönderirler. Nişanlısı Ethne Burroughs (June Duprez) da Faversham'a artık soğuk davranmaya başlamıştır. Faversham ısrarla bir tüy de ondan ister ama nişanlısı bunu reddeder. Bunun üzerine Faversham nişanlısının yelpazesinden bir tüyü koparıp alır. Şimdi elinde dört tüy vardır. Faversham kimseye haber vermeden Mısır'a gider. Orada babasının eski bir arkadaşı olan Dr. Harraz'ın (Henry Oscar) yardımıyla dilsiz bir yerli kılığına bürünerek savaş bölgesine, gizlice arkadaşlarına yardım etmeye gider. Amacı bir korkak olmadığını kanıtlamak ve aldığı tüyleri arkadaşlarına iade etmektir.
Sudan'daki harekâtta Durrance'ın bölüğü, daha önemli bir birliği rahatlatabilmek için genel komutanlıkça gözden çıkartılır ve yem olarak öne sürülür. Çatışmalar sırasında Durrance güneş çarpması sonucunda kör olur. Sudanlıların saldırısında birliği imha olan Durrance da öldü sanılarak çölde bırakılır. Peter Burroughs ve Willoughby de düşmana esir düşerler. Kılık değiştirmiş sözde dilsiz Faversham çölde baygın halde bulduğu Durrance'ı kurtarır. Kör olmuş ve hezeyan geçiren arkadaşını önce çölden geçirir ve Nil nehri kıyılarındaki bir İngiliz birliğinin yakınına bırakarak kaybolur. Gitmeden önce de ondan aldığı tüyü yine onun cüzdanına gizlice sokuşturur. Durrance hayatını kurtaran kişinin korkaklıkla suçladığı arkadaşı olduğunu bilmemektedir, yalnız kendisini kurtaran dilsiz yerlinin cüzdanından bir şeyler çaldığını sanır. Omdurman'da bir zindanda tutulan Peter Burroughs ve Willoughby'yi de, diğer tutsaklarla birlikte bir isyan başlatarak kurtaran Faversham bu kez bu iki arkadaşına gerçek kimliğini açıklar.
Ethne acıdığı için Durrance'la nişanlanmıştır. Bir süre sonra Durrance Londra'da Ethne, babası ve aile dostları ile yemekteyken mucizevi kurtuluşuyla ilgili savaş anılarını anlattığı sırada cüzdanından beyaz bir tüyü masaya düşürür. Masadakiler hemen kurtarıcısının Harry Faversham olduğunu anlarlar ama halâ gözleri görmeyen Durrance'a bunu söylemeye cesaret edemezler. Başka bir gün Dr. Sutton'ın kendisine okuduğu bir gazete haberinden kurtarıcısının gerçekte Harry Faversham olduğunu öğrenen Durrance, Ethne'ye bir mektup göndererek nişanı bozduğunu bildirir. Aradan çekilmeye karar vermiştir. Almanya'ya gözlerinin tedavisi için giderken Ethne'yi yeniden Faversham'a bırakır.
Faversham, Ethne, Ethne'nin babası General Burroughs (C. Aubrey Smith), Peter Burroughs, Willoughby ve diğer dostları bir akşam yemeğindeyken General, müstakbel damadına tüylerden üçünü sahiplerine geri vermeyi başardığını ama dördüncüsünü, Ethne'nin tüyünü halâ geri vermediğini hatırlatır. Ethne de tüyü geri alabilmesi için Faversham'dan kendisi için de bir cesaret gösterisinde bulunmasını ister. Bunun üzerine Faversham, General Burroughs'un her zaman anlattığı eski bir savaş anısına müdahele eder ve onun bir hatasını ortaya çıkartır ve bunu da kabullenmesini sağlar. Bu saygın ve sert mizaçlı generalin abartılı hikâyesine itiraz etmeye, hele hele bir hatasını ortaya çıkarmaya o güne kadar kimse cüret edememiştir. Bu da bir cesaret gösterisidir.
Oyuncular
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| John Clements | Harry Faversham |
| Ralph Richardson | Yüzbaşı John Durrance |
| C. Aubrey Smith | General Burroughs |
| June Duprez | Ethne Burroughs |
| Allan Jeayes | General Faversham |
| Jack Allen | Teğmen Willoughby |
| Donald Gray | Peter Burroughs |
| Frederick Culley | Dr. Sutton |
| Henry Oscar | Dr. Harraz |
| John Laurie | 'Halife' Abdullah İbn Muhammed |
Uyarlandığı roman
"Kahramanlar Destanı" (The Four Feathers), İngiliz yazar, politikacı ve asker A.E.W. Mason'ın 1902 tarihinde yazdığı aynı adlı serüven romanından uyarlanmıştır. Roman yazarın en tanınmış eseridir ve İngiltere'de Macmillan Publishers tarafından basılmıştı.
"The Four Feathers" adlı roman, Türkiye'de 1964 yılında Nil Yayınevi tarafından Betül Öztoprak'ın Türkçe çevirisiyle 'Dört Beyaz Tüy adıyla yayımlandı.
Diğer sinema uyarlamaları
| Yıl | Film | Türkçe adı | Ülke | Yönetmen | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|
| 1915 | Four Feathers | - | ABD | J. Searle Dawley | Sessiz film |
| 1921 | The Four Feathers (film, 1921) | - | Birleşik Krallık | René Plaissetty | Sessiz film |
| 1929 | The Four Feathers (film, 1929) | Namusum İçin | ABD | Merian C. Cooper/Lothar Mendes/Ernest B. Schoedsack | Siyah beyaz film, romanın ilk sesli sinema uyarlamasıdır. |
| 1939 | The Four Feathers (film, 1939) | Kahramanlar Destanı | Birleşik Krallık | Zoltan Korda | İlk renkli uyarlama. Technicolor sistemiyle filme alındı. Aslına en sadık uyarlama olduğu kabul ediliyor. |
| 1955 | Storm Over the Nile | Nil Vâdisinde Kasırga | Birleşik Krallık | Zoltan Korda/Terence Young | Renkli yeniden yapım. |
| 1978 | The Four Feathers (film, 1978) | - | Birleşik Krallık | Don Sharp | Televizyon filmi |
| 2002 | The Four Feathers (film, 2002) | Dört Cesur Arkadaş | ABD | Shekhar Kapur | Heath Ledger başrolde. |
Kaynakça
- Teksoy, Rekin (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. Oğlak Yayıncılık. ss. sayfa 259. Türkçe isim için referans1.
- Teksoy, Rekin (1975). Arkın Sinema Ansiklopedisi. Arkın Kitabevi. ss. sayfa 16, Cilt:1. Türkçe isim için referans2.
- "The Four Feathers (1939) / Also Known As (AKA)" (İngilizce). IMDb. 13 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2011.
- "The Four Feathers (1939) / Awards" (İngilizce). IMDb. 7 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2011.
Dış bağlantılar
- IMDb'de The Four Feathers (İngilizce)
- Allrovi.com'da "The Four Feathers" (İngilizce)
- Filmin çeşitli afişleri 10 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.